Ruten Liburua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:1795-William-Blake-Naomi-entreating-Ruth-Orpah.jpg|thumb|300px|Noemi, Ruth eta Orpa. [[William Blake]]k margotua, 1795]]
'''Ruten liburua''' [[Biblia]]ko [[Itun Zaharra|Itun Zaharreko]] liburuetako bat da. Grekozko eta latinezko itzulpenek Epaileen liburuaren ondoren dakarte, liburuaren hasiera-hasieran daukan aipamenagatik (Rt 1,1: ''Epaileen garaian gosetea izan zen Israel herrian'').
== Egilea eta garaia ==
Liburuaren egilea ezezaguna, eta ez dago jakiterik zehatz-mehatz noiz idatzi zen; gaian eta estiloaren xehetasun batzuei erreparaturik, aditu batzuek uste dute [[Babilonia]]ko gatibualdiaren ondoren idatzia dela. Oso garai ezberdinak proposatu izan dira, [[David]] eta [[Salomon]]en garaitik [[Esdras]] eta [[Nehemias]]en garairaino; azken hori izan liteke, agian, liburuaren kokagune egokiena, garai horretan lege zorrotzak aldarrikatu baitziren atzerritarrekin ezkontzearen aurka. Liburu osoan Salomon ezertarako aipatzen ez denez, aditu askok uste dute Salomonen erregealdia baino lehenagokoa izan behar duela
== Ezaugarriak ==
Itun Zaharreko libururik laburrenetako bat da. Liburuko pertsonaietako baten izena darama: Rut emakume atzerritarra. [[Betleem]]dik etorkin gisa [[Moab]]era joandako gizon batekin ezkondu zen, baina alargundu egin zen seme-alabarik izan gabe. Senarra hil ondoren, [[Juda]]ra jo zuen bere amaginarreba Noemirekin, eta hildako senarraren ahaide zen Boozekin ezkondu zen. Rut eta Boozengandik Obed jaio zen, [[David]] erregearen aitona.
Liburuan hainbat balio erlijioso eta etiko azpimarratzen dira: Jainkoarenganako konfiantza eta fedearen unibertsaltasuna, leialtasuna, zintzotasuna eta eskuzabaltasuna. Rut liburu laburra hebrearren kontatzeko artearen maisulantzat jo daiteke.
== Egitura ==
Egitura argia du: Sarreraren (1,1-5: Elimelek eta bere familia Moaben) eta konklusioaren (4,13-17:Boozen ondorengoak) artean, lau ekitaldik osatzen dute liburua: 1,6-22 (Noemi Belenera itzuli Rutekin), 2,1-23 (Rut Boozen soroetan), 3,1-18 (Rutek senarra aurkitu) eta 4,1-12 (Booz Rutekin ezkondu). Liburua Daviden genealogia ematen duen eranskin batez bukatzen da (4,13-18: ''Hona hemen Peretzengandik Davidenganainoko arbaso-zerrenda: Peretzek Hetzron sortu zuen, honek Ram, honek Aminadab, honek Nahxon, honek Salmon, honek Booz, honek Obed, honek Jese eta honek David'').
[[Category:Bibliako liburuak]]
[[an:Libro de Rut]]
[[ar:سفر راعوث]]
[[bar:Rut (Buach)]]
[[be:Кніга Руф]]
[[ca:Llibre de Rut]]
[[ceb:Basahon ni Rut]]
[[cs:Kniha Rút]]
[[da:Ruths bog]]
[[de:Buch Rut]]
[[en:Book of Ruth]]
[[eo:Libro de Rut]]
[[et:Ruti raamat]]
[[fa:کتاب روت]]
[[fi:Ruutin kirja]]
[[fo:Rutarbók]]
[[fr:Livre de Ruth]]
[[gd:Rut]]
[[gl:Libro de Rut]]
[[hak:Lu-tet-ki]]
[[he:מגילת רות]]
[[hr:Ruta (knjiga)]]
[[hu:Rúth könyve]]
[[hy:Հռութ (գիրք)]]
[[id:Kitab Rut]]
[[it:Libro di Rut]]
[[ja:ルツ記]]
[[jv:Rut]]
[[ko:룻기]]
[[la:Liber Ruth]]
[[lt:Rūtos knyga]]
[[lv:Rutes grāmata]]
[[ml:റൂത്തിന്റെ പുസ്തകം]]
[[nl:Ruth (boek)]]
[[nn:Ruts bok]]
[[no:Ruts bok]]
[[pl:Księga Rut]]
[[pt:Livro de Rute]]
[[qu:Rutpa qillqasqan]]
[[ro:Cartea lui Rut]]
[[ru:Книга Руфь]]
[[rw:Igitabo cya Rusi]]
[[scn:Rut]]
[[sh:Ruta (knjiga)]]
[[simple:Book of Ruth]]
[[sk:Kniha Rút]]
[[sm:O le tusi ia Ruta]]
[[sr:Књига о Рути]]
[[sv:Ruts bok]]
[[sw:Kitabu cha Ruthu]]
[[ta:ரூத்து (நூல்)]]
[[th:พระธรรมนางรูธ]]
[[tl:Aklat ni Rut]]
[[tr:Rut kitabı]]
[[uk:Книга Рут]]
[[vi:Sách Rút]]
[[yi:מגילת רות]]
[[yo:Ìwé Rutu]]
[[zea:Ruth (Biebelboek)]]
[[zh:路得記]]
[[zh-min-nan:Lō͘-tek-kì]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/11/29}}
| |||