15:16, 11 ekaina 2012ko berrikusketa aldatu Utolotu (eztabaida \| ekarpenak) 1.155 edits t wikitzeko ← Aurreko ezberdintasuna		15:22, 11 ekaina 2012ko berrikusketa aldatu desegin Utolotu (eztabaida \| ekarpenak) 1.155 edits t interwiki Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{wikitu}} [[Hiritar]] edo hiritar multzoen aldetik legalitatearen zenbait gaien ezezko mota berezia, legalitate hori izatez, lehenengoz, obedientzia zorrotzaren merezitzailea. Oinarrizko printzipioen kontra joateagatik edo ~~demokraziaren~~[[demokrazia]]ren kontra inposatuak izateagatik legeei desobeditzeko jarrerak gaur egun onarpen ia osoa jasotzen badu ere, auzia korapilatzen da legeak sistema demokratiko baten barruan eginak direnean eta norbaitek bere kontzientzia moralaren kontra joateagatik desobeditu nahi baditu. Jarrera hau bi alderditik plantea daiteke: etikoa eta politikoa. Norbaitek legeak desobeditzen baditu baina ez ditu indargabetu edo beste pertsonengan laguntza lortu nahi orduan alderdia etikoa da. Desobedientzia zibila izateko -alderdi politikoa- lege batzuen kontra joateko sistema demokratikoetan dagoen bide legitimo bakarra dena, desobedientzia egintza borondatezkoa eta publikoa izateaz gain, arrazoi moralengatik eta legeak aldatzeko asmoarekin eginda izan behar da (Bobbio eta Matteucci. Diccionario de Polítika. Siglo XXI). Horrela definitzen du, bere aldetik, R. García Cotarelok desobedientzia zibila: “kontzientzia arrazoiengatik eta bitarteko bakezaleen bidezko arauaren haustura publikoaren egintza da, honi dagokion zigorra borondatez onartua delarik”. E. Fromm-ek, Sobre la desobediencia y otros ensayos liburuan, hala psikologikoa nola morala den desobedientzia gaia planteatzen digu. Berak Adan eta Ebaren istorioa aipatzen du gizakia existitzen denetik gizadiak legeak desobeditzen zituela erakusteko eta, halaber, obedientzia itsuak, kritikarik gabekoak, zerikusirik handia daukala gizabanakoaren autonomia faltarekin, hots, bere liburu baten titulua izan zen “Askatasunetik iheska” delakoarekin lotuta dagoela adierazten du Fromm-ek. Desobedientzia, ordea, askatasunarekin maiz erlazionatuta dagoela uste du. Horrela dio: “Baina desobeditzeko gaitasuna askatasunaren baldintza izateaz gain, askatasuna ere desobedientziaren baldintza da...Egiazki, askatasuna eta desobeditzeko gaitasuna aldentezinak dira...”. 8. lerroa: J. Habermas-ek hurrengoa dio desobedientzia zibilari buruz: “moralki oinarrituta dagoen protestaldia da, zienaren jatorrian sinesmen pribatuei edo interes propioei buruzko konbentzimenduak bakarrik izateko arrazoirik ez dagoen; egintza publikoa da, orokorki, aldez aurretik iragarrita dena eta bere burutzapena poliziak ezagutu eta kalkulatzen duena; arau juridiko jakin batzuen apurketaren asmoa barne sartzen du, nahiz eta honek antolakuntza juridikoa bere osotasunean kolokan jarri ez; arau juridikoak apurtzeak dakartzan ondorioen onarpena eskatzen du; arauaren hausteak, desobedientzia zibilaren adierazpena denak, izaera sinbolikoa dauka; honetan datza protestatzeko bortitzak ez diren baliabideen muga”. Rawls-en ustez hurrengoak dira desobedientzia zibileko ~~egintza~~ekintza batek, justifikatua izateko, bete beharko lituzkeen baldintzak: # Benetan injustuak diren kasuetara mugatzea, adibidez, askatasun berdina printzipioaren kontra jotzen duten kasuak. 16. lerroa: # Desobedientziak, batzutan, mugak izan ditzala, adibidez, koordinazio faltagatik, talde ezberdinek eskaera berdinak planteatzen dituztenean gizarteko anabasa sortuz. Desobedientzia zibila eta ~~Estatuarekiko~~[[Estatu]]arekiko lankidetza eza hiru mota ezberdinez agertu dira historian zehar: # Testigantzazkoa. Pertsona bakar batek edo gutxi batzuk Estatuaren inposaketa bati uko egiten diotenean nahiz eta aldatzea lortuko ez dutela jakin. Helburua, beraz, salaketa publikoa da. 24. lerroa: # Talde-soziala. Desobedientzia gizartearen gehiengo handi batek planteatzen duenean (M Luther King eta M. Ghandi-ren kasuak). # [[ar:عصيان مدني]] [[ast:Desobediencia Civil]] [[bg:Гражданско неподчинение]] [[ca:Desobediència civil]] [[cs:Občanská neposlušnost]] [[da:Civil ulydighed]] [[de:Ziviler Ungehorsam]] [[el:Πολιτική ανυπακοή]] [[en:Civil disobedience]] [[eo:Civila malobeo]] [[es:Desobediencia civil]] [[fa:نافرمانی مدنی]] [[fi:Kansalaistottelemattomuus]] [[fr:Désobéissance civile]] [[gl:Desobediencia civil]] [[he:מרי אזרחי]] [[hr:Građanski neposluh]] [[hu:Polgári engedetlenség]] [[is:Borgaraleg óhlýðni]] [[it:Disobbedienza civile]] [[ja:市民的不服従]] [[ko:시민 불복종]] [[lt:Pilietinis nepaklusnumas]] [[new:अवज्ञा]] [[nl:Burgerlijke ongehoorzaamheid]] [[no:Sivil ulydighet]] [[pl:Obywatelskie nieposłuszeństwo]] [[pt:Desobediência civil]] [[ro:Nesupunere civică]] [[ru:Гражданское неповиновение]] [[sh:Građanska neposlušnost]] [[simple:Civil disobedience]] [[sk:Občianska neposlušnosť]] [[sr:Грађанска непослушност]] [[sv:Civil olydnad]] [[ta:சட்ட மறுப்பு]] [[te:శాసనోల్లంఘన]] [[th:การดื้อแพ่ง]] [[tl:Sibil na pagsuway]] [[tr:Sivil itaatsizlik]] [[uk:Громадянська непокора]] [[ur:سول نافرمانی]] [[zh:公民抗命]]

Desobedientzia zibil: berrikuspenen arteko aldeak