Motor: berrikuspenen arteko aldeak

'''Motorra''' ([[latin]]etik ''mōtor'', "eragilea"/"mugitzailea") [[energia]] ez-mekanikoa (adibidez [[energia eoliko|eolikoa]], [[energiaerreakzio kimiko|kimikoa]], [[elektrizitateenergia elektriko|elektrikoa]], [[energia termiko|termikoa]]) [[energia mekaniko]] bihurtzen duen gailua da.

* [[MotorErrekuntzako termikomotor]]akrak, [[lan]]a [[energia termiko]]tik lortzean.

** [[Barne -errekuntzako motor]]rak

** [[Kanpo-errekuntzako [[errekuntzamotor]]ko motorrakrak

* [[Motor elektriko]]ak, [[elektrizitate]] bidez lortua;.

Lehenengo iturria, zalantza barik, norberaren gorputza izan zen. Inguruko [[animalianimalia|animaliei]]ei begiratuz, haien indarra erabili zitekeela konturatu ziren, eta gurdi-[[abere]]ak erabili zituzten.

[[Abere]]ak gurdiei nahiz beste edozein kargari lotu ahal izateko, [[lepoko]] obalatua zuen arnesa erabiltzen hasi ziren VIII. mendeko amaieran. Honen bidez, [[animalianimalia|animalien]]en indarra lau aldiz handiagotzen zen. Antzinatean bi [[lepoko]] bereizten ziren:

* [[Gurpil]] handia.

[[Nekazaritza]]rako, produktuak [[ur]]eztatzea oso garrantzitsua zen eta izugarrizko lana izaten zen txanbilak banan banan betetzea eta [[ur]]eztatzen ibiltzea. Lan hori aurrezteko, [[gurpil]] handia izenekoa eraiki zen (berorren zati bat [[ur]]etan sartuta zegoen), eta kanpoaldean txanbilak lotu zitzaizkion.

* [[Gurpil]] hidraulikoa edo turtukia.

[[Energia]] gisa [[ur]]a baliatzea ez zen [[Erdi Aroa|Erdi Aro]] arte hedatu. Hala eta guztiz ere, badira testigantza arkeologikoak eta idazkiak [[uraur]]a [[indar]] eragile gisa Antzinarotik erabiltzen zela erakusten dutenak. Jadanik K.a 25. urtean, Vitrubiok [[gurpil]] bertikaldun errota bat deskribatzen zuen sistematikoki. Hasiera batean, [[ur]]a goititzeko egina zen tramankulua, laster mugimendua [[energia]] bilakarazteko gai izan zen. Aitzindari teknologiko hori benetako iraultza izan zen [[gizaki]]arentzat, geroago lurrunarekin, [[elektrizitate]]arekin edo [[energia]] atomikoarekin gertatuko zen bezalaxe.

[[Ur]]-[[errota]] hedatzea Behe Inperio [[Erroma]]tarraren eskulan eskasiarengatik izan zitekeen, eta VIII. eta IX. mendeen inguruan errotu zen, bereziki Penintsula[[Iberiar Iberiarreanpenintsula]]n; [[musulman]]ek egokitu eta hobetu zituzten emaitza ezin hobeekin. [[Nafarroa]]ko [[errota]] hidraulikoei buruzko lehenbiziko idatzizko erreferentzia 841-842. urteetakoa da; izan ere, orduan gaur egungo [[Nafarroako Erribera|Erribera]] aldeko zenbait [[errota]] borroka [[musulman]]etan suntsitu zituztela azaltzen baita.