Arte: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: af:Kuns |
No edit summary |
||
31. lerroa:
[[Fitxategi:La creación de Adán.JPG|thumb|left|300px|''Adamen sorrera'' (1508-1512), [[Michelangelo]], [[Kapera Sixtinoa]] ([[Vatikanoa]]).]]
Antzeko ikuspegia nagusitu zen [[Errenazimentua]]n ere. Garai hartako artea bi euskarritan bermatu zen: platoniko-intelektualistan batetik, eta aristoteliko-sentsualistan bestetik. Lehenengoaren arabera, artelanaren esanahia artelanak berak sinbolikoki adierazten duena da, eta bestearen arabera, aldiz, errealitatea esperientziaren bidez ezagutzen du artelanak, errealitatearen imitazioa baita. Azken teoria hori [[Padua]]ko pinturan islatu zen bereziki, eta Platonena [[
[[Cinquecento]]an, [[Leonardo da Vinci]] izan zen artea munduaren imitazioz eta behaketaz lortzen den ezagutzarako bide moduan ulertzen duen teoriaren ordezkari nagusia. Teoria hori indarrez agertzeaz gainera, eztabaida handiak izan ziren arteen loturari buruzkoak, arteen sailkapenari buruzkoak, artearen teoriari buruzkoak, etab. Kontuan hartu ziren Aristotelesen teoria, eta bereziki Platonen araberako ideiaren imitazioaren teoria.
50. lerroa:
[[Fitxategi:AdornoHorkheimerHabermasbyJeremyJShapiro2.png|thumb|260px|[[Theodor Adorno]] (eskuinean), 1964an.]]
[[XX. mende]]aren lehen aldian, artea ezagupenerako bidetzat hartu baina ez zuten ezagupen logikoarekin eta intelektualarekin konparatu, aparteko zerbait bezala ulertu zen. Teoria horrek Bergsonen filosofia du oinarri, eta eragin handia izan zuen XX. mendearen lehen erdialdean Frantzian izandako arte- eta literatura-mugimenduan. [[Bigarren Mundu Gerra]] inguruan, [[Freud]] eta [[Jung]]en inkontzienteari buruzko teoria psikologikoak landu ziren artearen teoriari buruzko eztabaidetan. Aurretik, ordea, ezagupenerako bidea aldarrikatzen zuen mugimenduak soziologiaren ildora hedatu ziren, marxismoaren ikuspegitik errealitate soziala ezagutzeko bide gisaikusten zelarik artea. [[
== Arte-diziplinen Sailkapena ==
|