[[Akordeoi]] diatonikoari buruzko lehen datu idatzia 1889.urtekoa da. Bertan Juan Carlos Guerrak [[Urkiola]]ko [[erromerierromeria]]ann kokatzen du “novisimo acordeón edo akordeoi diatoniko berri bat” deitzen duena. Nondik etorri eta zabaldu ote zen berriz, ez dago argi. Bi teoria nagusi daude honen inguruan. Zabalduena, trenbidea egitera etorri ziren [[Alpe]]etako langileek (Frantses nahiz Italiarrek) bidez etorri zena da. 1890.urtean [[Altsasu]]n ateratako argazki batean soinu txikia azaltzen da. Beste teoria batzuen arabera zabalkundea [[Bilbo]]tik [[Gipuzkoa]]ra izan zen. Bilbotik [[Arratia]]ra, [[Zornotza]]ra, [[Gernika]]ra, Lea Artibaira eta ondoren [[Elgoibar]]rera, [[Gelatxo]]ren ingurura eta [[Eibar]]rera, Elgetaren ingurura. Zengotita denda Bilbon zegoen, seguruenik [[Honner]] markakoak ziren lehen soinuak eta Zengotitak komertzializatzen zituen. Garbi dago akordeoi diatonikoa [[Europa]] guztira zabaldu zela XIX.mendearen amaieran, itsasontziz, trenez eta modu guztietan.
