|
'''Testu beltza'''ERRINOZEROAK
{{taxotaula infotaula
|kolorea = #D3D3A4
Errinozeroek greziarrez sudur adarduna esan nahi du.Gaur egun bost bizi dira:errinozero zuria eta errinozero beltza Afrikan,Javako errinozeroa,Indiako errinozeroa eta Sumatrako errinozeroa Asian.Javako errinozeroa,Sumatrakoa eta errinozero beltza arrisku kritikoan daude;Indiakoa berriz arriskuan eta Zuria kaltetuena da.
|izena = Errinozero
Ezaugarriak:
|fosilaren garaia = {{fosilaren garaia|Eozeno|gaur egun}}
Errinozero hitza Greziarrez sudur adarduna esan nahi du . Beste espezie batzuekin batera , adibidez antilopeak , errinozeroak ez dute nukleo óseorik , baizik eta keratinas eginda daude , sustantzia hori ileak eta azazkalak osatzen dituzte . Afrikako bi espeziek eta Sumatrakoek 2 adar dituzte , baina Indiakoek eta Javakoek adar bat dute. Errinozeroen familia karakterizatzen da bere tamaina handiaz , errinozeroek megafauna taldean gogoan hartzen da , elefante eta hipopotamoekin batera , espezie guztiak tona gainditzen dute . Guztiak belarjaleak dira , azal lodi eta erresistentzia handikoa dute , 1´5 eta 5 zentimetrokoak dituzte , kolageno geruza handi batzuez osaturik . Burmuin txikiak dituzte 400 eta 600 gramokoak . Errinozeroek usaimen eta entzumen ona dute , baina ikusmen txarra. 60 urte arte bizirauten dute . Sumatrako errinozeroen pisua 800 kg-koa da eta errinozero zuriarena 3.600 kg-ra arte irits daiteke . 2. lurtar animali handiena da elefantearen atzetik . Errinozero zuria eta Indiakoari dagokionez , arrak emeak baino handiagoak izaten dira , beste kasuetan aldiz arrak nahiz emeak tamaina berbera izaten dute. Errinozeroek ikusmen urria dute , baina 30m-ra arte pertsona bat geldirik ikus dezake .
|irudia = Diceros.bicornis-05-ZOO.Dvur.Kralove.jpg
|irudiaren testua = ''[[Diceros bicornis]]''
|erreniua = [[Animalia]]
|filuma = [[Chordata]]
|klasea = [[Mammalia]]
|ordena = [[Perissodactyla]]
|familia = '''Rhinocerotidae'''
|familia aditua = [[John Edward Gray|Gray]], [[1820]]
|azpibanaketa maila = Generoak
|mailaren azpibanaketa =
* ''[[Ceratotherium]]''
* ''[[Dicerorhinus]]''
* ''[[Diceros]]''
* ''[[Rhinoceros]]''
}}
'''Errinozero''' ('''Rhinocerotidae''') [[Perissodactyla]] ordenaren barruan geratzen diren bost taldeetako baten izena da. Bost espezie baino ez dira gaur egun, bi [[Afrika]]n eta hiru [[Asia]]ko hegoaldean. Horietatik hiru espezie desagertzeko arrisku larrian daude, Indiako Errinozeroa arriskuan dago eta Errinozero Zuria ere laster egon daiteke, 17.500 bat ale baino ez baitaude bizirik.
Elikadura:
Errinozeroak handiak dira tamainaz, munduan dauden [[ugaztun]] handienen artean. Espezie guztiak tona bat baino gehiagokoak izan daitezke. Belarjaleak dira eta babesteko larru gogorra eta sendoa dute. Burmuina txikia da erlatiboki (400-600 gramo artean). Adar handia dute aurrealdean.
Errinozero guztiak belarjaleak dira hortaz asko elikatu behar dira haien bolumen handia mantentzeko. Zuntz asko duten elikagaiak onartzen dituzte , baina haiek nahiago dute elikagai elikagarriagoak eta bigunagoak jatea ahal denean. Afrikako bi errinozero espeziek aurrealdeko hortzak galdu dituzte baina Asiako espeziek haien hortzak mantentzen dituzte. Hala ere , espezie bakoitza moldatu egin da bere gai begetalean. Errinozero beltza goiko ezpain bat dute landareen adarrak apurtzeko. Errinozero zuria aldiz , burezur luzangago eta ezpain zabalagoak dituzte bazkatzeko belar motzak. Indiako errinozeroa ere goi ezpain bat dute belar altuak eta zuhaixka txikiak eskuratzeko. Javako errinozeroa eta Sumatrakoa askotan zuhaitz txikiak behera botatzen dituzte haien hostoak jateko , espezie guztiek frutak jaten dituzte errinozero zuria izan ezik . Errinozero guztiek ura edaten dute ia egunero , baina kondizio batzuetan bizirauten dute 4 edo 5 egun urik edan gabe.
Euren hortzeria formula honakoa da:
{{hortzeria formula|0-1.0.3-4.3|0-2.0-1.3-4.3}}
== Sailkapena ==
* '''Rhinocerotidae'''
** '''[[Rhinocerotinae]]'''
*** '''[[Aceratheriini]]'''
**** ''†[[Aceratherium]]''
**** ''†[[Acerorhinus]]''
**** ''†[[Alicornops]]''
**** ''†[[Aphelops]]''
**** ''†[[Chilotheridium]]''
**** ''†[[Chilotherium]]''
**** ''†[[Dromoceratherium]]''
**** ''†[[Floridaceras]]''
**** ''†[[Hoploaceratherium]]''
**** ''†[[Mesaceratherium]]''
**** ''†[[Peraceras]]''
**** ''†[[Plesiaceratherium]]''
**** ''†[[Proaceratherium]]''
**** ''†[[Sinorhinus]]''
**** ''†[[Subchilotherium]]''
*** '''[[Teleoceratini]]'''
**** ''†[[Aprotodon]]''
**** ''†[[Brachydiceratherium]]''
**** ''†[[Brachypodella]]''
**** ''†[[Brachypotherium]]''
**** ''†[[Diaceratherium]]''
**** ''†[[Prosantorhinus]]''
**** ''†[[Shennongtherium]]''
**** ''†[[Teleoceras]]''
*** '''[[Rhinocerotini]]'''
**** ''[[Rhinoceros]]''
**** ''†[[Gaindatherium]]''
*** '''[[Dicerorhinini]]'''
**** ''[[Dicerorhinus]]''
**** ''†[[Coelodonta]]''
**** ''†[[Dihoplus]]''
**** ''†[[Lartetotherium]]''
**** ''†[[Stephanorhinus]]''
*** '''[[Ceratotheriini]]'''
*** ''[[Ceratotherium]]''
*** '''[[Dicerotini]]'''
*** ''[[Diceros]]''
*** ''†[[Paradiceros]]''
** '''[[Elasmotheriinae]]'''
*** ''†[[Gulfoceras]]''
*** '''[[Diceratheriini]]'''
**** ''†[[Diceratherium]]''
**** ''†[[Subhyracodon]]''
**** ''†[[Trigodon]]''
*** '''[[Elasmotheriini]]'''
**** ''†[[Bugtirhinus]]''
**** ''†[[Caementodon]]''
**** ''†[[Elasmotherium]]''
**** ''†[[Hispanotherium]]''
**** ''†[[Huaqingtherium]]''
**** ''†[[Iranotherium]]''
**** ''†[[Kenyatherium]]''
**** ''†[[Menoceras]]''
**** ''†[[Ougandatherium]]''
**** ''†[[Parelasmotherium]]''
**** ''†[[Procoelodonta]]''
**** ''†[[Sinotherium]]''
[[Kategoria:Afrikako fauna]]
[[Kategoria:Asiako fauna]]
[[Kategoria:Rhinocerotidae| ]]
{{NA lotura|mk}}
[[af:Renoster]]
[[als:Nashorn]]
[[am:አውራሪስ]]
[[ar:كركدنيات]]
[[av:Гъаргъадан]]
[[az:Kərgədanlar]]
[[be:Насарогі]]
[[be-x-old:Насарогі]]
[[bg:Носорози]]
[[bn:গন্ডার]]
[[bo:བསེ་རུ།]]
[[br:Frikorneg]]
[[bs:Nosorog]]
[[ca:Rinoceront]]
[[cs:Nosorožcovití]]
[[da:Næsehorn]]
[[de:Nashörner]]
[[el:Ρινόκερος]]
[[en:Rhinoceros]]
[[eo:Rinocero]]
[[es:Rhinocerotidae]]
[[et:Ninasarvik]]
[[fa:کرگدن]]
[[fi:Sarvikuonot]]
[[fo:Nashyrningur]]
[[fr:Rhinocéros]]
[[frp:Rinocèros]]
[[ga:Srónbheannach]]
[[gd:Sròn-adharcach]]
[[gl:Rinocerontes]]
[[he:קרנפיים]]
[[hi:गैण्डा]]
[[hr:Nosorozi]]
[[ht:Rinoseròs]]
[[hu:Orrszarvúfélék]]
[[hy:Ռնգեղջյուր]]
[[id:Badak]]
[[io:Rinocero]]
[[is:Nashyrningur]]
[[it:Rhinocerotidae]]
[[ja:サイ]]
[[jv:Badhak]]
[[ka:მარტორქისებრნი]]
[[kg:Kifalu]]
[[kk:Мүйізтұмсықтар]]
[[kl:Siissisoq]]
[[ko:코뿔소]]
[[ku:Kerkedan]]
[[la:Rhinoceros]]
[[lbe:Каргадан]]
[[li:Neushores]]
[[lt:Raganosiniai]]
[[lv:Degunradži]]
[[mk:Носорог]]
[[ml:കാണ്ടാമൃഗം]]
[[mr:गेंडा]]
[[ms:Badak sumbu]]
[[my:ကြံ့]]
[[nl:Neushoorns]]
[[no:Neshorn]]
[[nv:Déélgééd]]
[[oc:Rhinocerotidae]]
[[pl:Nosorożce]]
[[pt:Rinoceronte]]
[[qu:Sinqawaqra]]
[[ro:Rinocer]]
[[ru:Носороговые]]
[[sh:Nosorozi]]
[[simple:Rhinoceros]]
[[sk:Nosorožcovité]]
[[sl:Nosorogi]]
[[sn:Chipembere]]
[[sr:Носорог]]
[[su:Badak]]
[[sv:Noshörningar]]
[[sw:Kifaru]]
[[ta:மூக்குக் கொம்பன்]]
[[tg:Каркадан]]
[[th:แรด]]
[[tr:Gergedan]]
[[udm:Носорог]]
[[uk:Носорогові]]
[[ur:گینڈا]]
[[vi:Tê giác]]
[[xal:Орңһ]]
[[zh:犀牛]]
[[zh-min-nan:Sai-gû]]
[[zh-yue:犀牛]]
| 