Babarrun: berrikuspenen arteko aldeak

Babarrunen merkataritza ekoizpena mundu osoan dago hedaturik. Brasil eta India dira babarrun lehor gehien ekoizten dituztenak, eta Txina leka berde gehien ekoizten duena.

 

''Phaseolus vulgaris'' oso espezie aldakorra da. Aldaera zuhaixkarek 20-60 cm garai izan daitezkeen zuhaixkak osatzen dituzte, eta aldaera igokariek 2-3 metro luze diren zurtoinak osatzen dituzte. Beste aldaera batzuk garaiera txikiko belarrak dira. Aldaera guztiek hosto txandakatu berde edo moreak dituzte, ertz leuneko hiru hostoxka obaletan bananduak, bakoitza 6-15 zentimetro luze eta 3-11 zentimetro zabal dela. Loreak zuriak, arrosak edo moreak dira, 1 cm luze, eta 8-20 luze eta 1-1,5 cm zabal diren lekak ekoizten ditu. Lekak berdeak, horiak, beltzak edo moreak dira, eta bakoitzak 4-6 ale gordetzen ditu. Babarrunak leunak, lodiak, giltzurrun formakoak eta 1,5 cm luze dira, kolore askotakoak izan daitezke eta sarritan bi kolore edo gehiagoz osatutako kolore nabarra dute.

 

[[Fitxategi:Alubia_pinta_alavesa2.jpg|thumb|right|200px|Arabako babarrun nabarrak.]]

Babarrun lehorrek [[almidoi]], [[proteina]] eta zuntz asko dute, eta dieta [[burdina]], [[potasio]], [[selenio]], [[molibdeno]], [[tiamina]], [[B6 bitamina]] eta [[azido foliko]]z hornitzeko iturri bikaina dira.

Babarrunak beratzeko modurik ohikoena, Euskal Herrian, gauez babarrunak urez betetako eltze batean uztea da. Beste modu batzuk ere badaude, esaterako babarrunak hiru minutuz egostea, ondoren 2-4 orduz uztea, ura kentzea eta beti bezala prestatzea. Egosteko denbora ordubetetik lau ordura artekoa izan daiteke, baina presio bidezko janari prestaketak asko laburtzen du denbora hori.

 

Babarrunak jateko beste modu bat freskoan da, [[leka]] modura. Kasu horretan, almidoi eta proteina gutxiago dauka eta A bitamina eta C bitamina gehiago. Lekak prestatzeko, normalean egosi, lurrunean prestatu edo frijitu egiten dira.

 

[[Euskal Herria]]n sona gehien dituzten babarrunak [[Tolosako babarrun]]a eta [[Gernikako babarrun]]a dira, baita [[Arabako babarrun nabar]]rak Araba aldean ere. [[Urria]]ren bigarren igandean babarrun nabarraren festa ospatzen da [[Araba]]ko [[Pobes]]en.