Pernando Amezketarra: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{Biografia infotaula oinarria
Euskal bertsolaria (Amezketa, 1764 - 1823), benetako izenez, Fernando Bengoetxea Altuna. Oso bertsolari eta gizon berezia izan zen. Haren bitxikeriak eta ateraldi xelebreak Gregorio Mujika jaunak jaso zituen behin eta berriro berrargitaratu den ''Pernando Amezketarra'' izeneko liburuan.▼
| izena = Pernando Amezketarra
| irudia =
| zabalera =
| oina =
| izen osoa = Fernando Bengoetxea Altuna
| ezizena =
| jaiotza data = [[1764]]ko [[urriaren 10]]a
| jaiotza hiria = [[Amezketa]], [[Gipuzkoa]]
| jaiotza herrialdea = [[Euskal Herria]]
| heriotza data = [[1823]]ko [[uztailaren 9]]a</br>(59 urte)
| heriotza hiria = [[Amezketa]], [[Gipuzkoa]]
| heriotza herrialdea = [[Euskal Herria]]
| bikote kidea =
| webgunea =
}}
{{Beste erabilpenak|bertsolariari|bere bizitzan oinarritutako telesaila|Fernando Amezketarra (telesaila)}}
▲
[[Artzaintza]] izan zuen ogibide, bere garaiko herrikide gehienen modura. [[1790]]ean ezkondu zen Mari-Joxepa Sagastume amezketarrarekin, eta 9 seme-alaba eduki zituzten. "Ixpille" eta "Azentzin txikia" izeneko [[baserri]]etan bizi ziren, eta azken honetan hil zen Pernando<ref name = "zumalakarregi">[http://www.zumalakarregimuseoa.net/ekintzak-eta-zerbitzuak/ikerketa-eta-dokumentazioa/xix.mendeko-pertsonaia-xumeak/pernando-amezketarra Zumalakarregi Museoaren webgunearen artikulua, CC-BY-SA lizentziapean argitaratuta]</ref>.
[[Aralar]]ren [[artzain]] eta bestelako lanbideetan aritu bazen ere, bere garaian ospea eman ziona [[bertsolari]] dohaina izan zen, Gipuzkoako onena omen zen eta. Hezur-mamizkoa izanik, ezin esan historikoa zela, ez baita historia-liburutara pasa. Haren oroitzapena, ordea, ez da galdu, herriak gordea baitu [[ahozko tradizio]]an, bere garaiko oso gutxik lortua dutena, historiarentzat inportanteagoak izan arren. Bere bertso eta ateraldi xelebreak oraindik orain entzun daitezke<ref name = "zumalakarregi"/>.
[[Azpeiti]]ko San Sebastianetara eraman zuten, beste bertsolari batekin indarrak neurtzera. [[Tolosako inauteriak|Tolosako inauterietan]] Pernando, Zabala, Txabalategi eta Altamira Gipuzkoako onenak lehian egon ziren arratsalde osoan. [[Billabona]]n ere egon zen, Txabalategiren eta Zabalaren arteko apustuan, baina epaile bezala. Bi ordu bertsotan eman ondoren, ezin erabaki zein zen hobea eta epaileek bertso banatan berdinketa deklaratu zuten<ref name = "zumalakarregi"/>.
Dena den, taberna izaten zen bertsoak emateko giro aproposena, Pernandok berak aitortzen zuenez:
{{esaera|Gizon bertsolariak badegu, bai, lan hau,<br />
jaia-arratsak tabernan bostetatik lau,<br />
ezin erretiratu ez egun ta ez gau<br />
jan t'edan ta jokatu, zurrut eta mamau,<br />
sakelak badirau, okerrena nerau,<br />
badet ezaguer'au<br />
andreak zintzotzeko enkargatzen nau.}}
[[1990eko hamarkada]]n [[ETB-1]]ean bertsolari honi buruz [[marrazki bizidun]]etako [[Fernando Amezketarra (telesaila)|telesaila]] eman zuten.
== Ikus gainera ==
* [[Pernando Amezketarra (Txirrita)|Pernando Amezketarra]], [[Txirrita]] bertsolariak eskaini zizkion bertsoak.
== Erreferentziak ==
{{gipuzkoakultura}}
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo loturak ==
* {{eu}} [http://klasikoak.armiarma.com/idazlanak/M/MujikaPernando.htm "Pernando Amezketarra" Gregorio Mujikaren liburua on-line]
{{DEFAULTSORT:Amezketarra, Pernando}}
[[Kategoria:Gipuzkoako bertsolariak]]
[[Kategoria:Amezketarrak]]
[[Kategoria:1764ko jaiotzak]]
[[Kategoria:1823ko heriotzak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko nekazari eta abeltzainak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko umoristak]]
[[en:Pernando Amezketarra]]
| |||