Hornos lurmuturra: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea
 
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa.
1. lerroa:
[[Fitxategi:CapeHorn.jpg|thumb|300px|Hornos lurmuturraren irudia]]
{{ elhuyarlanean }}
[[Fitxategi:CapeHornDetailMap.png|thumb|300px|Hornos lurmuturraren kokapena]]
{{coord|55|58|47|S|067|16|18|W|region:CL_type:isle|display=title}}
'''Hornos lurmuturra''' [[Txile]]ko hegoaldean dago, [[Hornos irla]]ko eta [[Suaren Lurraldeko artxipelagoa|Suaren Lurraldeko artxipelagoko]] hegoalderengo lurmuturra. Sarritan jo izan da [[Hego Amerika]]ko hegoalderengo puntutzat, baina Diego Ramírez artxipelagoko Águila irla da kokapen hori duena. Edozein modutan ere, Hornos lurmuturra bai da Lurreko hegoaldeko hiru 'lurmutur handietan' hegoalderengo dagoena. Drake pasaiako iparraldera dago: Drake pasaiak banatzen ditu Hego Amerika eta [[Antartika]] alde batetik, eta bestetik, [[Ozeano Barea]] eta [[Ozeano Atlantikoa]].
 
Administratiboki, Hornos Lurmuturreko Komunakoa (lehen "Navarino") da, eta Puerto Williams da dagokion hiriburua (Txileko Antartikako Probintziako hiriburua ere bada). Txileko Armadak egoitza dauka Hornos lurmuturrean.
 
Historikoki, Hornos lurmuturra nabigazioko mugarri garrantzitsua izan da, hango urak oso arriskutsuak diren arren: haizeak gogor joten du, olatu handiak izaten dira, ur-laster edo korronteak, eta icebergak ere egoten direlako. Panamako kanala ireki zutenetik, hala ere, itsas merkataritza gehienak Hornos lurmuturreko bideari utzi egin zion, eta hegazkin- eta petrolio-ontzien tankerako handiek bakarrik egiten dute bidea handik, baita erronka nautikoak gustuko dituztenek ere.
 
== Geografia ==
 
Lurraldean ez dago zuhaitzik, eta belarra ugari dago, euri asko egiten duelako.
 
Hornos Lurmuturreko Parke Nazionalaren parte da lurmuturra; parke osoa 63.093 hektarea da. Bestalde, 2005. urtean Hornos Lurmuturreko biosfera-erreserba eratu zuten, Hornos Lurmuturreko Parke Nazionala eta Alberto de Agostini Parke Nazionala batuta; denera erreserba 4,9 milioi hektarea da, lurrez eta urez.
 
=== Klima ===
 
Klima hotza eta hezea dago, urtean batezbeste 5,2°C-ko tenperaturarekin. Batez ere neguan, haizeak oso gogor joten du, baina udan ere haizeteak izaten dira.
 
== Historia ==
 
1525. urtean Francisco de Hoces marinel espainiarra halabeharrez heldu zen Hornos lurmuturreko ingurura, Francis Drake pirata ingelesa baino gizaldi erdi lehenago. Hori dela eta, Espainian eta Hego Amerikako leku batzuetan ''Hoces Itsasoa'' esaten diote Drake pasaiari. Izan ere, Francis Drake 1578 urteko irailean heldu zen Suaren lurraldera.
 
== Kanpo-loturak ==
 
{{commonscat|Cape Horn}}
* [http://www.imcabodehornos.cl/ Hornos Lurmuturreko udalerriko webgune ofiziala]
* [http://www.ptowilliams.cl Puerto Williams-ko webgune ofiziala]
 
[[Kategoria:Txileko geografia]]
[[Kategoria:Hego Amerikako geografia]]
 
[[ar:كايب هورن]]
[[ast:Cabu d'Hornos]]
[[be:Мыс Горн]]
[[be-x-old:Горн (мыс)]]
[[bg:Нос Хорн]]
[[br:Kab Horn]]
[[bs:Rt Horn]]
[[ca:Cap d'Hornos]]
[[cs:Mys Horn]]
[[cy:Yr Horn]]
[[da:Kap Horn]]
[[de:Kap Hoorn]]
[[en:Cape Horn]]
[[eo:Horna Kabo]]
[[et:Hoorni neem]]
[[fi:Kap Horn]]
[[fr:Cap Horn]]
[[he:כף הורן]]
[[hr:Rt Horn]]
[[hu:Horn-fok]]
[[id:Tanjung Horn]]
[[is:Hornhöfði]]
[[it:Capo Horn]]
[[ja:ホーン岬]]
[[ka:ჰორნის კონცხი]]
[[ko:혼 곶]]
[[la:Hornanum Caput]]
[[lb:Kap Hoorn]]
[[lt:Horno ragas]]
[[lv:Horna rags]]
[[nl:Kaap Hoorn]]
[[nn:Kapp Horn]]
[[no:Kapp Horn]]
[[oc:Cap Hòrn]]
[[pl:Horn (przylądek)]]
[[pt:Cabo Horn]]
[[qu:Urnu ñawch'i]]
[[ro:Capul Horn]]
[[ru:Горн (мыс)]]
[[sh:Rt Horn]]
[[simple:Cape Horn]]
[[sl:Rt Horn]]
[[sr:Рт Хорн]]
[[sv:Kap Horn]]
[[th:แหลมฮอร์น]]
[[tr:Horn Burnu]]
[[uk:Мис Горн]]
[[ur:راس ہورن]]
[[vi:Cape Horn]]
[[zh:合恩角]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/11/29}}