Espainiar historiagilehistorialari eta filosofo jesuita (Valladolid, 1611 - Salamanca, 1704). Medina del Campoko erretore izan ondoren, Filosofia, Teologia eta Liburu Santuak irakatsi zituen Bilbo, Oviedo, Valladolid eta Salamancan. Jakituria handiko gizona zen. Euskal Herriko historiari buruzko bi liburu eman zituen argitara, besteak beste: ''Vizcaya illustranda ab Academia Humaniorum litteratum Bilbaensis Scholae Societatis Jesu'' (1637), Bilboko hiriko historia; eta ''Averiguaciones de las Antigüedades de Cantabria'' obra garrantzitsua (hiru liburuki, 1689-1691), Bizkaia, Araba eta Gipuzkoako historia. Jesusen Lagundiaren sortzailea, Ignazio Loiolakoa, euskaldun izateak erakarri zuen Henao euskal lurraldeetara. Tubal, elezaharretako pertsonaia, Euskal Herriko eta Espainiako lehen biztanleen jatorria zelako teoriaren alde egin zuen bere idatzietan.
