20:26, 15 abendua 2011ko berrikusketa aldatu An13sa (eztabaida \| ekarpenak) 45.647 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		14:26, 4 otsaila 2012ko berrikusketa aldatu desegin Marklar2007 (eztabaida \| ekarpenak) 212.793 edits tNo edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
16. lerroa: * {{bandera\|Irak}} * [[Fitxategi:Flag of Kurdistan.svg\|20px\|border]] [[Kurdistan\|Peshmerga]] \| gudulari2 = [[Fitxategi:Flag of the Ba'ath Party.svg\|20px\|border]] [[~~Ba'ath~~Baath ~~alderdia~~Alderdi Arabiar Sozialista\|~~Ba'ath~~Baath]]<br />{{IRQ}} Irakiar insurgentzia<br />[[Fitxategi:PKK.svg\|20px]] [[PKK]]<br />[[Fitxategi:Flag of al-Qaeda in Iraq.svg\|20px]] [[Al Kaida]] \| komandante1 = {{USA}} [[Tommy Franks]]<br />{{USA}} [[Ricardo S. Sanchez]]<br />{{USA}} [[George Casey]]<br />{{USA}} [[David Petraeus]]<br />{{GBR}} [[Brian Burridge]]<br />{{IRQ}} [[Nuri al-Maliki]]<br />[[Fitxategi:Flag of the Ba'ath Party.svg\|20px\|border]] [[Izzat Ibrahim ad-Douri]]<br />[[Fitxategi:Flag of al-Qaeda in Iraq.svg\|20px]] [[Abu Musab al-Zarqawi]]<br /> [[Fitxategi:Flag of al-Qaeda in Iraq.svg\|20px]] [[Abu Ayyub al-Masri]] \| komandante2 = [[Fitxategi:Flag of Iraq, 1991-2004.svg\|20px\|border]] [[Saddam Hussein]] †<br />[[Fitxategi:Flag of Iraq, 1991-2004.svg\|20px\|border]] [[Muqtada al-Sadr]]<br /> 33. lerroa: [[Nazio Batuen Erakunde]]ko Segurtasun Kontseiluko 1441 ebazpenak, [[2002]]ko [[azaroaren 8]]an bozkatuta, Irak estatuari berriz behatzaileak onar zitzan eta aurreko ebazpen guztiak bete zitzan eskatzen zion. Irakek hala egin zuen arren, [[2003]]ko aurrealdian, Bush presidenteak zein [[Tony Blair]] lehen ministroak adierazi zuten Irakek NBEko ikuskatzaileei lana oztopatzen ziela eta artean ere debekatutako armak gordetzen zituela. Beste agintari batzuk, tartean [[Frantzia]]ko [[Jacques Chirac]] edo [[Alemania]]ko [[Gerhard Schröder]], saiatu ziren, behar adina denbora emanda, ikuskapenak ugaltzen, Irakek kooperazioa areagotuko zuelakoan. Hala eta guztiz ere, [[martxoaren 17]]an, NBEko ebazpenen babesik gabe eta Segurtasun Kontseiluko ahalegin diplomatikoak ~~aferrikakotzat~~alferrikakotzat jota, George W. Bushek diplomaziaren garaia bukatu zela adierazi eta herrialdea 48 ordutan uzteko ultimatuma luzatu zion [[Saddam Hussein]]i. == Gerra ~~kanpainia~~kanpaina == Saddam Husseinek eskaera horri muzin egin ostean, [[martxoaren 20]]an, goizeko 5:34an (tokiko ordua) AEBetako eta aliatuetako tropek Iraki eraso zioten. Egun batzuen buruan, [[Kuwait]]ik atera ziren indar armatuek Irakeko hiri nagusiak hartu zituzten. Beldurrak beldur, atzera egin zuen armada irakiarrak ez zuen ia-ia herrialdeko azpiegiturarik kaltetu, eta askok inbaditzaileei aurre ez egiteko deliberoa hartu zuten. Hegoaldeko Iraken, ~~Ba’ath~~[[Baath Alderdi Arabiar Sozialista\|Baath alderdiko]] kideek erakutsi zuten erresistentziarik handiena. Erdialdean, Errepublikako Guardiak –ongi armatutako talde paramilitarrak- atzera egin zuen hiriburua defendatu ahal izateko. Iparraldera egin ahala, erresistentzia indartsuagoko eremu populatuak zeharkatu behar izan zituzten, aurrerapena nolabait [[Baghdad]]etik 95 kilometrotik atzeratuz. [[Apirilaren 4]]an ~~Baghdadeko~~Bagdadeko nazioarteko aireportua hartu zuten, eta, [[apirilaren 9]]an, hiriburuko erresistentzia bertan behera geratu zen. Irakiarrek, batzuetan gogotsu aritu arren, gehienetan bururik gabe jardun zuen. Egun berean, ~~britaniarrek~~britainiarrek [[Basora]] hiria hartu zuten. [[Fitxategi:Iraq_War_2003.gif\|thumb\|right\|250px\|~~Kanpainiaren~~Kanpainaren nondik norakoa.]] Iparraldean, halere, beste fronte nagusi bat irekitzeko planak deuseztatu ziren [[Turkia]]ko gobernuak AEBetako armadari herrialdea zeharkatzea debekatu zionean. Nolanahi ere, airez igorritako tropa batzuk [[kurdu]]en kontrolpean zegoen iparraldean paratu ziren, eta pexmerga gudari kurduekin bat egin zuten iparraldeko hiri nagusiak hartzeko: [[Karkük]] ([[apirilaren 10]]ean) eta [[Mosul]] ([[apirilaren 11]]n). [[Tikrit]], Saddam Husseinen jaiolekua eta herrialdeko azken ~~erresistentziagune~~erresistentzia-gune garrantzitsua, [[apirilaren 13]]an erori zen amerikarren eskuetara. Hurrengo egunetan loialistek jarraitu zioten borrokatzeari, baina [[maiatzaren 1]]ean, George Bushek borroka amaitutzat eman zuen, USS Abraham Lincoln [[hegazkin-ontzi]]an zegoela. == Gerra ondokoa == 65. lerroa: == Kritikak == [[Lehenengo Golkoko Gerra]]n ez bezala, bigarren horko horretan ez zen oso aliantza zabalik bildu Saddam Hussein eta ~~Ba’ath~~Baath alderdia boteretik erausteko. Munduko lider batzuek gerra babestu bazuten ere, [[Europa]]ko zein [[Ekialde Hurbila\|Ekialde Hurbileko]] iritzi publikoek ia aho batez arbuiatu zuten. Arabiar frankoren ustetan, gainera, [[Islam]]iarraren kontrako [[inperialismo]]an beste ~~aurrepauso~~aurrerapauso bat baino ez zen. AEBetatan, gerraren kontrako protestak hiri batzuetan egon baziren ere, inkestek ekintza militarraren aldeko jarrera erakusten zuten bai gerra baino lehen baita gertatzen ari zelarik ere. Batzuetan, gerraren gaineko iritziek ez zuten bat egiten alderdi tradizionaleko ikusmoldeekin. Izan ere, eskuineko batzuek ez dituzte begi onez ikusten internazionalismoaren aldeko urratsak; eta ezkerreko batzuen ustez, Saddam Husseinen giza-eskubideen etengabeko urraketa zela kausa, gerra zilegizkoa zen. Alabaina, ~~gerrilako~~gerrillako erasoak ugaldu ahala, Bushek guda amaitutzat jo bazuen ere, gero eta amerikar gehiagok zalantzan jarri zituzten gerrako helburuak nahiz burutzeko moduak; batik bat suntsipen handiko armak, gerrarako justifikazio nagusia hain zuzen ere, aurkitzen ez zituztelako. == Ikus, gainera ==

Irakeko Gerra: berrikuspenen arteko aldeak