Sarvepalli Radhakrishnan: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Radhakrishnan.jpg|right|thumb|200px|Sarvepalli Radhakrishnan]]
Sir '''Sarvepalli Radhakrishnan''' ([[telugu]]z: సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణ, [[hindi]]z:सर्वेप्पल्ली राधाकृष्णन; [[1888]]ko [[irailaren 5]]a – [[1975]]eko [[apirilaren 17]]a) [[filosofo]] indiarra, [[politikari]]a eta [[India]]ko bigarren presidentea.
== Biografia ==
Sarvepalli Radhakrishnan erdi-mailako klaseko familia batean jaio zen [[Tiruttani]]n, [[Tamil Nadu]] estatuan, [[India]] [[hego]]aldean. Bere [[Lehen hizkuntza|ama-hizkuntza]] [[telugu]]a izan zen, eta bizitzako lehen urteak [[Tiruttani]]n, [[Tiruvallur]]ren eta [[Tirupati]]n igaro zituen.
1904. urtean, 16 urte zituela, [[Vellore]] hirian ezkondu zen Sivakamamma-rekin, eta sei seme-alaba izan zituzten.
''Madras Christian College''n [[filosofia]] ikasi zuen. 1921ean [[Kalkuta]]ko unibertsitatean filosofiako irakasle izan. 1929tik 1931ra [[Oxfordeko Unibertsitea|Oxfordeko Unibertsiteko]] irakaslea izan zen, eta 1931etik 1936ra Andhrako unibertsitateko [[errektoreorde]]a. 1936tik aurrera, ekialdeko erlijioen irakaslea izan zen [[Oxfordeko Unibertsitea]]n.
[[India]]k independentzia lortu zuenean, 1947an, Radhakrishnanek [[UNESCO]]n bere herriaren ordezkaria izan zen, eta geroago, [[Errusia]]ko [[enbaxadore]]a. Indiako Biltzar Konstituziogileko kide ere hautatu zuten handik gutxira.
1954an [[Bharat ratna]] jaso zuen, Indiako kondekorazio handiena.
Radhakrishnan lehenengo Indiako [[presidente]]orde hautatua izan zen 1952an. 1956an, 50 urte baino gehiago elkarrekin egon ondoren, bere emaztea Sivakamamma hil zen. 1962an Indiako presidente izendatu hautatu zuten (1962-1967).
== Filosofia eta obra ==
[[Filosofia]] eta [[erlijio]] ezberdinak aztertu zituen, eta ekialdeko eta mendebaldeko pentsamenduen arteko zubi-lanak egin zituela esaten da.
Bere obraren artean, Indiako ohiturei buruz idatzitakoak dira ezagunak, batez ere, ''Indian Philosophy'' (1923–1927) eta ''An Idealist View of Life'' (1932)
=== Obra===
* ''Indian Philosophy'', 2 vols. 1923–1927
* ''The Philosophy of the Upanishads'', 1924
* ''An Idealist View of Life'', 1932
* ''Eastern Religions and Western Thought'', 1939
* ''East and West: Some Reflections'', 1955
* ''Brahma Sutra. The Philosophy of Spiritual Life'', 1960
== Kanpo loturak ==
* {{en}} [http://www.iep.utm.edu/r/radhakri.htm Radhakrishnani buruzko informazioa ''Internet Encyclopedia of Philosopjhy'' webgunean]
[[Kategoria:1888ko jaiotzak]]
[[Kategoria:1975eko heriotzak]]
[[Kategoria:Filosofoak]]
[[Kategoria:Indiako biografia zirriborroak]]
[[as:সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণ]]
[[bn:সর্বপল্লী রাধাকৃষ্ণন]]
[[ca:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[cs:Sarvepalli Rádhakrišnan]]
[[de:S. Radhakrishnan]]
[[dv:ސަރްވެޕައްލީ ރާދާކްރިޝްޱަން]]
[[en:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[eo:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[fi:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[fr:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[gu:સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન]]
[[hi:सर्वपल्ली राधाकृष्णन]]
[[hr:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[id:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[it:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ja:サルヴパッリー・ラーダークリシュナン]]
[[ka:სარვეპალი რადჰაკრიშნანი]]
[[kn:ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್]]
[[ko:사르베팔리 라다크리슈난]]
[[lv:Sarvepalli Rādhakrišnans]]
[[ml:എസ്. രാധാകൃഷ്ണൻ]]
[[mr:सर्वपल्ली राधाकृष्णन]]
[[ne:सर्वपल्ली राधाकृष्णन]]
[[nl:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[no:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[or:ସର୍ବପଲ୍ଲୀ ରାଧାକୃଷ୍ଣନ]]
[[pa:ਸਰਵੇਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ]]
[[pl:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[pnb:رادھاکرشنن]]
[[pt:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ro:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ru:Радхакришнан, Сарвепалли]]
[[sa:सर्वपल्ली राधाकृष्णन्]]
[[simple:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[sk:Sarvépalli Rádhákrišnan]]
[[sl:Sarvepalli Radhakrišnan]]
[[sv:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ta:வீ. இராதாகிருட்டிணன்]]
[[te:సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]]
[[th:สรวปัลลี ราธากฤษณัน]]
[[ur:رادھا کرشنن]]
[[yo:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[zh:萨瓦帕利·拉达克里希南]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/12/14}}
|