Espazioaren esplorazioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
6. lerroa:
=== Erdi Aroa ===
[[File:Cellarius ptolemaic system.jpg|thumb|Ptolomeoren sistemaren adibidea non [[Lurra]] ardatza den]]
[[Koperniko]]ren aurrerapenak bizkor garatu zuten [[astronomia]]ren alorra. Zientzialari poloniarrak [[Ptolomeo]]ren sistema zalantzan jarri zuen planetak eguzkiaren inguruan mugitzen zirela adieraziz. Horrela, [[astronomia|astronomia modernoaren]] oinarria izango zen [[heliozentrismo|teoria heliozentrikoaren]] sortzaile bihurtu zen. Hala ere, teoria honek zuzenketa nabariak behar izan zituen planeten mugimenduari azalpena eman zezan esferen perfekzioa zela eta. [[1609]]an, [[Galileo]]k bere lehenengo teleskopioaren sorrerarekin [[Artizar]]raren faseak ikustea lortu zuen. Behapen hauek [[Ptolomeo]]ren astronomia deuseztatu zuten eta [[Koperniko]]ren teoriak berrestu zituzten. Halaber, [[Galileo]]k [[Esne Beltza]] izar-multzo gisa eta [[Jupiter|Jupiterren lau satelite nagusiak]] aurkitu eta zituen. Aitzitik, esan ohi da [[teleskopio]]aren sortzailea [[1608]]an [[Hans Lippershey]] izan zela eta urtera [[Galileo]]k mekanismoa hobetu zuela organu baten hodi zahar bat erabiliz.
 
 
[[File:Heliocentric.jpg|thumb|left|[[Copernico]]k defendatu zuen [[heliozentrismo|sistema heliozentrikoaren]] islapena]]
[[Kepler]]rek, planeten ageriko posizioari buruzko behaketa zehatzaz baliatuz, planeten mugimenduari buruzko legeak finkatu zituen. Planetek [[Eguzkia]]ren inguruan [[orbita eliptikoakeliptiko]]ak abiadura desberdinean irudikatzen zituztela ondorioztatu zuen. [[Newton]]ek planeten erakarpen indarra [[Lurra]]ren grabitatearekin parekatzea lortu zuen. Zientzialari ingelesak grabitate indarrak gutxiagotu egiten zela distantziaren karratuaren arabera erakutsi zuen eta honek [[Kepler]]en planeten mugimenduari buruzko teoriearen jatorria izan zela frogatu zuen. [[Grabitate unibertsal]]aren legea ikusgai jarri zuen.
 
 
17. lerroa:
 
[[Astronautika]]k arazo ugari mahaigaineratu zituen. [[Lurra]]ren erakarpena gainditzeko zailtasuna zen oztopo nagusia, arazoari aurre egiteko ibilgailuaren abiadurak infinitutik [[Lurra|Lurrera]] jausten den gorpu batek hartzen duen abiadura adina behar zuen. Ihes egiteko abiadura 11.200 metro segundurokoa da, hots, 40.320 km/h. Jaurtitutako [[espazio ontzi|ontzi]] batek 8.000 m/sg-ko abiadura gainditzea lortzen ez badu [[Lurra|Lurrera]] jausiko litzateke. 8.000 m/sg-ko [[abiadura]] gainditzean ihes egite-abiadura gutxiago bada, ontzia ez litzateke jausiko [[Lurra|Lurrera]], baina ez luke bere erakarpenetik ihes egingo planetaren [[indar zentrifugo]]ak bere grabitatearen eragina orekatuko baitzuen, horrenbestez bere [[orbita]]n iraungo luke (8.000 m/sg gutxiengo abiadura da satelite bat [[orbita]]n jarri ahal izateko).
 
8.000 m/sg baino gehiagoko abiadurarekin [[orbita]]k [[eliptiko]]ak bihurtzen dira. 11.200 m/sg-ko abiadurarekin ontziak [[Lurreko erakarpena]] gaindituko zuen horretatik erabat aske geratuz. [[Atmosfera]]tik doazen [[hegazkin]]ek euren [[eragile]] eta [[hego]]ei esker maniobratzen dute ibilgailu bera [[grabitatearen indar]]rari eutsiz airean. Haatik, [[espazio ontzi]] batek ezin du erabili [[hego]]rik bere burua eusteko [[espazio]]an [[aire]]rik ez dagoelako. Altueran mantentzeko. [[orbita]]n sartu behar da, horretarako [[hego]]en ordez [[kohete]]ak behar dira [[espazio ontzi|ontzia]] bultzatzeko eta maniobra dezan.
 
Con mayores velocidades a los 8.000 m/sg, las órbitas se van haciendo elípticas, tanto mas cuanto mayor sea la velocidad, hasta superar los 11.200 m/sg, velocidad a la que el vehículo logrará vencer la atracción terrestre y escapará de la misma. Los aviones que vuelan por la atmósfera maniobran gracias a sus motores y a sus alas, las cuales los sustentan en el aire frente a la fuerza de la gravedad. Una nave espacial no puede valerse de alas para su sustentación por la ausencia de aire en el espacio, por lo que para mantenerse en el mismo necesita entrar en órbita, y para poder maniobrar e impulsarse dependen de sus cohetes.
 
==Ikus, gainera==