Zamora: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.1) (robota Erantsia: sh:Zamora
No edit summary
29. lerroa:
| oharrak =
}}
'''Zamora'''<ref>{{erreferentzia|url= http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0032.pdf |egilea= [[Euskaltzaindia]]| izenburua= 32. araua: Espainiako erresumako autonomia-erkidegoen, probintzien eta probintzia-hiriburuen izenak|sartze-data=2012-5-26}}</ref> [[Zamorako probintzia|izen bereko probintziako]] hiriburua da. [[Gaztela eta Leon]]go [[Autonomia Erkidego]]an kokatuta dago. [[2005]]ean 66.123 biztanle zituen, eta 10,5 km²-ko azalera du. Itsas mailatik 652 metrora kokatuta dago. XX. mendeaz gero, biztanle-kopurua gehitzen joan da, pixkanaka-pixkanaka baina etengabe, probintziako jendea erakarri duelako. Probintziako administrazio eta merkataritza eta garraiabideen gune nagusia da. Industria nekazaritzako eta abere-hazkuntzako gaiak eraldatzera (irina, ardoa, larrua), ehungintzara (Zamorako mantak), buztingintzara eta metalurgiara bideratua dago. Monumentuetan, aipagarriak dira harresiko hormak, dorreak eta ateak, XII. mendeko katedral erromanikoa, Magdalena eta San Bizente eliza erromanikoak, San Isidro eliza erromaniko-gotikoa, San Joan eliza (XIII. m.), San Andres eliza, Errenazimentukoa, Urrakaren etxea eta jauregiak.
 
== Klima ==
<div style="width:70%;">
{{Klima
|location = Zamora
|metric first = Yes
|single line = Yes
|Jan high C = 7.9
|Feb high C = 11.4
|Mar high C = 14.7
|Apr high C = 16.3
|May high C = 20.2
|Jun high C = 25.5
|Jul high C = 29.6
|Aug high C = 29.1
|Sep high C = 25.2
|Oct high C = 18.6
|Nov high C = 12.6
|Dec high C = 9.0
|year high C = 18.3
|Jan low C = 0.6
|Feb low C = 1.8
|Mar low C = 3.1
|Apr low C = 5.0
|May low C = 8.3
|Jun low C = 11.8
|Jul low C = 14.6
|Aug low C = 14.5
|Sep low C = 11.9
|Oct low C = 7.9
|Nov low C = 3.9
|Dec low C = 2.0
|year low C = 7.1
|Jan precipitation mm = 34
|Feb precipitation mm = 28
|Mar precipitation mm = 18
|Apr precipitation mm = 36
|May precipitation mm = 42
|Jun precipitation mm = 30
|Jul precipitation mm = 15
|Aug precipitation mm = 13
|Sep precipitation mm = 22
|Oct precipitation mm = 38
|Nov precipitation mm = 42
|Dec precipitation mm = 44
|year precipitation mm = 363
|source 1 = [[Agencia Estatal de Meteorología|AEMET]]<ref>[http://www.aemet.es/es/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/valoresclimatologicos?l=2614&k=cle Historical records of the Zamora weather station (1971–2000)].</ref>
|date=August 2010
}}
</div>
 
== Ekonomia==
Industria nekazaritzako eta abere-hazkuntzako gaiak eraldatzera ([[irin]]a, [[ardo]]a, larrua), ehungintzara ([[Zamorako manta]]k), buztingintzara eta metalurgiara bideratua dago.
 
 
== Ondareak ==
Monumentuetan, aipagarriak dira harresiko hormak, dorreak eta ateak, [[Zamorako katedrala|XII. mendeko katedral erromanikoa]], Magdalena eta San Bizente eliza erromanikoak, San Isidro eliza erromaniko-gotikoa, San Joan eliza (XIII. m.), San Andres eliza, Errenazimentukoa, Urrakaren etxea eta jauregiak.
 
== Historia ==
Aurreneko berriak [[Ptolomeo]]k ematen ditu ''vacceo-''en ''Oceludusum'' izeneko herriaz ari dela. [[Alfontso I.a Asturiaskoa]]k berreskuratu zuen [[747]]. urtean. [[879]]an, [[MuhammadMohamed I.a Kordobakoa|Muhammad I.ak]]k birrindu zuen, eta hondakinetan geratu zen harik eta [[Alfontso III.a Leongoa]]k berriz eraiki zuen arte ([[883]]). Handik hara [[Duero]] ibaiaren arroa babesteko gotorleku izan zen, Tororekin[[Toro]]rekin batera. Hori dela eta, 988an, [[Almanzor]]ek eraitsi zuen berriz, eta hutsik geratu zen [[XI. mende]]a arte. [[1061]]ean, [[Fernando I.a Gaztelakoa]]k jendea eraman zuen eta [[foru]]ak eman zizkion. XI. mendetik aurrera, ehungintzak indarra hartu zuen. Zamoraren historian industria-mota horri lotuta egon da hiriaren bilakaera.
 
== Kanpo-loturakZamoratar ezagunak ==
* [[Leopoldo Alas "Clarín"]], idazlea.
* [[Ángel Nieto]], motoziklista
 
== Herri eta hiri senidetuak==
* {{es}} [http://www.ayto-zamora.org Zamorako Udalaren webgunea]
* {{Banderaikur|Portugal}} [[Bragança (Portugal)|Bragança]], Portugal (1984).<ref>{{erreferentzia|url=http://www.laopiniondezamora.es/secciones/noticia.jsp?pRef=2009012100_12_329048__Opinion-fecha-clave |izenburua=Una fecha clave – Opinión |egunkaria=La Opinión de Zamora |data=2009-1-21}}</ref>
* {{Banderaikur|Espainia}} [[Oviedo]], Espainia (2001).<ref>{{erreferentzia|egunkaria=[[La Nueva España]] |url=http://www.lne.es/secciones/noticia.jsp?pRef=2009032800_31_740089__Oviedo-Oviedo-Zamora-comprometen-llenar-contenido-hermanamiento |izenburua= Oviedo y Zamora se comprometen a «llenar de contenido» su hermanamiento}}</ref>
* {{Banderaikur|Venezuela}} [[Yaritagua]], Venezuela.<ref name="larazon1">{{erreferentzia|url=http://www.larazon.es/noticia/ciudades-y-pueblos-se-benefician-del-hermanamiento-con-otros-territorios |izenburua=Ciudades y pueblos se benefician del hermanamiento con otros territorios |egunkaria=[[La Razón]]}}</ref>
* {{Banderaikur|Venezuela}} [[Altagracia de Orituco]], Venezuela<ref name="larazon1"/>
 
{{geografia zirriborroa|ES-CL}}
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
== Kanpo-loturak ==
* {{es}} [http://www.ayto-zamora.org Zamorako Udalaren webgunea]
 
{{geografia zirriborroa|ES-CL}}
 
[[Kategoria:Zamora| ]]
 
[[an:Zamora]]