Arroxelako gudua (1372): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
+ commons
Zuzenketa batzuk.
10. lerroa:
gudulari2=[[File:Escudo heráldico de Castilla y León.svg|22px]][[Gaztelako Koroa]]|
komandante1=[[John Hastings (Pembrokeko II. kondea)|Pembrokeko kondea]]|
komandante2=[[AmbrosioAmbrogio Boccanegra]]|
indarra1=14-36 itsasontzi edo 3 gudaontzi eta 17 merkatal-ontzi|
indarra2=12-53 itsasontzi|
23. lerroa:
Frantsesen eta gaztelarren arteko itunak [[Gaztelako Gerra Zibila|Gaztelako Gerra Zibilean]] ([[1366]]-[[1369]]) zuen jatorria, [[Trastamara leinua|Trastamarako]] Henrikek (gerora Henrike II.a izango zenak) Karlos V.a Frantziakoaren laguntza jaso zuenean bere aurkari zen [[Petri I.a Gaztelakoa|Petri I.aren]] eta haren aliatu Ingalaterraren aurkako borrokan. Harrezkero, [[Toledo]]ko [[1368]]ko [[azaroaren 20]]ko itunaren arabera, Gaztelak frantsesek jarritako ontzien bikoitza eskaini beharko zukeen operazio bateratuetan.
 
Errege frantziarrak beharrezkoa zuen [[Arroxela]]ko [[setio]]a indartzea, [[Guiena|Guienako]] dukerria kontrolatzeko giltzarria baitzen. Hori zela-eta gaztelarren itsas armadaren beharra zuten, Henrike II.ak [[AmbrosioAmbrogio BocanegraBoccanegra]] almirantearen aginpean bidaliko zienarena.
 
[[Eduardo III.a Ingalaterrakoa|Eduardo III.a Ingalaterrakoak]], ordea, bazuen aipaturiko hiriaren garrantziaren berri eta kosta ahala kosta babestea erabaki zuen. Baliabide ugari bideratu zituen suhia zuen [[John Hastings|Pembrokeko kondearen]] esku utziko zuen itsas armada eratzeko. Armada hartan, gerra-itsasontziez gain, Guienako gudara zihoazen gizon, material eta dirua zeramatzaten garraio ontziak zihoazen.
30. lerroa:
Borroka hau aipatzen duten [[Erdi Aro|Erdi Aroko]] iturriek informazio ezberdina biltzen dute. [[Jean Froissart]] ([[1337]]-[[1404]]) [[Kronika (historia)|kronikari]] frantsesak, adibidez, gaztelarren zenbakizko nagusitasuna aipatzen du. Beste iturri batzuk, aldiz, egoera guztiz kontrakoa zela diote. Egun, gaztelarrek 20 edo 22 itsasontzi (funtsean [[Galera|galerak]] nao gutxi batzuekin) eta ingelesek 36 nao (14 karga-ontzirekin batera) zituztela zenbatetsi da.
 
Ziurrenik ontzi ingelesak iritsi ziren lehenik La Rochelle-ra. [[Ekainaren 21|Ekainaren 21ean]] begiztatu zituzten gaztelarrek, zeinen buruen artean, Bocanegra almiranteaz gain, [[Fernán Ruíz Cabeza de Vaca]], [[Fernando de Peón]] eta [[Ruy Díaz de Rojas]] (azken hau [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]] Aurreratu[[Merio|Merio Handia -''Adelantado Mayor''-Nagusia]] eta naoen buru zen) aurkitzen ziren. Garrantzirik gabeko borrokatxo baten ostean eta egoera aztertu ondoren, Bocanegra-k erretiratzea erabaki zuen.
 
Itsasgizon ingelesek [[Genovako Errepublika|genoarraren]] koldartasunari atxikitu zioten jarrera, berriz, amarrua zen. Behin lekuko baldintza naturalen eta bi bandoen ontzien ezaugarriak jaikinik, almiranteak hurrengo egunera arte itxarotea aukeratu zuen. [[Itsasbehera|Itsasbeheran]] zehar nao ingelesak hondartuta geratu ziren eta gaztelarrak, beraien galeren arintasuna eta sakontasun gutxia aprobetxatuz, [[itsasgora]] baino lehen hurbildu zitzaizkien.
 
Hondartzea zela-eta, ingelesek ezin izan zituzten saihestu gaztelarrek jaurtikitako (bonbardekin segur aski) su-artifizioak. Porrot [[Anglosaxoiak|anglosaxoia]] erabatekoa izan zen: etsaiek ontzi guztiak erre, hondoratu edo harrapatu zizkieten; [[konde]]a beste 400 [[zaldun]]ekin eta 8.000 [[soldadu]]rekin batera kapturatu zuten; eta hiria eta Guaiena beraien esku mantentzea benetan zaila bilakatu zen. [[Santander]]reranzko itzuleran, Bocanegra-k beste lau itsasontzi ingeles harrapatu zituen, [[Bordele|Bordeleren]] [[Latitudea eta longitudea|latitudearen]] inguruan.