Santa Maria del Fiore: berrikuspenen arteko aldeak

[[FileFitxategi:Il Duomo Florence Italy.JPG|thumb|300px|Florentziako katedralaren ikuspegia.]]

'''Santa Maria del Fiore basilika''' [[Florentziako goi elizbarrutia|Florentziako goi elizbarruti katoliko erromatarerromatarreko]]reko [[katedral]]a da ([[italiera]]z ''duomo'', [[latin]]ezko ''Domus dei'' izenetik datorrena, Jainkoaren Etxea), bere [[kupula]]gatik nabarmentzen dena. Arte [[gotiko]]aren eta [[Pizkunde]] italiarraren hasierako maisu lanetako bat da. [[Toskana]]ko hiriburuaren botere eta aberastasunaren ikur [[XIII. mendea|XIII.]] eta [[XIV. mendea]]n, florentziar katedrala kristautasunaren eraikinik handienetako bat da. Bere izenak ("Santa Maria Loreetakoa" bezala itzultzen dena) [[lili]]ari erreferentzia egiten dio, [[Florentzia]]ko ikurra dena, edo agian hiriaren antzinako izena den ''Fiorenza''ri. Baina, beste alde batetik, [[XV. mendea|XV. mendemendeko]]ko dokumentu batek "lorea"k [[Jesus]]i erreferentzia egiten diola dio.

Bereziki [[Brunelleschi]]k eginiko kupula, 100 metroko barne altuera, 114,5 metroko kanpo altuera, 41 metroko barne diametroa eta 45,5 metroko kanpo diametroa dituena, [[Giotto]]ren [[kanpandorre]] independentea, 82 metroko altuera duena eta [[San Joan bataiatzailea|San Joan]] bataiategia, Florentzian [[Gurutze Santuaren Basilika (Florentzia)|Gurutze Santuaren Basilika]] eta [[Santa Maria Novella]]ren ondoren eraikia [[Lorenzo Ghiberti]]k eginiko [[brontze]]zko ate ospetsuekin. Multzoa, elizak, kanpandorreak eta [[San Joan bataiategia (Florentzia)|San Joan bataiategiabataiategiak]]k osatua, hiriaren erdian, Florentziako bitxi artistiko eta arkitektonikorik bikainenetako bat da.

[[Santa Reparata]] izeneko antzinako elizak bete zuen toki berean eraiki zen, bere eraikuntza [[Pisako katedrala|Pisa]] eta [[Sienako katedrala|SienaSienako]]ko katedral berrien handitasunaren ondorioz bultzatua izan zelarik. XIII. mendearen amaieran Santa Reparataren antzinako eliza, jada 900 urte zituena, behera bota zen, dokumentuek aipatzen duten bezala. Are gehiago, txikiegia zen biztanleariaren hazkuntza azkarreko garai batean. Florentzia oparoak bere arerio toskanarrak ziren Pisa eta Sienaren handitasuna eta bikaintasuna gainditu nahi zituen eliza bikain batekin, askoz handiagoa tamainaz eta kanpoaldetik askoz modu aberatsagoan apaindua. Katedral hau, amaitu zenean, [[Europa]]ko handiena bihurtu zen, 30.000 pertsonarentzako tokia zuena. Gaur egun lau katedralek baino ez dute gainditzen tamainari dagokionez: [[Vatikano]]ko [[San Petri basilika]], [[Londres]]eko [[San Paulo katedrala (Londres)|San Paulo katedrala]], [[Sevillako katedrala]] eta [[Milango katedrala]]k.

[[Kategoria:Florentziako eraikinak]]
[[Kategoria:Italiako katedralak]]