Sarvepalli Radhakrishnan: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea
 
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa.
1. lerroa:
[[Fitxategi:Radhakrishnan.jpg|right|thumb|200px|Sarvepalli Radhakrishnan]]
{{ elhuyarlanean }}
 
Sir '''Sarvepalli Radhakrishnan''' ([[telugu]]z: సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణ, [[hindi]]z:सर्वेप्पल्ली राधाकृष्णन; [[1888]]ko [[irailaren 5]]a – [[1975]]eko [[apirilaren 17]]a) [[filosofo]] indiarra, [[politikari]]a eta [[India]]ko bigarren presidentea.
 
== Biografia ==
Sarvepalli Radhakrishnan erdi-mailako klaseko familia batean jaio zen [[Tiruttani]]n, [[Tamil Nadu]] estatuan, [[India]] [[hego]]aldean. Bere [[Lehen hizkuntza|ama-hizkuntza]] [[telugu]]a izan zen, eta bizitzako lehen urteak [[Tiruttani]]n, [[Tiruvallur]]ren eta [[Tirupati]]n igaro zituen.
 
1904. urtean, 16 urte zituela, [[Vellore]] hirian ezkondu zen Sivakamamma-rekin, eta sei seme-alaba izan zituzten.
 
''Madras Christian College''n [[filosofia]] ikasi zuen. 1921ean [[Kalkuta]]ko unibertsitatean filosofiako irakasle izan. 1929tik 1931ra [[Oxfordeko Unibertsitea|Oxfordeko Unibertsiteko]] irakaslea izan zen, eta 1931etik 1936ra Andhrako unibertsitateko [[errektoreorde]]a. 1936tik aurrera, ekialdeko erlijioen irakaslea izan zen [[Oxfordeko Unibertsitea]]n.
 
[[India]]k independentzia lortu zuenean, 1947an, Radhakrishnanek [[UNESCO]]n bere herriaren ordezkaria izan zen, eta geroago, [[Errusia]]ko [[enbaxadore]]a. Indiako Biltzar Konstituziogileko kide ere hautatu zuten handik gutxira.
 
1954an [[Bharat ratna]] jaso zuen, Indiako kondekorazio handiena.
 
Radhakrishnan lehenengo Indiako [[presidente]]orde hautatua izan zen 1952an. 1956an, 50 urte baino gehiago elkarrekin egon ondoren, bere emaztea Sivakamamma hil zen. 1962an Indiako presidente izendatu hautatu zuten (1962-1967).
 
== Filosofia eta obra ==
[[Filosofia]] eta [[erlijio]] ezberdinak aztertu zituen, eta ekialdeko eta mendebaldeko pentsamenduen arteko zubi-lanak egin zituela esaten da.
 
Bere obraren artean, Indiako ohiturei buruz idatzitakoak dira ezagunak, batez ere, ''Indian Philosophy'' (1923–1927) eta ''An Idealist View of Life'' (1932)
 
=== Obra===
* ''Indian Philosophy'', 2 vols. 1923–1927
* ''The Philosophy of the Upanishads'', 1924
* ''An Idealist View of Life'', 1932
* ''Eastern Religions and Western Thought'', 1939
* ''East and West: Some Reflections'', 1955
* ''Brahma Sutra. The Philosophy of Spiritual Life'', 1960
 
== Kanpo loturak ==
* {{en}} [http://www.iep.utm.edu/r/radhakri.htm Radhakrishnani buruzko informazioa ''Internet Encyclopedia of Philosopjhy'' webgunean]
 
[[Kategoria:1888ko jaiotzak]]
[[Kategoria:1975eko heriotzak]]
[[Kategoria:Filosofoak]]
[[Kategoria:Indiako biografia zirriborroak]]
 
[[as:সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণ]]
[[bn:সর্বপল্লী রাধাকৃষ্ণন]]
[[ca:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[cs:Sarvepalli Rádhakrišnan]]
[[de:S. Radhakrishnan]]
[[dv:ސަރްވެޕައްލީ ރާދާކްރިޝްޱަން]]
[[en:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[eo:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[fi:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[fr:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[gu:સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન]]
[[hi:सर्वपल्ली राधाकृष्णन]]
[[hr:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[id:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[it:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ja:サルヴパッリー・ラーダークリシュナン]]
[[ka:სარვეპალი რადჰაკრიშნანი]]
[[kn:ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್]]
[[ko:사르베팔리 라다크리슈난]]
[[lv:Sarvepalli Rādhakrišnans]]
[[ml:എസ്. രാധാകൃഷ്ണൻ]]
[[mr:सर्वपल्ली राधाकृष्णन]]
[[ne:सर्वपल्ली राधाकृष्णन]]
[[nl:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[no:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[or:ସର୍ବପଲ୍ଲୀ ରାଧାକୃଷ୍ଣନ]]
[[pa:ਸਰਵੇਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ]]
[[pl:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[pnb:رادھاکرشنن]]
[[pt:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ro:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ru:Радхакришнан, Сарвепалли]]
[[sa:सर्वपल्ली राधाकृष्णन्]]
[[simple:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[sk:Sarvépalli Rádhákrišnan]]
[[sl:Sarvepalli Radhakrišnan]]
[[sv:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[ta:வீ. இராதாகிருட்டிணன்]]
[[te:సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]]
[[th:สรวปัลลี ราธากฤษณัน]]
[[ur:رادھا کرشنن]]
[[yo:Sarvepalli Radhakrishnan]]
[[zh:萨瓦帕利·拉达克里希南]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/12/14}}