Basilio Mazedoniarra: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea
 
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa.
1. lerroa:
[[Fitxategi:Basil&leo.jpg|thumb|250px|Basilio I.a eta haren seme Leon VI.a]]
{{ elhuyarlanean }}
 
'''Basilio I.a''' (''Mazedoniarra'' eta Basilio I.a ''Handia'' deitua; 811 - 866) enperadore bizantziarra izan zen, [[Armenia|Armeniatik]] etorri eta [[Mazedonia|Mazedonian]] finkatu zen familia batean jaioa.
 
Nekazari xume jaio bazen ere, gortean hazi zuten, eta Mikel III.a enperadorearen tronua usurpatu zuen. Nahiz eta jatorri xumekoa izan, gaitasun handia erakutsi zuen estatuko gaiak gobernatzeko orduan; horrela, botere inperialaren berpiztea eta arte bizantziarraren birsortzea eragin zuen. Bizantziarrentzat enperadore handienetako bat zen, eta hark fundatu zuen dinastiak, Mazedoniarrak, [[Bizantziar Inperio|Bizantziar Inperioaren]] aro oparo eta loriatsuena kontsideratzen den aroa gobernatu zuen.
 
Legegintzan ikaragarrizko lana egin zuen Basilio I.ak, Justiniano I.aren bilduma eskuratu eta eguneratu zuen. ''Basilika'' izeneko lanean bildu zituen legeak.
 
Arlo eklesiastikoari dagokionez, Erromarekin oso harreman onak izan zituen, baina, aldi berean, ez zuen Erromaren mende, neurri batetik harago, jartzeko asmorik.
 
Basilio I.aren agintaldia [[bogomilo|bogomiloak]] izeneko herejeekin izandako gerra korapilatsuak markatu zuen.
[[Italia|Italian]] izandako garaipen militarrek bizantziarrek penintsula horretan izan zuten menderatze-aldi berria ireki zuten. Baina, batez ere, bizantziarrak [[Mediterraneo|Mediterraneoaren]] eta, bereziki, [[Adriatiko|Adriatikoaren]] jaun eta jabe izan ziren.
 
Basilio I.ak 19 urtez gobernatu zuen. 886an hil zen, ehiza-istripu larri baten ondoren.
 
[[Kategoria:Enperadoreak]]
[[Kategoria:Bizantziar Inperioa]]
 
[[als:Basileios I.]]
[[an:Basilio I]]
[[ar:باسيل الأول]]
[[bg:Василий I Македонец]]
[[ca:Basili I]]
[[cs:Basileios I.]]
[[de:Basileios I.]]
[[el:Βασίλειος Α΄]]
[[en:Basil I]]
[[fa:باسیلیوس یکم]]
[[fi:Basileios I]]
[[fr:Basile Ier]]
[[gl:Basilio I]]
[[he:בסיליוס הראשון, קיסר האימפריה הביזנטית]]
[[hr:Bazilije I. Makedonac]]
[[hu:I. Baszileiosz bizánci császár]]
[[hy:Բարսեղ Ա Մակեդոնացի]]
[[it:Basilio I di Bisanzio]]
[[ja:バシレイオス1世]]
[[ka:ბასილი I (ბიზანტია)]]
[[ko:바실리우스 1세]]
[[la:Basilius I Macedonius]]
[[lt:Bazilijus I Makedonietis]]
[[mk:Василиј I]]
[[nl:Basileios I]]
[[no:Basileios I]]
[[os:Василий I Македойнаг]]
[[pl:Bazyli I Macedończyk]]
[[pt:Basílio I]]
[[ro:Vasile I Macedoneanul]]
[[ru:Василий I (византийский император)]]
[[sh:Vasilije I Makedonac]]
[[sk:Basileios I.]]
[[sr:Василије I Македонац]]
[[sv:Basileios I (bysantinsk kejsare)]]
[[tr:I. Basileios]]
[[uk:Василій I Македонянин]]
[[zh:巴西尔一世]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/11/29}}