Burdinbide: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:ICETren 3a las nubes cruzando Viaducto la FahlenbachPolvorilla.jpg|thumb|right|300px200px|Alemaniako [[InterCityExpress]] [[tren]]aBurdinbide.]]
[[Fitxategi:ModernFinnishTramICE 3 Fahlenbach.jpg|right|thumb|300pxright|200px|Alemaniako [[HelsinkiInterCityExpress]]ko [[tranbiatren]]a.]]
[[Fitxategi:ModernFinnishTram.jpg|right|thumb|200px|[[Helsinki]]ko [[tranbia]].]]
'''Burdinbidea''' bidaiariak eta ondasunak [[garraio|garraitzeko sistema]] bat da, [[trenbide]]etan dabiltzan [[ibilgailu]] gurpildunak erabiliz.
 
18 ⟶ 19 lerroa:
 
[[William Jessop]] ingeniariak burdinazko errailak asmatu zituen, koxkarik gabeko gurpilek erabiltzeko modukoak. Errail hauek [[Leicestershire]] aldeko proiektu batean erabiltzekoak ziren [[1789]]an. [[1790]]an altzairutegi bat sortu zuen beste kide batzuekin, batez ere errailak ekoizten zituena. Inauguratu zen lehen trenbidea ''[[Surrey Iron Railway]]'' izan zen, Jessopek irekia [[1802]]an<ref>{{erreferentzia| url=http://www.stephensonloco.org.uk/surreyiron.htm| izanburua=Surrey Iron Railway 200th - 2003-07-26| argitaletxea=Stephenson Locomotive Society| saila=Early Railways| sartze-data=2008-01-4}}</ref>. Zaldiek mugiarazten zituzten.
[[Fitxategi:Stephenson's Rocket.jpg|thumb|200px|''[[The Rocket]]'', Stephensonen makina [[1829]]an eraikia.]]
 
Lehenengo lurrun lokomotorra [[Richard Trevithick]]ek eraiki zuen eta [[1804]]ean saiatu zen [[Gales]]en. Saio hoenk ez zuen arrakastarik izan, makina hain astuna izanik trenbidean hausten baitzuen. [[1811]]n, [[John Blenkinsop]]ek lehen lokomotor erabilgarria bururatu zuen<ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9001800 John Blenkinsop -- Britannica Online Encyclopedia]</ref>. Ikatz garraiorako lurrun lokomotorra patentatu zuen (No 3431). Bidea eraiki egin zen, Middleton Colliery eta [[Leeds]] lotuz. Horrela, ''Middleton Railway'' lurruna erabiltzen zuen lehen trenbide komertziala izan zen.