Hanibal: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.2) (robota Erantsia: io:Hannibal
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Agintari infotaula
[[Fitxategi:HannibalTheCarthaginian.jpg|thumb|200px|Hanibal Kartagotarra]]
| izena = Hanibal Barka
'''Hanibal'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> —[[puniko]]z «Baalen dohaina» edo «Baal jainkoari eskerrak» esan nahi zuen— ([[Kartago]], [[K. a. 247]] - [[Gebze]], [[Anatolia]], [[K. a. 183]]) kartagotar [[jeneral]]a eta estatu gizona izan zen. Gizon jakintsua, printze helenistikoaren zenbait ezaugarriz hornitua, garaiko jeneral handienetarikoa izan zen. Erromako historialariek, gerorako geratu den iturri bakarrak, odolzale, doilor eta zikoitz aurkezten dute. Hanibal inoizko estrategarik hoberenetakotzat jotzen da, [[Alexandro Handia]]rekin, [[Julio Zesar]]rekin, [[Genghis Khan]]ekin, [[Napoleon Bonaparte]]rekin eta beste gutxi batzuekin batera.
| irudia = HannibalTheCarthaginian.jpg
| tamaina = 220px
| irudioina = Hanibal Kartagotarra
| armarria =
| hasiera =
| bukaera =
| kargua = [[Kartago]]tar jenerala
| aurrekoa =
| ondorengoa =
| jaiodata = [[K. a. 247]]
| jaiolekua = [[Kartago]]
| hildata = [[K. a. 183]]
| hillekua = [[Bitinia]], [[Anatolia]]
| ezkontidea =
| senideak =
| seme-alabak =
| egoitza =
| sinadura =
| erlijioa =
}}
'''Hanibal'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> —[[punikofeniziera]]z: 𐤇𐤍𐤁𐤏‏𐤋 ''Hanni-baʾal'', «Baalen dohaina» edo «Baal jainkoari eskerrak» esan nahi zuen— ([[Kartago]], [[K. a. 247]] - [[GebzeBitinia]], [[Anatolia]], [[K. a. 183]]) kartagotar [[jeneral]]a eta estatu gizona izan zen. Gizon jakintsua, printze helenistikoaren zenbait ezaugarriz hornitua, garaiko jeneral handienetarikoa izan zen. Erromako historialariek, gerorako geratu den iturri bakarrak, odolzale, doilor eta zikoitz aurkezten dute. Hanibal inoizko estrategarik hoberenetakotzat jotzen da, [[Alexandro Handia]]rekin, [[Julio Zesar]]rekin, [[Genghis Khan]]ekin, [[Napoleon Bonaparte]]rekin eta beste gutxi batzuekin batera.
 
== Bizitza ==
[[Hamilkar Barka]]ren semea, aitak [[Antzinako Erroma|erromatarrenganako]] gorrotoa erakutsi zion. Aitari lagundu zion [[Iberiar penintsula]]n, eta hura hiltzean, bederatzi urte zituela, bere koinatu [[Hasdrubal]]en agindupean jarri zen. Hura hil zenean, armadak buruzagitzat hartu zuen ([[K. a. 221]]). Erromaren aurkako mendekua hartu nahirik, erromatarren aliatua zen [[Sagunto]] hiriari setioa jarri zion (K. a. 219), eta [[Bigarren Gerra Punikoa]] abiatu (K. a. 219-201).
 
Iberiar penintsulan bere anaia [[Hasdrubal Barka]] utzirik, [[iberiar]] eta [[zelta]] mertzenario anitzez hornituriko armada indartsu batekin [[Italiar penintsula]]ra lurrez iristeko egitasmoari ekin zion. [[Pirinioak]], [[Alpeak]] eta [[Apeninoak]] zeharkaturik garaipen batzuk lortu zituen (Tesino, Trebia, Trasimena, Canas), baina [[Erroma]] ezin harturik eta Kartagok bertaratzeko deiturik (K. a. 203), erromatarrak —[[Eszipion Afrikano Maior|Eszipion Afrikano]] buru zutela— nagusitu zitzaizkion Zamako guduan (K. a. 202).
 
Gudu hura galtzearen errua Kartagoko agintarien berekoikeriari egotzirik eta Alderdi Demokratikoaren buruzagi zela, erreforma politiko-ekonomikoak eta militarrak bultzatu zituen. Sufeta izendaturik, Erromara salatu zuten etsai politikoek, eta [[Tiro]]ra erbesteratu behar izan zuen (K. a. 196). Siriako [[Antioko III.a]]ren gortean lehenik eta gero Bitiniako [[Prusias]] erregearen ondoan babesa harturik, Erromaren aurka borrokatzen saiatu zen beti. Erromatarrek Hanibal Prusiarengandik bereganatzea lortu zutenean, Hanibalek bere burua pozoitu zuen.
 
== Erreferentziak ==