Erebus mendia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa:
'''Erebus mendia''', [[Antartika]]n, [[Lurra|Lurreko]] [[sumendi]] aktibo australena. 3.794 [[metro]]ko garaiera du, eta [[Ross uhartea]]n kokatzen da. Uharte horretan jarduerarik gabeko beste sumendi batzuk daude, [[Terror mendia]] adibidez. Erebus mendiak [[Ozeano Bareko Suzko Eraztuna]]ren zati bat da, bertan guztira 160 sumendi aktibo daude.
Sumendi hau 1972tik aktibo egon da etengabe, eta arrazoi horregatik, sumenditik gertu [http://erebus.nmt.edu/ Erebus Sumendiaren Behatokia] dago.
[[Fitxategi:RossIslandMap.jpg|250px|thumb|left|Ross uhartearen mapa topografikoa; Erebus mendia erdialdean (1:250.000).]]
[[Krater]]ra munduan dauden [[laba]]-laku iraunkor gutxitako bat da.
== Historia ==
Sir [[James Clark Ross]] esploratzaileak aurkitu zuen Erebus mendia 1841eko urtarrilaren 27an. Honen ontzien izena ''[[HMS Erebus]]'' eta ''[[HMS Terror]]'' ziren, eta aurretik [[Sir John Franklin]]ek ere erabili zituen [[Artiko]]ra egin zuen espedizioan. "Erebus" izena [[Erebo]]tik dator, [[Greziar mitologiako jatorrizko jainkoak|jatorrizko jainko grekoa]], iluntasuna eta itzalpearen pertsonifikazioa eta [[Kronos]]en eta [[Ananke]]ren semea.
Sumendiaren kraterraren ertzeraino lehen aldiz 1908. urtean igo ziren [[Edgeworth David]] eta bere taldea ([[Nimrod espedizioa]]ren kideak Sir [[Ernest Shackleton]]en agindupean). Ezagutzen den lehen bakarkako igoera [[Charles J. Blackmer]]rek egin zuen, 1991. urteko urtarrilaren 19a eta 20aren artean. Blackmerrek igoera 24 ordutan burutu zuen, eta sumendira igotzeko 17 ordu inguru behar izan zituen. Ekintza hau Antartikari buruzko hainbat liburutan aipatu izan da: [[Sara Wheeler]]ren ''Terra Incognita'' eta [[Nicholas Johnson]]en ''Big Dead Place''.
== Aire-hondamendia==
[[Fitxategi:Air New Zealand Flight 901.jpg|thumb|200px|Air New Zealanden 901 hegaldiaren hondakinak Erebus Mendian.]]
[[Air New Zealand]]en 901 hegaldia aireko garraio erregularra zen, geldialdirik gabekoa [[Aucklandeko Nazioarteko Aireportu]]aren ([[Zeelanda Berria]]n) eta Antartikaren artean. 1979ko azaroaren 28an hegaldi hau burutzen zuen hegazkinak Erebus mendia jo zuen. Hegazkinaren barruan zauden 257 bidaiariak hil egin ziren. Egun oraindik, [[uda]]n zehar elurra urtzean, airetik ikus daitezke hegazkinaren hondakinak.
== Ikusi, halaber==
* [[Ross Uhartea]]
* [[Mendi Transantartikoak]]
== Kanpo loturak ==
* [http://www.jpl.nasa.gov/images/earth/volcano/erebus-browse.jpg Espaziotik egindako argazkia Erebus mendiaren laba-lakuari]
[[Kategoria:Sumendiak]]
[[Kategoria:Sumendiak herrialdearen arabera]]
[[Kategoria:Sumendiak kontinentearen arabera]]
[[be-x-old:Эрэбус]]
[[bg:Еребус]]
[[bs:Mount Erebus]]
[[ca:Mont Erebus]]
[[cs:Mount Erebus]]
[[de:Mount Erebus]]
[[en:Mount Erebus]]
[[eo:Monto Erebus]]
[[et:Erebus]]
[[fa:کوه اربوس]]
[[fi:Mount Erebus]]
[[fr:Mont Erebus]]
[[he:הר ארבוס]]
[[hi:माउण्ट एरेबुस]]
[[hr:Mount Erebus]]
[[hy:Էրեբուս]]
[[id:Gunung Erebus]]
[[it:Erebus (Antartide)]]
[[ja:エレバス山]]
[[ko:에러버스 산]]
[[lt:Erebusas]]
[[lv:Erebuss]]
[[nl:Erebus (vulkaan)]]
[[no:Mount Erebus]]
[[oc:Mont Erebus]]
[[pl:Erebus]]
[[pt:Monte Erebus]]
[[ro:Muntele Erebus]]
[[ru:Эребус]]
[[sh:Mount Erebus]]
[[simple:Mount Erebus]]
[[sk:Erebus]]
[[sr:Еребус (планина)]]
[[sv:Mount Erebus]]
[[tr:Erebus Dağı]]
[[uk:Еребус]]
[[vi:Núi Erebus]]
[[zh:埃里伯斯火山]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/11/29}}
| |||