20:52, 23 martxoa 2012ko berrikusketa aldatu OIa.martinez01 (eztabaida \| ekarpenak) 18 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		22:18, 23 martxoa 2012ko berrikusketa aldatu desegin Josugoni (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 49.705 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
9. lerroa: \| ordena = [[Artiodaktilo]]a \| familia = [[Hipopotamido]]a \| generoa = [[Hippopotamus]] \| genero aditua = [[Lineo]], 1758 \| espeziea = '''''H.HHippopotamus amphibius''''' \| binomial = Hippopotamus amphibius \| binomial aditua = [[Lineo]], 1758 19. lerroa: ::{{legend\|#FF0000\|iraganean}}}} '''~~Hipopotamo~~Hipopotamoa''' (''Hippopotamus amphibius'') [[Hippopotamus]] generoak gaur egun [[espezie]] bakarra duen [[artiodactyla]] ~~ordeneko~~ordenako [[ugaztun]] handia da. Izena [[greziera]]tik dator, eta «ibai zaldia» esan nahi du (ιπποπόταμος, ''hippopotamos'': hippos «zaldia» eta potamos «ibaia»). == ~~Deskribapena~~Ezaugarriak == Animalia erdi urtarra da, [[Sahara]]z azpiko [[Afrika]]ko ibai eta aintziretan bizi da 40 lagun arteko taldeetan. Egunez uretan edo lohietan atseden hartzen dute; iluntzean belarra jatera irteten dira. Hipopotamoa uretan ugaltzen da eta bertan erditzen du. Uretan taldean egoten badira ere, belarra jatean bakarka ibiltzen dira. Hipopotamoak ugaztun handiak dira, hankak motzak dituzte eta gorputza eta haien gorputza upel forma du. Buru handia dute eta ahoa zabala dute. Txerriek bezala hipopotamoek lau behatz dituzte, baina ugaztun hauek ibiltzeko lau behatzak erabiltzen dituzte. Haien urdaila hiru ganbera ditu , baina ez dira benetako ~~hausnarkariak~~[[hausnarkari]]ak. Hipopotamo arrunta Afrika erdialdeko eskualde ~~zingiratsuetan~~[[zingira]]tsuetan bizi da talde oso handietan eta berez, denbora gehiena uretan ematen du. Bakarrik, uretatik irteten dira eguzkitan etzanda egoteko eta erditzerako. Hipopotamo mota honen arra 4 metro luze eta 3 tona pisatzera irits liteke, baina emeek pixka bat txikiagoak dira.▼ ~~Ugaztun ungulatuak dira. Bi espezie mota dituzte; hipopotamo arrunta eta hipopotamo nanoa, biak afrikarrak dira.~~ [[Fitxategi:Bocca ippopotamo bioparco.JPG\|thumb\|left\|250px\|Hipopotamoa ahoa zabalik.]] Itxurari eta dituzten [[hanka]] motzei begiratuta, hipopotamoa baldarra eta astuna dirudi, baina erasotuak direnen 40km/h abiadura har dezakete.~~Pakidermo~~ ~~hauen~~Hipopotamoen ezaugarri nagusietako bat ahoa eraso arma bezala erabili dezakete oso handia dutelako. Hipopotamoa, taldeetan bizi den animalia da, hau da, hipopotamoa bakarrik ikustea oso arraroa da. Haien arrastoak, oso handiak dira eta bidezidor modukoak dira. Egunez uretan edo lohietan atseden hartzen dute; iluntzean belarra jatera irteten dira. Hipopotamoa uretan ugaltzen da eta bertan erditzen du. Uretan taldean egoten badira ere, belarra jatean bakarka ibiltzen dira.Hipopotamoak ugaztun handiak dira eta haien gorputza upel forma du.Buru handia dute eta ahoa zabala dute.Txerriek bezala hipopotamoek lau behatz dituzte, baina ugaztun hauek ibiltzeko lau behatzak erabiltzen dituzte.Haien urdaila hiru ganbera ditu , baina ez dira benetako hausnarkariak.▼ ▲Hipopotamo arrunta Afrika erdialdeko eskualde zingiratsuetan bizi da talde oso handietan eta berez, denbora gehiena uretan ematen du.Bakarrik, uretatik irteten dira eguzkitan etzanda egoteko eta erditzerako. Hipopotamo mota honen arra 4 metro luze eta 3 tona pisatzera irits liteke, baina emeek pixka txikiagoak dira. [[Fitxategi:Lightmatter hippo.jpg\|thumb\|left\|250px\|Hipopotamo heldua 3-5 minutu egon daiteke murgil, azaleratu eta arnas hartu baino lehen.]] Hipopotamo nanoa, 1,85 metro luze baino ez da eta 180 kg-tik gora pisatzen dute.Uretara gaizki moldatuta dago, baina askotan uretan aurkitzen dira.Liberian, Sierra Leonan eta Malin aurkitzen dira, baina hipopotamo nano gehienak zoologikoetan daude. Gaur egungo espeziek azal-lehunak dituzte eta sebo-guruinak eta izerdi guruinak ez dituzte. Ugaztun hauen epidermisa nahiko argala da, beraz leku lehorretan asko deshidratatzen dira.4,5 [[metro]]rainoko luzera izan dezakete eta 1.500etik 1.800 [[kg]]-ra bitartean (arrak) edo 1.300dik 1.500 kg-ra bitartean (emeak) pisa ditzakete. Gaur egun espezie bakarra dago 5 azpiespezierekin.▼ ▲Itxurari eta dituzten hanka motzei begiratuta, hipopotamoa baldarra eta astuna dirudi, baina erasotuak direnen 40km/h abiadura har dezakete.Pakidermo hauen ezaugarri nagusietako bat ahoa eraso arma bezala erabili dezakete oso handia dutelako.Hipopotamoa, taldeetan bizi den animalia da, hau da, hipopotamoa bakarrik ikustea oso arraroa da.Haien arrastoak, oso handiak dira eta bidezidor modukoak dira.Egunez uretan edo lohietan atseden hartzen dute; iluntzean belarra jatera irteten dira. Hipopotamoa uretan ugaltzen da eta bertan erditzen du. Uretan taldean egoten badira ere, belarra jatean bakarka ibiltzen dira.Hipopotamoak ugaztun handiak dira eta haien gorputza upel forma du.Buru handia dute eta ahoa zabala dute.Txerriek bezala hipopotamoek lau behatz dituzte, baina ugaztun hauek ibiltzeko lau behatzak erabiltzen dituzte.Haien urdaila hiru ganbera ditu , baina ez dira benetako hausnarkariak. ▲Gaur egungo espeziek azal-lehunak dituzte eta sebo-guruinak eta izerdi guruinak ez dituzte.Ugaztun hauen epidermisa nahiko argala da, beraz leku lehorretan asko deshidratatzen dira.4,5 [[metro]]rainoko luzera izan dezakete eta 1.500etik 1.800 [[kg]]-ra bitartean (arrak) edo 1.300dik 1.500 kg-ra bitartean (emeak) pisa ditzakete. Gaur egun espezie bakarra dago 5 azpiespezierekin. == Elikadura == Lehorreko belarrez eta uretako landareez elikatzen dira, loto loreak deituak.Nahiz eta arraroa ikusi, arrain eta txori espezie askok haren gorotzetatik elikatzen dira.▼ ▲ Lehorreko belarrez eta uretako landareez elikatzen dira, loto loreak deituak. Nahiz eta arraroa ikusi, arrain eta txori espezie askok haren gorotzetatik elikatzen dira. ~~== “Zaintza-lerroa” ==~~ == Zaintza-lerroa == Sudur-zuloek, begiak eta belarriak, irtenak ditu eta ur-azalera ateratzen ditu animalia uretan murgilduta dagoenean;horrela bere ingurunea zaindu dezake bera ezkutuan dela,eta baita arnasa hartzeko modua du.▼ ▲Sudur-zuloek, begiak eta belarriak, irtenak ditu eta ur-azalera ateratzen ditu animalia uretan murgilduta dagoenean; horrela bere ingurunea zaindu dezake bera ezkutuan dela, eta baita arnasa hartzeko modua du. == Historia ebolutiboa == Hipopotamoek antrakoteridoetatik datoz.Hipopotamoek antrakoteridoti ~~Mioceno~~[[Miozeno]] garaian zatitu ziren.Hipopotamoa agertu ondoren, antrakoteridoek ezetsi fase batean sartu ziren, non aldaketa klimatikoaren ondorioz desagertu baitziren. Espezie ~~gehiegi~~ugari desagertu ziren, eta gaur egun bakarrik 2 espezie bizirik daude, hipopotamo arrunta eta [[hipopotamo ~~nanoa~~nano]]a. Hipopotamoa bizirik iraun zuen ~~30000~~30.000 urte arte [[Iberiar ~~Penintsulan~~Penintsula]]n, eta baita [[Malta]] eta ~~Chipreko~~[[Zipre]]ko uharteetan egon ziren. * ''[[{{commonskat\|Hippopotamus amphibius~~]]''~~}} - [[Kategoria:Artiodaktiloak]]

Hipopotamo: berrikuspenen arteko aldeak