Coma Berenices: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
EmausBot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.7.2+) (robota Aldatua: uk:Волосся Вероніки
No edit summary
35. lerroa:
[[Kalimako Zirenekoa]] olerkari eta gramatikari greziarrak, urte askoan zehar liburuzaina ere izan zena, Berenize erregina eta honen adats ederra [[elegia]] batean hilezkortu zituen. Honakoak dira zati batzuk:
 
{{esaera2|Moztu berria nengoen eta nerenire ahizpek nigatik negar egiten zuten, bapateanbat batean, hego astintze azkar batekin, zefiroaren ufada goxoak eterraren lainoetan zehar naramanean eta Cypris gau jainkotiarraren magalean jartzen nauenean. Eta ni, Berenizeren adats ederra zeruan gizakientzat kontaezinbeste izarren artean dizdiradistira eginez finko agertzeko, Cyprisek, izar berri bezala, astroen antzinako koroan jarri ninduen}}
 
== Behaketa ==
Dituen 386 gradu karratuak gora-behera, ez da batere ikusgarria begi hutsez. Honako hauek dira konstelazio mugakideak: Leo mendebaldean, Canes Venatici iparraldean, Boötes ekialdean eta Virgo hegoaldean, aurkitzeko erreferentzia bezala erabil daitezkeenak, edo baita α Canum Venaticorum (Ehiza Zakurren α edo [[Cor Caroli]]), β Leonis ([[Denebola]]) ε Virginis ([[Vindemiatrix]]) eta α Bootis ([[Arcturus]])en artean dagoen eskualdea aurkitzea. Berenizeren Adatsa igoera zuzeneko 11 ordu, 55 minutu eta 13 ordu 35 minutu artean eta deklinazioko 14 eta 34º artean dago. Behin zeruaren eskualde hau aurkitu ondoren, hiru izarrik dizdiratsuenekdistiratsuenek (4 magnitudekoak baino ez badira ere, α edo 42 Com, β edo 43 Com eta γ edo 15 Com) osatutako hiruki errektangulu isoszelesaisoszelea ezagutu behar da. Aurretik aipatu bezala, konstelazioak ez du inongo elementu ikusgarririk, mitoaren eta [[Eratostenes]]en alusioaipamen historikoak duen indarra gora-behera, eta [[1602]]rartera arte ez zuen jaso toki bat zeruan, [[Tycho Brahe]]k eman zionean. Bere erakargarritasun urriak ikusteko modurik egokiena gau ikusmenera egokitutako zelai handiko prismatiko batzuekin edo gutxienez 14 zentimetroko irekiera eta handitze txikiko okularrak dituzten teleskopioekin da.
 
Aurrerantzean, parentesi artean agertzen diren zenbakiak (1254 + 1655 esaterako) lehen lau zifrak igoera zuzeneko ordu eta minutuei buruzkoak dira, eta beste laurak deklinazioko gradu eta minutuei buruzkoak. + zeinua ipar hemisferioan egoteagatik jasotzen du. Kopuru guzti hauek J2000.0ri buruzkoak dira.
 
[[Adatseko Izar Aglomerazioa]]. [[Kumulu ireki]] oso zabal honek 5ºko diametroan zehar ez du izen berezirik katalogo baten ere. Batzuetan, alabaina, "Mel 111" bezala ezagutzen da [[1915]]ean [[Philibert Jacques Melotte]]k ([[1880]]-[[1961]]) bildu zuen 250 kumulu irekiren zerrendari erreferentzia eginez. Multzo honek nahiko ahulak diren 40 izar baino gehiago ditu, horietako zenbait begi hutsez ikus daitezkeenak eta 5 magnitudekoak, 12 Com, 13 Com, 14 Com, 16 Com eta 21 Com bezala ezagutzen direnak. Kumulu hau Lurretik 255 argi urteko distantziara dago, [[Ursae Majoris]] eta [[Hiade (astronomia)|Hiadeetakoen]] ondoren Lurretik gertuen dagoenetako bat delarik. Era berean, Eguzkiarekiko [[Vela (konstelazioa)|Vela]] konstelaziorantz 8 kilometro segundukosegundoko abiaduran mugitzen den izar korronte bat da. Hau α Canum Venaticorum (Cor Caroli) eta β Leonis (Denebola)ren artean dago. Kumulua osatzen duten espektruakespektroak A motatik K eta M motetaraino doaz. Teleskopioarekin, aipatutako kumuluaz gain ia konstelazio osoa hartzen dutenen artean dizdiratsuenetakoakdistiratsuenetakoak diren galaxia ugari daude, bereziki hegomendebaldekohego-mendebaldeko angeluan, baita ondoan duen Virgo konstelazioan ere.
 
[[31 Com]] izarretik 24 minutu hegoaldera, hau da, 12 ordu 51 minutuko igoera zuzenera eta 27º 07'ko deklinaziora Galaxiako Ipar Poloa proiektatzen da, eta puntu horren inguruan horrengandik kanpora dauden iturriak, badirudi gure izar sistemaren errotazio efektiboaren kontrako zentzuan biratzen dutela, eta, dakigun bezala, Eguzkiaren posizioagatik, bira oso bat 250 milioi urtetik behin egiten duena, urte kosmikoa deritzona. Puntu honetan begirada Esne Bidetik urrun dago, gure galaxiaren gas eta hautsaren ondoriozko interferentzia ia hutsa da, honen ondorioz galaxia ugari ikusgai direlarik.
 
[[Beta Comae Berenices|β Com]] edo 43 Com (1312+2753). Konstelazioko izarrik dizdiratsuenadistiratsuena 4,25 magnitudekoa, eta G0V espektruespektro motakoa da, eta [[Eguzki]]tik 8 [[parsec]]eko distantziara dago gugandik 6 kilometro segundukosegundoko abiaduran aldenduz.
 
[[Alfa Comae Berenices|α Com]] edo 42 Com edo Diadem (1310+1732). Bigarren izarrik dizdiratsuenadistiratsuena 4,32ko magnitudearekin, benetan izar hirukoitz bat den arren, non A eta B osagaiak, 5,05 eta 5,08 magnitudekoak elkarrengandik hain gertu dauden tresna txikiekin elkarrengandik banatzerik ez daudelarik. F5 espektruespektro motakoak dira, eta elkarren inguruan 25,87 urtez behin biratzen dute. C osagaia A izar nagusitik 110"ra dago eta 10,1eko magnitudea du.
 
{{Commons|Coma Berenices}}
[[Kategoria:Konstelazioak]]
{{konstelazio aurkibidea}}
{{zerua|12|45|36|+|21|49|48|10}}
 
[[Kategoria:Coma Berenices konstelazioa| ]]
 
[[af:Berenice se Hare]]