Rhingo Konfederazioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea
 
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa.
1. lerroa:
[[Fitxategi:Map-Rheinbund-1812.png|thumb|250px|Rhineko Konfederazioaren lurraldea 1812an]]
{{ elhuyarlanean }}
 
Rhineko Konfederazioa (alemanez: ''Rheinbund'') 1806tik 1813ra bitartean iraun zuen 16 estatu alemanen elkartea izan zen. [[Napoleon]]en babespean eratu zen, [[Austerlitzeko Gudua]]ren ondoren, [[Napoleon]]ek [[Inperio Santua]] eta [[Errusia]] garaitu eta ia [[Renania]] osoa menperatu zuenean [[Gerra Napoleonikoak|Gerra Napoleonikoetan]].
 
Konfederazioaren kideak Inperio Santuko printze alemanak (''Fürsten'') ziren. Hasierako 16 estatuetara beste estatu asko batu zitzaizkien geroago, guztira 15 milioiko populazioa osatzen zutela. Konfederazioaren lehendakariak Karl Von Dalberg (1806-1813 bitartean) eta Eugène de Beauharnais (1813ko azken aldian) izan ziren.
 
Benetako boterea Napoleonen eskuetan gelditu zen, eta abantaila estrategiko handia eman zion Frantziari.
 
== Historia ==
1806ko uztailaren 12an sinatu zen Rhineko Konfederazioaren Ituna. Sinatzaileak lehendik [[Rhineko Liga]] osatzen zuten 16 estatu konfederatuak izan ziren. Frantzisko enperadoreak enperadore-tituluari uko egin behar izan zion, eta Inperio Santua desegintzat eman behar izan zuen. [[Austria]], [[Prusia]], [[Danimarka]] eta [[Suedia]]ren mendeko [[Pomerania]] Rhineko Konfederaziotik kanpo gelditu ziren.
 
Konfederazioa, batez ere, elkarte militarra zen. Kide bakoitzak soldadu asko bidali behar zituen armadara. 1806an Frantziak Prusiari irabazi zion, eta kide asko bildu ziren Konfederazioan.
 
Frantziarentzat oso garrantzitsua zen Europa osoak [[Britainia Handia]]ri merkataritza-enbargoa egitea, baina Konfederazioko kide askok ez zuten enbargoa betetzen. 1810etik aurrera, hori konpontzeko, Napoleonek Alemaniako ipar-mendebaldeko eskualde batzuk zuzenean bere inperiora eraman zituen.
 
1814an Napoleonen Errusiako kanpaina militarrak porrot egin zuenean, Konfederazioko kide askok bat egin zuten etsaiarekin. Napoleonek [[Leipzigeko Gudua]] galdu ondoren (1813), estatu alemanetako bakoitzak bakea sinatu eta Prusia, Errusia, Austria eta Britainia Handiaren arteko aliantzaren alde egin zuen, eta Rhineko Konfederazioa berez desegin zen. [[Vienako Kongresua]]n (1814-1815) [[Konfederazio Germanikoa]] sortzea erabaki zen, haren ordezkoa.
 
==Rhineko Konfederazioaren kideak==
[[Fitxategi:Rheinbund 1812.png|thumb|350px|Rhineko Konfederazioa 1812an]]
 
==== Erresumak ====
* Bavaria
* Saxonia
* Westfalia
* Württemberg
 
==== Dukerriak ====
* Anhalt-Bernburg
* Anhalt-Dessau
* Anhalt-Köthen
* Arenberg
* Badengo Dukerri Handia
* Bergeko Dukerri Handia
* Hesseko Dukerri Handia
* Frankfurteko Dukerri Handia
* Mecklenburg-Schwerin
* Mecklemburg-Strelitz
* Nassauko Dukerria
* Oldenburgeko Dukerri Handia
* Saxonia-Coburg
* Saxonia-Gotha
* Sajonia-Hildburghausen
* Saxonia-Meiningen
* Saxonia-Weimar
* Würzburgeko Dukerri Handia
 
==== Printzerriak ====
* Hohenzollern-Hechingen
* Hohenzollern-Sigmaringen
* Isenburg-Birstein
* Leyengo printzerria
* Liechtenstein
* Regensburg
* Lippe-Detmold
* Reuss-Ebersdorf
* Reuss-Greiz
* Reuss-Lobenstein
* Reuss-Schleiz
* Salm
* Schaumburg-Lippe
* Schwarzburg-Rudolstadt
* Schwarzburg-Sondershausen
* Waldeck
 
[[Kategoria:Europako historia]]
[[Kategoria:Alemaniako historia]]
 
[[ar:اتحاد الراين]]
[[bg:Рейнски съюз]]
[[ca:Confederació del Rin]]
[[ceb:Kompederasyon sa Rin]]
[[cs:Rýnský spolek]]
[[da:Rhinforbundet]]
[[de:Rheinbund]]
[[el:Συνομοσπονδία του Ρήνου]]
[[en:Confederation of the Rhine]]
[[eo:Rejna Federacio]]
[[et:Reini Liit]]
[[fa:کنفدراسیون راین]]
[[fi:Reinin liitto]]
[[fr:Confédération du Rhin]]
[[gl:Confederación do Rin]]
[[he:הקונפדרציה של הריין]]
[[hu:Rajnai Szövetség (1806)]]
[[id:Konfederasi Rhein]]
[[it:Confederazione del Reno]]
[[ja:ライン同盟]]
[[ka:რაინის კავშირი]]
[[ko:라인 동맹]]
[[la:Confoederatio Rhenana]]
[[lt:Reino konfederacija]]
[[ms:Pergabungan Sungai Rhine]]
[[nl:Rijnbond (1806)]]
[[no:Rhinforbundet]]
[[pl:Związek Reński]]
[[pt:Confederação do Reno]]
[[ro:Confederația Rinului]]
[[ru:Рейнский союз]]
[[simple:Confederation of the Rhine]]
[[sk:Rýnsky spolok]]
[[sr:Рајнска конфедерација]]
[[sv:Rhenförbundet]]
[[ta:ரைன் கூட்டமைப்பு]]
[[th:สมาพันธรัฐแห่งแม่น้ำไรน์]]
[[tr:Ren Konfederasyonu]]
[[uk:Рейнський союз]]
[[vi:Liên bang sông Rhine]]
[[zh:萊茵邦聯]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/12/14}}