Lauraceae: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa:
{{taxotaula infotaula
| kolorea = lightgreen
| izena = Lauraceae
| irudia = 20050515-007-laurus-nobilis.jpg
| irudiaren tamaina = 250px
| irudiaren testua = ''Laurus nobilis'' espeziea
| erreinua = Plantae
| banaketa = Magnoliophyta
| klasea = Magnoliopsida
| ordena = Laurales
| familia = Lauraceae
| generoa = ikus testua
| espeziea =
| binomial =
| binomial aditua =
}}
'''Laurazeak''' ('''Lauraceae''') [[Laurales]] ordenako landare angiospermoen familia bat dira. Familiak 3.500 espezie inguru ditu, 65 bat generotan banatuak. Espezie gehienak klima tropikaletakoak dira, batez ere Asiako hego-ekialdekoak eta [[Brasil]]goak.
[[Makaronesia]]ko ([[Kanariak]], [[Madeira]] eta [[Azoreak]]) eta klima subtropikal hezeko beste eskualde batzuetako baso iraunkorretako espezie nagusiak dira. Familia honetako espezie asko erabilgarriak dira, olio esentzialengatik ([[ereinotz]]a, ''[[Aniba rosaeodora]]'', ''[[Ocotea odorifera]]'', ''[[Cinnamomum camphora]])'', fruituagatik ([[ahuakateondo]]a) edo zuragatik (''[[Chlorocardium rodiaei]]'', ''[[Eusideroxylon zwageri]]'', ''[[Ocotea porosa]]'', ''[[Endiandra palmerstonii]]'').
==Ezaugarriak==
Gehienak zuhaitzak (50 m-rainoko altuerakoak) edo zuhaixkak dira, gehienetan hostoiraunkorrak, eta askoz bakanagoak dira espezie igokariak edo parasitoak (''Cassytha''). Hostoak txandakakoak edo aurkakoak dira, edo itxuraz bertizilatuak bestela, bakunak, osoak (oso gutxitan gingildunak), maiz larrukarak; gainaldea berde distiratsua izaten dute, eta azpialdea, berriz, berde-urdinxka.
Landare dioikoak edo monoikoak dira, lore sexubakarrekin. Loreak txikiak izaten dira, aktinomorfoak, gehienetan berdexkak, horixkak edo zurixkak, eta gutxiagotan gorrixkak.
==Generoak==
Familiaren barne-sistematika korapilatsua da, eta genero-banaketa ez da arazorik gabea. Hemen aurkezten diren generoak Royal Botanic Gardens, Kew eta Missouri Botanical Garden erakundeek 2010ean emandakoak dira (http://www.theplantlist.org/browse/A/Lauraceae/):
{|
|- valign=top
|
* ''[[Actinodaphne]]''
* ''[[Aiouea]]''
* ''[[Alseodaphne]]''
* ''[[Aniba]]''
* ''[[Apollonias]]''
* ''[[Aspidostemon]]''
* ''[[Beilschmiedia]]''
* ''[[Caryodaphnopsis]]''
* ''[[Cassytha]]''
* ''[[Chlorocardium]]''
* ''[[Cinnadenia]]''
* ''[[Cinnamomum]]''
* ''[[Cryptocarya]]''
* ''[[Dehaasia]]''
* ''[[Dicypellium]]''
* ''[[Dodecadenia]]''
* ''[[Endiandra]]''
* ''[[Endlicheria]]''
* ''[[Eusideroxylon]]''
* ''[[Gamanthera]]''
* ''[[Hexapora]]''
* ''[[Hufelandia]]''
|
* ''[[Hypodaphnis]]''
* ''[[Iteadaphne]]''
* ''[[Kubitzkia]]''
* ''[[Laurus]]''
* ''[[Licaria]]''
* ''[[Lindera]]''
* ''[[Litsea]]''
* ''[[Machilus]]''
* ''[[Malapoenna]]''
* ''[[Mezilaurus]]''
* ''[[Misanteca]]''
* ''[[Mocinnodaphne]]''
* ''[[Mutisiopersea]]''
* ''[[Nectandra]]''
* ''[[Neocinnamomum]]''
* ''[[Neolitsea]]''
* ''[[Notaphoebe]]''
* ''[[Nothaphoebe]]''
* ''[[Ocotea]]''
* ''[[Oreodaphne]]''
* ''[[Parasassafras]]''
* ''[[Parthenoxylon]]''
|
* ''[[Paraia]]''
* ''[[Persea]]''
* ''[[Phoebe (plant)|Phoebe]]''
* ''[[Phyllostemonodaphne]]''
* ''[[Pleurothyrium]]''
* ''[[Polyadenia]]''
* ''[[Potameia]]''
* ''[[Potoxylon]]''
* ''[[Povedadaphne]]''
* ''[[Ravensara]]''
* ''[[Rhodostemonodaphne]]''
* ''[[Sassafras]]''
* ''[[Schauera]]''
* ''[[Sextonia]]''
* ''[[Sinopora]]''
* ''[[Sinosassafras]]''
* ''[[Syndiclis]]''
* ''[[Tetranthera]]''
* ''[[Tylostemon]]''
* ''[[Umbellularia]]''
* ''[[Urbanodendron]]''
* ''[[Williamodendron]]''
|}
''Adenodaphne'' eta ''Temmodaphne'' generoak ere Lauraceae familiaren barnean sailkatu dira berriki.
== Kanpo-loturak ==
{{commonscat|Lauraceae}}
*[http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/maps/Lauraceae.gif Mapa]
[[Category:Laurales]]
[[af:Lauraceae]]
[[az:Dəfnəkimilər]]
[[bg:Лаврови]]
[[ca:Lauràcia]]
[[cs:Vavřínovité]]
[[da:Laurbær-familien]]
[[de:Lorbeergewächse]]
[[en:Lauraceae]]
[[eo:Laŭracoj]]
[[fi:Laakerikasvit]]
[[fr:Lauraceae]]
[[he:עריים]]
[[hi:जयपत्र]]
[[hsb:Ławrjencowe rostliny]]
[[hu:Babérfélék]]
[[hy:Դափնազգիներ (ընտանիք)]]
[[id:Lauraceae]]
[[io:Lauro]]
[[it:Lauraceae]]
[[ja:クスノキ科]]
[[jv:Lauraceae]]
[[ko:녹나무과]]
[[ku:Famîleya qaran]]
[[la:Lauraceae]]
[[lt:Lauramediniai]]
[[nl:Laurierfamilie]]
[[no:Laurbærfamilien]]
[[pl:Wawrzynowate]]
[[pt:Lauraceae]]
[[ro:Lauraceae]]
[[ru:Лавровые]]
[[simple:Lauraceae]]
[[sr:Lauraceae]]
[[sv:Lagerväxter]]
[[te:లారేసి]]
[[tr:Defnegiller]]
[[uk:Лаврові]]
[[vi:Họ Nguyệt quế]]
[[zh:樟科]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/11/29}}
| |||