Pinguino errege: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
7. lerroa:
|image2 = Manchot royal MHNT.jpg
|fossil_range=
}}
|display_parents=4
|status = LC
|status_system=IUCN3.1
|status_ref=<ref name="IUCN">{{en}}BirdLife International (2012) Species factsheet. [http://www.birdlife.org www.birdlife.org] webgunetitik jaitsia 2012/05/07an</ref>
|taxon=Aptenodytes patagonicus
|authority=Miller, JF, 1778<ref>{{en}} [http://www.worldbirdnames.org/master_ioc_list_v3.1.xls IOC Master List]</ref>
|range map = Manchot_royal_carte_reparition.png}}
 
'''Aptenodytes patagonicus''', ''[[Aptenodytes]]'' generoko [[animalia]]-espeziea, [[hegazti]]en [[Spheniscidae]] familiakoa.
19 ⟶ 13 lerroa:
Euskaraz, pinguino errege du izen arrunta. Bigarren pinguino handiena da, [[pinguino enperadore]]aren (''[[Aptenodytes forsteri]]'') atzetik. ''Aptenodytes'' generoko bi espezie biziak dira horiek, baina bada froga fosilik beste espezie bat, ''[[A. ridgeni]]'', existitu zela baieztatzeko. Espezie haren fosila duela hiru milioi urtekoa da, eta Zeelanda Berrian aurkitu dute.
 
Tamainari dagokionez, 11-16 kg pisatuizan ohi du, eta 90 cm garai izaten da. Pinguino-espezie guztiak bezala, gorputz [[hidrodinamiko]]a du, igeri egiten ari dela erresistentzia txikitzeko, eta [[oin palmatu]]ak, indar gehiagoz abiada hartzeko.
Bularraren goialdea, lepo inguruan, kolore laranja-horixka izaten du, marra beltz batez inguratua. Bizkarra grisa, buztaneraino. Tripa zurixka du, eta buru beltza. Moko luze eta zorrotza du, laranja-kolorekoa.
 
[[Antarktika]]ren iparraldean (45-55ºS), [[Suaren lurraldea]]n eta [[Falkland]] uharteetan bizi da. Lurralde hotz haietan jartzen du habia, eta izaten ditu txitak. Txitak jaiotzen direnean, [[lumatxa]] gaztaina-kolorekoa izaten dute, ilearen antzekoa.
[[Fitxategi:King penguin and a chick.JPG|thumb|250px|left|Pinguino errege bat eta haren txita]]
Pinguino erregeak [[monogamo]]ak dira, bikotekide berarekin egoten dira urtebetez; nolanahi ere, % 29 soilik omen dirada leial urte batetik bestera leial. Ugalketa-ziklo luzea izaten dute; izan ere, 14-16 hilabete igarotzen dira arrautzak errutetik txitak lumatzen diren arte. Gainera, nahiz eta urtero saiatu txitak izaten, bi urtetik behin izaten dute gurasoek arrakasta. Ez dago alde handirik arraren eta emearen artean, lumak antzekoak dituzte, nahiz eta emea tamainaz txikixeagoa izan. Naturan, 15-20 urtez bizi dira, batez beste.
[[Antarktika]]ren iparraldean (45-55ºS), [[Suaren lurraldea]]n eta [[Falkland]] uharteetan bizi da. Lurralde hotz haietan jartzen du habia, eta izaten ditu txitak. Txitak jaiotzen direnean, [[lumatxa]] gaztaina-kolorekoa izaten dute, ilearen antzekoa.
 
Pinguino erregeak [[monogamo]]ak dira, bikotekide berarekin egoten dira urtebetez; nolanahi ere, % 29 soilik omen dira urte batetik bestera leial. Ugalketa-ziklo luzea izaten dute; izan ere, 14-16 hilabete igarotzen dira arrautzak errutetik txitak lumatzen diren arte. Gainera, nahiz eta urtero saiatu txitak izaten, bi urtetik behin izaten dute gurasoek arrakasta. Ez dago alde handirik arraren eta emearen artean, lumak antzekoak dituzte, nahiz eta emea tamainaz txikixeagoa izan. Naturan, 15-20 urtez bizi dira, batez beste.
 
Pinguino erregea ezin hobeto egokitu da [[Antarktika]]ko muturreko kondizioetara. Gorputzaren tenperatura ez galtzeko, lau luma-geruza dituzte pinguinoek; pinguino erregeek, aldiz, 70 luma dituzte 2,5 cm² bakoitzeko. Kanpoko luma-geruza koipetsua eta iragazgaitza da. Barneko beste hiru luma-geruzak [[plumula]]z osatuak dira, zeinak isolatzeko gaitasun handia baitute. Txitak kanpoko geruza koipetsurik gabe jaiotzen dira, eta, beraz, ezin dute arrantzan egin heldu izan arte. Hortaz, lehorrean gelditzen dira plumulak erortzen zaizkien arte. Pinguino gehienak bezala, pinguino erregeak gauza dira ur gazia edateko, [[guruin supraorbitario]]ek odolean duten gatz-soberakina iragazten baitute.
 
Elikadurari dagokionez, [[krill]]a, beste krustazeo batzuk eta arrain txikiak jaten dituzte, antxoa beltza eta txipiroia, bereziki. Bazka bila, 100 m-ko sakonetaraino egiten dute igeri behin eta berriz, eta 300 m-tik gorako sakoneretan ere aurkitu dira.