Suleiman I.a: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-pertsiar +persiar & -Pertsiar +Persiar) |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
25. lerroa:
'''Suleiman I.a''' ([[otomandar turkiera]]z: سليمان ''Suleymān'', [[turkiera]]z: ''Süleyman''; [[1494]]ko [[azaroaren 6]]a - [[1566]]ko [[irailaren 6]]a) [[Otomandar Inperioa]]ren hamargarren [[sultan]]a izan zen. Bere erreinaldiak [[1520]] eta [[1566]] artean iraun zuen eta luzeena izan zen. [[Mendebalde (kulturala)|Mendebaldean]] Suleiman Bikaina edo Handia du ezizena<ref>{{Erreferentzia |abizena=Merriman|izena=Roger Bigelow |izenburua=Suleiman the Magnificent, 1520–1566|lekua=Cambridge, Massachusetts |argitaletxea=Harvard University Press|urtea=[[1944]]|oclc=784228}}</ref> , [[Ekialde (kulturala)|Ekialdean]], berriz, lege ezarlea ([[turkiera]]z: Kanuni; [[arabiera]]z: القانونى, ''al‐Qānūnī''), otomandar sistema legala guztiz eraberritu zuelako.
Suleiman [[XVI. mendea|XVI. mendeko]] Europako [[monarka]]rik nagusienetariko bat izan zen. [[Belgrado]], [[Rodas]] eta ia [[Hungaria]] osoa konkistatu ondoren, [[1529]]an [[Vienako setioa]]n geldiarazi zuten. [[Safavidar leinua]]ren aurkako bere borrokan [[Ekialde Ertaina]] eta [[iparraldeko Afrika]] [[Aljeria]]raino ere konkistatu zituen. Bere erreinaldian, otomandar itsas-armadak [[Mediterraneo itsasoa]] ez ezik [[Itsaso Gorria]] eta [[Persiar golkoa]] ere menderatu zituen<ref>Mansel, Phillip ([[1998]]). ''Constantinople : City of the World's Desire, 1453–1924''. [[New York]]: St. Martin's Griffin. ISBN 978-
[[Poeta]] izateaz gain [[kultura]] eta [[arte]]ak bultzatu zituen bere erresuman. Bost hizkuntza menperatzen zituen: [[otomandar turkiera]], [[arabiera]], [[serbiera]], [[txagataiera]], [[persiera]] eta [[urdu]]. Otomandar ohitura hautsiz, Suleimanek bere [[harem]]aren neska bat ezkondu zuen, [[Roxelana]] izena zuena. Honek Hürrem Sultan bilakatu eta gortea guztiz kontrolatu zuen. Bere semea zen [[Selim II.a]]k ordezkatu zuen.
| |||