Abidos (Egipto): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:GD-EG-Abydos001.JPG|thumb|300px|left|Seti I.aren tenplua, Abidos (Egipto).]]
'''Abidos''', [[Egipto Garaia|Egipto Garaiko]] hiri zaharrenetakoa eta VIII. [[nomo]]ko hiriburua. [[Seti I.a]]ren eta [[Ramses II.a]]ren [[zenotafio]]ak daude han. Egipto Garaiko hiri garrantzitsuenetakoa izan zen, monarkia tiniten garaiko erregeen [[nekropoli]]a.
[[Nilo]]ren mendebaldean dago, 11 km-ra, 26° 10' N latitudean, hau da, gaur egungo el-'Araba el Madfuna eta al-Balyana herrietatik hurbil.
[[Osiris]] jainkoaren erlikiategia han zegoela uste zen, eta hiri santu bilakatu zen. Faraoiek behin eta berriz eraberritu edo handitu zuten Osirisen tenplua.
[[Antzinako Egipto]]ko arkeologia-aztarnategi nagusietakoa da. Abidosen aurkitu dira [[Aro Aurredinastiko]]ko agintarien aztarnak, tenpluak eta hilobiak. Lehen dinastiako errege-erreginak eta bigarreneko batzuk Abidosen ehortzi zituzten.
[[Fitxategi:The King List of Abydos. (1902) - TIMEA.jpg|thumb|300px|right|Abidoseko Errege Zerrenda.]]
Gaur egun, Seti I.aren oroigarrizko tenpluagatik, Ramses II.aren tenpluagatik eta Osirisen tenplu handiarengatik da ezaguna Abidos. XIX. dinastiaren inskripzio bat dago han, [[Abidoseko Errege Zerrenda]] deritzona: Egiptoko faraoi dinastiko gehienen zerrenda kronologiko bat da, Menesetik hasi eta Ramses I.rainoko faraoiei buruzko [[kartutxo egiptoar|kartutxo egiptoarrez]] osatutako zerrenda.
Abidosen aurkitu zituzten, halaber, 1997an, Günther Dreyer alemaniar arkeologoak eta haren lankideek inoiz aurkitu diren idazkera-dokumentu zaharrenak: buztinezko 300 pitxer eta oholtxotan grabatutako hieroglifiko-karaktereak dira, eta erregeari salgaietan (lihoa, olioa...) ordaindutako zergak irudikatzen dituzte, besteak beste. Aro Aurredinastikoko [[Horus Eskorpioi II.a]]ren hilobian aurkitu zituzten, Abidosko [[Umm el-Qaab]] nekropolian, eta K.a. 3.300-3.200 urtekotzat jo zituzten, [[karbono-14a]]ren bidez.
== Kanpo loturak==
* {{fr}} [http://www.antikforever.com/Egypte/Villes/abydos.htm/ Abidosi buruzko informazioa]
[[ar:أبيدوس]]
[[arz:ابيدوس]]
[[bg:Абидос]]
[[ca:Abidos]]
[[cs:Abydos (starověký Egypt)]]
[[cu:Абѷдъ]]
[[da:Abydos]]
[[de:Abydos (Ägypten)]]
[[el:Άβυδος Αιγύπτου]]
[[en:Abydos, Egypt]]
[[fa:ابیدوس]]
[[fi:Abydos]]
[[fr:Abydos (Égypte)]]
[[gl:Abidos]]
[[he:אבידוס (מצרים)]]
[[hr:Abid]]
[[hu:Abüdosz]]
[[id:Abydos, Mesir]]
[[is:Abýdos (Egyptalandi)]]
[[it:Abydos (Egitto)]]
[[ja:アビドス]]
[[ka:აბიდოსი (ეგვიპტე)]]
[[ko:아비도스]]
[[lt:Abydosas]]
[[ml:അബിഡോസ്]]
[[nl:Abydos (Egypte)]]
[[oc:Abidòs]]
[[pl:Abydos]]
[[pt:Abidos (Egito)]]
[[ro:Abydos, Egipt]]
[[ru:Абидос]]
[[sk:Abydos (Egypt)]]
[[sr:Абидос (Египат)]]
[[sv:Abydos]]
[[uk:Абідос (Єгипет)]]
[[zh:阿拜多斯]]
== Erreferentziak ==
{{ elhuyar | data=2012/10/4}}
| |||