Zu Chongzhi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Zu_Chongzhi.jpg fitxategia kendu da, Jameslwoodward(e)k Commonsetik ezabatu baitzuen.
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
'''Zu Chongzhi'''<ref>''Zu Chongzhi'' [[onomastika txinatar|izen txinatartxinatarra]]ra da; [[abizen]]a '''''Zu''''' da.</ref> ([[txinera sinplifikatua|txinera sinplifikatuz]] 祖冲之; [[txinera tradizionala|txinera tradizionalez]]: 祖沖之; [[Hanyu Pinyin|Pinyineraz]]: Zǔ Chōngzhī; [[Wade-Giles]]ez: Tsu Ch'ung-chih) ([[429]]-[[500]]) [[matematikari]] eta [[astronomo]] [[Txina|txinatar]] bat izan zen, [[Hegoaldeko Liu Song]] eta [[Hegoaldeko Qi]] dinastien zerbitzuan.
 
'''Zu Chongzhi'''<ref>''Zu Chongzhi'' [[onomastika txinatar|izen txinatar]]ra da; [[abizen]]a '''''Zu''''' da.</ref> ([[txinera sinplifikatua|txinera sinplifikatuz]] 祖冲之; [[txinera tradizionala|txinera tradizionalez]]: 祖沖之; [[Hanyu Pinyin|Pinyineraz]]: Zǔ Chōngzhī; [[Wade-Giles]]ez: Tsu Ch'ung-chih) ([[429]]-[[500]]) [[matematikari]] eta [[astronomo]] [[Txina|txinatar]] bat izan zen, [[Hegoaldeko Liu Song]] eta [[Hegoaldeko Qi]] dinastien zerbitzuan.
 
[[429]]an jaio zen Jiankangen (oraingo [[Nankin]]). Zu Chongzhiren familia historikoki astronomiako ikerkuntzari lotua izan zen, eta txikitatik matematikariekin eta astronomoekin harremanetan egon zen. Gaztetatik ere entzuna izan zen talentuagatik.
8 ⟶ 7 lerroa:
* [[Daming egutegia]] (大明曆) [[465]]ean ezarrita.
* [[Pi (zenbakia)|Pi zenbakiaren]] bi hurbilketa, hurbilketarik zehatzenaren marka hori bederatzi mendetan atxiki izan zen. Zu Chongzhik egindako hurbilketarik hoberena '''3.1415926''' eta '''3.1415927''' zenbakien artean da, hurbilketa arrazionala '''355/113''' (密率, Milü, hurbilketa xeheki) eta '''22/7''' (约率, Yuelü, hurbilketa gordinki).
* [[Esfera]]ren [[bolumen]]a 4πr³/3 (r [[erradio (geometria)|erradioerradioa]]a da) dela ondorioztatu zuen [[exhauzio-metodo]]a erbiliz. Formula hori [[Arkimedes]]ek lehenago aurkitu bazuen ere, garai hartan [[Grezia]] eta [[Txina]] hain urrun zeudenez, Zu Chongzhik berak kalkulatu behar izan zuela esan dezakegu.
 
== Erreferentziak ==
{{erref zer}}