Krimeako Khanerria: berrikuspenen arteko aldeak

Krimeako khanerria euren ohitura nomadak alde batera utzi eta [[Krimea]]n finkatzea erabaki zuten Urrezko Hordako klan batzuk sortu zuten. Arerio bat gonbidatu zuten [[Gengis Khanen ondorengoak|Chingizid]] (Hordaren jauna) tronura, [[Haci Giray]], [[Lituania]]ko erbestetik itzuli zena. Estatu berria, honela, [[1441]]ean sortu zen, [[Krimeako penintsulaKrimea]]ko penintsula (hegoaldeko kostaldea, hau [[Otomandar Inperioa]]ren mende bait zegoenbaitzegoen, eta [[Ukraina]]ren [[Itsaso Beltza|Itsaso Beltzeko]] kostaldea [[Khersoneko oblasta|Kherson]], [[Mikolaiveko oblasta|Mikolaiv]], [[Zaporizhiako oblasta|Zaporizhia]] eta [[Donetskeko oblasta|Donetskeko]] Oblastetan izan ezik.

Haci Giray hil ondoren gertatu zen barne banaketak otomandarren partehartzeaparte-hartzea eragin zuen, [[Meñli I.a Giray]] jarri zuena tronuan, Haciren semeetako bat. [[1475]]ean, [[Gedik Ahmet]]ek gidatutako armada otomandarrak [[Genovako errepublika]]k [[Balaklava|Cembalon]], [[Sudak|Soldaian]] eta Kaffan zituen enklabeak hartu zituen. Khanerria protektoratu otomandar bihurtu zen. Sultanak hegoaldeko kostaldea bereganatu zuen arren, Krimeako khanek barnealdeko estepen kontrola mantentzen zuten.

Tartariarren basailutza nahiko onbera izan zen, aliatu tratua jasoz, eta ez mendekoa. Istanbulek khanei subirautzasubiranotasuna errekonozitu zien gainontzeko lurraldean eta eskualdean euren politika propioa egitea baimendu zien. Turkiarrek, gainera, ez zuten khanen izena txanponetatik kentzea, ostiraletako otoitza (islamiar munduan otoitz hauek subirauarensubiranoaren izenean egiten ziren) edo zergarik ordaintzea exijitu. Tartariar tropen zerbitzua otomandar armadan ekonomikoki saritua zen eta ez zen obligazio feudal bat.

[[1502]]an Meñli Girayk Urrezko Hordako azkeneko khana garaitu zuen, [[Moskuko Dukerri Handia|Moskoviako]] soldaduek lagunduta hauen aurkako guduetan iparraldean, azken honek Krimeari buruz egiten zituen aldarrikapenei amaiera emanez eta bere independentzia ziurtatuz. [[XVI. mendea]]n zehar Krimeako khanek euren burua hauen oinordekotzat hartu zuten, [[Kaspiar Itsasoa]] eta [[Volga]] ibaiaren arteko lurraldearen subirautzaburujabetza aldarrikatuz, [[Kazango khanerria|Kazan]] eta [[Astrakango khanerria|Astrakango]] khanerriek okupatutako lurraldea.

[[1532]]an hiriburutza Salaçıqetik [[BaktxisarayBakhtxisarai|Bahçeserayra]]ra pasa zen.

Sultanek emandako autonomiari esker, estepetako tradizioa mantendu zen otomandar autokrazia hartu beharrean. Girayk bere jatorria [[GhengisGengis Khan]]eraino eraman zuen gainontzeko klan nobleen gainetik egoteko, estepetako tradizioan erregea Ghengisen leinu inperialaren kide bezala legitimatzen baitzen (Tsarrak berak ere halakotzat hartzen zuen bere burua).

Horregatik, Girayk [[bey]]en partehartzearekinparte-hartzearekin gobernatu zuen, klan nobleetako buruzagiak zirenak, Şirindarrak, Barındarrak, Arğındarrak, kumanoak eta beranduago baita Mansuroğlandar eta Sicavutak ere.