Azterketa (ebaluazioa): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
"froga" okerraren ordez "proba"; eta "ezagutza" hitzaren ordezko gisa "jakite maila"
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Test_(student_assessment).jpeg|thumb|300px|Ikasle batzuk azterketa bat egiten.]]
 
[[Hezkuntza]]n, '''azterketa''' ikasleen ezagutzak eta trebeziak [[ebaluazio|ebaluatzeko]] erabiltzen den proba bat da, normalizatua eta uniformea azterketa burutzen ari diren ikasle guztientzat. Hezkuntzaz gainera, azterketak lanpostuetarako lehiaketetan (Enplegu Publikorako Eskaintza batean, esaterako) eta zertifikazio-arloan ere ([[EGA]] azterketa, esaterako) ere erabiltzen dira. Gehienetan, galdera edo atal ezberdinetandesberdinetan banatzen da eta [[ikasle]] edo hautagai bakoitzak galdera horiek zuzen erantzun edo lortutako [[gaitasun]]ak erakutsiz garatu behar ditu. Ikasleak proba amaitutakoan, irakasleak edo azterketa ebaluatzeko aukeratutako pertsonak azterketa zuzendu eta kalifikazio bat jartzen dio, bere ezagutzajakite mailaren eta gaitasunen erakusgarri dena. Ohikoa da, kalifikazio kuantitatibo batekin batera, azterketa ''gainditua'' edo ''gainditu gabe'' erara ebaluatzea eta ''gainditu gabe'' izanez gero ikasleak berriz ere azterketa errepikatu behar du beste momentu batean bere jakite maila egiaztatzeko.
 
== Azterketa motak ==
9. lerroa:
=== Galdera objektiboak ===
 
Test erako azterketetan, non galdera objektiboak diren, galdera bakoitzeko erantzuteko zenbait aukera (hirutikhiru bosteraeta bost artean, gehienetan) ematen zaizkio. Ikasleak aukera hauetatikhorietatik zuzena den bakarra asmatzen saiatu behar du. Adibidez,
 
::''Zenbat da 66 zati 6?''
15. lerroa:
::''a) 6 b) 11 c) 0.5 d) 2''
 
Test erako azterketetan baliteke erantzun bat jakin gabe zoriz asmatzea. Hau ekiditeko erantzun okerrengatik puntuazio totala murrizteko formulak asmatu dira. Horrela, ikasleak nahiago izango du askotan galdera hutsean utzi, jakin gabe erantzutea baino. Testeko galderak laburrak eta azkarrak izanik, irakasgai osoa laburbil daiteke azterketa batean, galdetu gabeko hutsunerik utzi gabe. Ebaluatzailearentzako beste abantailak zuzenketa azkarra eta kalifikazio objektiboa dira. Eragozpenetan buruz ikasita erantzuten dela eta galderak testuingurutik kanpo kokatzea hautematen dira. Hori dela eta, galdera objektiboen azterketa tresna egokia izan dadin garrantzitsua da galderen diseinuan hutsalkeriak baztertu eta edukiaren alderdi nagusienak planteatzen dituzten galderak jartzea. Ebaluazio-tresna moduan, testa fidagarritasun edo zehaztasun handikoa da, baina berezalantzazkoa da haren baliozkotasuna edo neurtu nahi duen aldagaia benetan neurtzen duen zalantzazkoa da.
 
Testak edo proba objektiboak oso azkarrak izaten dira, minutu gutxi batzuetan egin beharrekoak, eta erantzuna zuzena zein den hausnartzeko denbora gutxi eskaintzen dute. Horregatik, ikasleak gai guztiak buruz ongi ikasita izatea gomendatzen da, pentsatu gabe lehenbaitlehenlehenbailehen erantzuteko. Erantzunak oso antzekoak izaten dira askotan eta horregatik galdera eta aukerak ongi irakurtzea komeni da. Bukaeran eta denbora izanez gero, komeni da erantzunak errepasatzeabirpasatzea, baina ez da gomendatzen erantzunak behin eta berriz aldatzen ibiltzea, horrekin denbora galdu, urduri jarri eta kontzentrazioa galdu besterik ez baita egiten.
 
=== Galdera irekiak ===
 
Galdera irekietan, berriz, ikasleak idatziz ematen du erantzun zuzena. Galdera hauen erantzunak ez dira testekoak bezain laburrak izaten eta definizioak azaldu, kontzeptuen arteko erlazioak ezarri edota gai orokor bat garatzea eskatzen da, enuntziatuan edo izenburuan jarritakoari jarraituz. Test motako azterketetan ez bezala, erantzuna ez da zuzena ala okerra eta galdera ebaluatzeko orduan zuzentasun-maila ezberdinak daude. Galdera irekiak malguak dira, edozer gaingai galdetugalde baitaiteke beraietanhorietan, baina galderak argiak eta zehatzak izatea komeni da, ikasleak zer erantzun behar duen zehaztasunez jakin dezan. Horrela, ''XVIII. mendea'' izenburu hutsa duten galdera irekiak baztertu eta ahalik eta xehetasun gehien eman behar dira ikasleak eman beharreko erantzunari buruz, ikasleak zer galdetzen zaion jakiteko eta ebaluatzerakoan zuzenketa objektiboagoa izan dadin. Bestalde, galdera irekien bitartez ikasleak gaiari buruz duen jakite maila ebaluatzeaz gainera, ikasleak garatu beharreko beste [[konpetentzia]] zenbait ere erakutsi behar ditu, idazketa egokia eta ahalmen analitikoa, besteak beste.
 
Galdera irekiek eragozpenak ere badituzte:
27. lerroa:
* test motako azterketetan baino galdera gutxiago ezar daitezke, ikasi beharreko edukiari buruzko hutsuneak utziz;
* galdera ezberdinak jarrita, kalifikazioa oso ezberdina izan daiteke;
* ebaluatzaile ezberdinek kalifikazio ezberdinak emango dituzte edota ebaluatzaile berdinak kalifikazio ezberdinak emango ditu une ezberdinetandesberdinetan;
* test motako azterketetan bezalaxe, zoriak badu eraginik, ikasleak gaiak sakontasun- maila ezberdinekin ikasten dituelako.
 
Ikasleek galdera irekiei ''ihes'' egiteko duten ohitura dela eta, ebaluatzaileak guztiz baztertu behar ditu zerbait idazteagatik bakarrik osaturik dauden erantzun eskasak (galderak zehazten duen gaiaren garrantzia behin eta berriz aipatuz, adibidez) eta beste gai bati buruz aritzen diren erantzunak.
37. lerroa:
=== Ahozko azterketak ===
 
Orokorrean, pertsona baten [[komunikazio gaitasun]]a, analisi- eta sintesi-ahalmena ebaluatzeko erabiltzen dira. Hizkuntza batean pertsona batek duen mintzamena eta ulermena ebaluatzeko ere erabiltzen dira ahozko azterketak. Aldi berean, ez dira informazioaren ezagutza edo oroimen hutsa ebaluatzeko egokienak. Lanpostu baterako hautaprobetan ere egiten dira, elkarrizketa moduan. Unibertsitate- mailan maiz erabiltzen dira, [[tesi]]ak, karrera amaierako lanak edo gai bat jorratzeko aurkezpenak baloratzeko. Kasu hauetan, ohikoa da gainera ahozko azterketa epaimahai baten aurrean egitea eta ikasle edo hautagaiaren aurkezpena bukatzean epaimahaikideek ikasleari edo hautagaiari galderak egitea.
 
Ahozko probaren abantaila moduan,
48. lerroa:
Eragozpenak baditu:
 
* ikasle edo hautagai anitz direnean ebaluatu beharrekokabeharrekoak, denbora luzea eskatzen duen ebaluaketa metodoa da;
* ebaluatzailearen eta ebaluatuaren arteko harreman zuzenak subjetibitate eta zilegitasun- arazoak izan ditzake ebaluatzaile bakarra dagoenean;
* proba baliogabeturik gera daiteke ikaslea edo hautagaia oso urduri dagoenean, orduan egindako lana edo bestelako gaitasunak erakusteko aukerarik ez baitu izango;
* hitz egiteko erraztasunak eta atsegina izateak gaiaren ezagutza eskasa ezkuta dezake;