Zenote: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.1) (robota Erantsia: jv:Cenote Angelita
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[FileFitxategi:Cenote brunnen Chichen itza.jpg|thumb|250px|Zenote sakratua [[Chichén Itzá]] hirian.]]
'''Zenote''' bat ([[gaztelania]]tik ''cenote'', eta hau [[maia hizkuntzak|maieramaierazko]]zko ''dzonot'' edo ''ts'onot'', ''"putzu"'') [[dolina]] mota bat da, harrizko ertz pikoak eta [[ur]] gezaz betea dagoena. Batez ere [[Yucatán penintsula]]n aurki daitezke, eta [[Karibe]]ko uharte batzuetan ere bai.
 
Itxura [[biribil]]karakoak, ingurune [[karstiko]]an sortzen dira. Hasieran, lur azpiko [[leize]] bat da, euri urak [[kareharri]]an eratua. Leizearen tamaina handitu ahala, lurrazaletik hurbildu eta sabaia erortzen da, kanpotik ikusgai bihurtuz. Gehien bat, itsas mailaren beheratzean sortu ziren, [[Pleistozeno]]ko glaziazioen garaietan.
15. lerroa:
Sailkapen hau zenotearen adinarekin zerikusia du, zenote zaharrak guztiz irekiak baitaude eta gazteen sabai oraindik zutik baitiraute.
 
== Zenoteak maia kulturan ==
 
[[Maia|Maiek]] azpimunduko jainkoekin harremanetan jartzeko bitartekotzat hartzen zituzten zenoteak, aho bat irudikatzen baitzuten. Ur gezako gordailutzat erabiltzeaz gain, gurtza lekutzat erabiltzen ziren, bertara eskaintzak eta giza sakrifizioak jaurtiz.
 
== Iruditegia ==
 
<gallery>
28. lerroa:
</gallery>
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
 
== Ikus, gainera ==
* [[Chicxulub kraterra]]
 
{{commons|Cenote}}