13:44, 29 azaroa 2011ko berrikusketa aldatu WikitanvirBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 25.605 edits t r2.7.1) (robota Erantsia: eo:Wexford ← Aurreko ezberdintasuna		13:30, 28 iraila 2012ko berrikusketa aldatu desegin Gartxoak (eztabaida \| ekarpenak) 100.070 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
22. lerroa: \| herritar = wexfordar \| kokapena = kokapenmapa \| sorrera = 800 inguruan \| postakodea = \| azalera = \| altuera = 1 \| dentsitatea = \| biztanleria = 1819.~~163~~913 \| urtea = ~~2006~~2011 \| webgunea = http://www.wexfordcorp.ie www.wexfordcorp.ie \|}} '''Wexford''' ([[irlandera]]z: ''Loch Garman'', ~~aintzineko~~ [[~~norvegiera~~antzinako eskandinaviera]]z: ''Veisafjǫrðr'', [[yola (hizkuntza)\|yolaz]] ''Weisforthe'') [[Irlandako Errepublika]]ko hiri bat da eta [[Wexfordeko konderria]]ren hiriburua. ~~[[Irlandako~~19.913 ~~uhartea]]ren~~biztanle ~~hego-ekialdeko~~ditu ~~muturrean kokatzen da, [[Rosslare]] itsas Euro Portutik hurbil~~(2011). ~~Wexford herrialdeko~~Herrialdeko hiriburua den [[Dublin]] hiriarekin errepidez nahiz trenbidez loturik dago Wexford. == Etimologia == ~~[[John Banville]] literaturgilea Wexforden jaio zen.~~ Ingelesezko izena [[vikingo]]en ''Veisafjǫrðr'' izenaren aldaera da. Irlanderazko ''Loch Garman'' aldiz kondaira baten ondorio da; Garman Garbh izeneko mutil gazte bat sorginkeriaz sorturiko uholde batean hil zen lokatzetan itota. Uholde honen ondorioz sorturiko lakuari (estuarioari) ''Loch Garman'' deitu zioten, haren omenez. == Geografia == [[Irlandako uhartea]]ren hego-ekialdeko muturrean kokatzen da, [[Slaney ibaia]]ren estuaroan, [[Rosslare]] itsas Euro Portutik hurbil. == Historia == [[Vikingo]]ek sortu zuten 800 urtearen inguruan. Hiru mendetan hiri vikingo askea izan zen. 1169an [[Leinster]]reko [[Diarmait Mac Murchada]] erregeak eta Robert Fitz-Stephen normandiarrak setiatu egin zuten. Norvegiarrek gogor borrokatu bazuten ere azkenean errenditu beharra izan zuen. 1649an eta 1798an britainiarren aurkako matxinadak ezagutu zituen. Bietan galtzaile atera ziren eta zigor bezala lehenengoan hiria harpilatua izan zen eta bigarrenean leqalistek masakre handia eragin zuten matxinoak zubian exekutatzean. Mendeetan zehar itsasportu garrantzitsua izan bazen ere XX mendean gainbehera etorri zitzaion areazko barraren aldaketa ugariak zirela eta. Horregatik kai berria eraiki zuten hiritik 20 kilometro hegoaldera dagoen [[Rosslare]] herrian. == Kultura == Bereziki aipagarria da Wexforden baino hitzegiten ez zen [[yola (hizkuntza)\|yola]] hizkuntza. XIX mendearen erdialdera arte iraun zuen, eta gaur egun oraindik hitz batzuk gordetzen dira. [[Ingeles]]arekin erlazionaturiko hizkuntza da. Musikari dagokionez, urrian Opera jaialdia izaten da Wexforden. 1951an izan zuen lehenengo ekitaldia. == Ondasun nabarmenak == * '''St Peter's College:''' 1811ean fundaturiko seminario katolikoa. 1855ean Irlandako Unibertsitate Katolikoaren barnean gelditu zen. == Hiritar ezagunak == * [[John Banville]] (1945- ), literaturgilea. == Hiri senidetuak == * {{herria\|Bretainia\|Couëron}} * {{herria\|AEB\|Annapolis}} * {{herria\|AEB\|Staten Island}} * {{herria\|Etiopia\|Addis Abeba}} {{Irlandako hiri aurkibidea}}

Wexford: berrikuspenen arteko aldeak