'''Lorategi botanikoak''' latinetik (''hortus botanicus'' [[Latin|latinetik]]), eragile publiko, pribatu zein misto batek sortutako instituzioak dira. Bere helburua [[landare dibertsitate|landare dibertsitatearen ]] zaintza, ikerketa eta ezagutza zabaltzea da. Honen ezaugarri ezagunenak, landare biziduneko bilduma zientifikoak publikoari erakustea, eta hauetako helburu batzuk lortzeko lantzen dira: bere kontserbazioa, ikerketa, dibulgazio eta irakaskuntza. ▼{{zuzendu}}
{{wikitu}}
▲'''Lorategi botanikoak''' latinetik ''hortus botanicus'', eragile publiko, pribatu zein misto batek sortutako instituzioak dira. Bere helburua landare dibertsitatearen zaintza, ikerketa eta ezagutza zabaltzea da. Honen ezaugarri ezagunenak, landare biziduneko bilduma zientifikoak publikoari erakustea, eta hauetako helburu batzuk lortzeko lantzen dira: bere kontserbazioa, ikerketa, dibulgazio eta irakaskuntza.
[[Fitxategi:Gewaechshaus Botanischer Garten Berlin.jpg|thumb|390px|Berotegi tropikala[[Berlineko lorategi botanikoa]].]]
Lorategi botanikoetan mundu osoko toki desberdinetako [[lore ]] eta [[landare ]] mota ezberdinak jartzen dituzte, orokorrean landereen mundu honi buruz biztanleen interesa pizteko , nahiz eta lorategi batzuetan erabakitzen. daBadira, esklusiboki, landare zehatz batzuk etaedota espeziehelburu jakin batzuk besterik ez dituzten lorategiak: ▼
* [[Arboretum]]: zuhaitz-bilduma.
▲Lorategi botanikoetan mundu osoko toki desberdinetako lore eta landare mota ezberdinak jartzen dituzte, orokorrean landereen mundu honi buruz biztanleen interesa pizteko, nahiz eta lorategi batzuetan erabakitzen da, esklusiboki, landare zehatz batzuk eta espezie jakin batzuk:
* [[Palmetum]]: palmondo-bilduma.
* [[Arboretum]]: zuhaitzetako bildumei eskainita.
* [[Alpinum]]: alpeetakoalpeetar landareei eskainitalandare-bilduma, eta orokorrean, mendi altuetako landaretzarilandare-bilduma. ▼* [[Palmetum]]: palmondoetako bildumei eskainita.
* [[Fruticetrum]]: zuhaixka eta zuhaitz txikiei bildumei eskainitatxiki-bilduma. ▼▲* [[Alpinum]]: alpeetako landareei eskainita, eta orokorrean, mendi altuetako landaretzari.
* [[Cactarium]]: kaktus zein basamortuan hazten diren landare-bilduma.
▲* [[Fruticetrum]]: zuhaixka eta zuhaitz txikiei bildumei eskainita.
* [[Orchidarium]]: orkideen bildumei eskainitako lorategi batorkidea-bilduma, [[Orchidaceae ]] familietako landareak. ▼* [[Cactarium]]: kaktusetako bildumei dedikatutako lorategia, eta jeneralean, basamortuan hazten diren landarei.
* [[Lorategi kontserbadorea]]: aniztasun biologiko eta genetikoa zaintzekoa.
▲* [[Orchidarium]]: orkideen bildumei eskainitako lorategi bat, Orchidaceae familietako landareak.
* [[Lorategi kontserbadoreaetnobotanikoa]]: aniztasungizakiaren biologikoexistentzia etazuzenean genetikoa zaintzeko eskainialotutakoa.
* [[Lorategi etnobotanikoa]]: gizakiaren existentzia zuzenean lotutako landareei eskainita.
* [[Lorategi ekologikoa]]: landare-espezie begetal eta haien arteko harreman eta garatzen diren bitartekoak.
Lorategi botanikoak ia beti, instalazio egokiak dituzte espezie exotikoak ondo kontserbatu ahal izateko. Hauetatik berotegia da ezagunena. Berotegiek, adibidez hotza handia jasaten ez duten landare mediterraneoak, instalazio hauetan pasatzen dute negua, behar dituen faktoreak ematen: airea, hezetasuna, beroa, argia… ▼
* [[Lorategi ekologikoa]]: landare-espezieen arteko eta inguruarekiko harremanak aztertzeko lorategia.
▲Lorategi botanikoak iabotanikoek, betigehienetan, instalazio egokiak dituzte espezie exotikoak ondo kontserbatu ahal izateko. Hauetatik [[Berotegi|berotegia ]] da ezagunena. Berotegiek , adibidez hotzahotz handia jasaten ez duten landare mediterraneoaklandareei, negua instalazio hauetan pasatzenpasa dute neguadezaten, behar dituen faktoreak ematenegokitzen dizkiete: airea, hezetasuna, beroa, argia…
== Historia ==
Lorategi botanikoa [[Errenazimentua|errenazimentuan]] agertu zen, interes entziklopediko handiko epean, erreferentzia moduan erdi aroko lorategiak hartzenhartuz. Hasiera batean, lorategi botanikoakbotanikoetan eskainiakelikatzeko zeuden,eta esklusiboki,sendatzeko elikatzekolandareak etabesterik sendatzaileez landareeizegoen.
Ikerketak daude, lehenengoLehenengo lorategi botanikoak mairuengatik eraikitak izan zirela XIII. mendean [[Al-Andalus|Al-Andalusen]] sortuak izan zirela uste da.
OrainGaur egun unibertsitatehainbat desberdinekunibertsitatek oraindik mantentzen dute, bereeuren lorategi botaniko propioabotanikoa, espezie begetal kantitate handiarihandiaren ikasketa eta ikerketari zuzendua. GaurUnibertsitate egun,batzuk unibertsitate batzukere bere lorategi botaniko propioa sortzen dute, multzo molekularra ikasteko helburuarekin eta ikerketa [[genetiko|genetikoa]] burutzeko helburuarekin. Honekin, ezagutza historiko baten galera ekiditen da.
[[Kategoria:Euskal Herriko lorategiak]]
| 