Francisco Jiménez de Cisneros: berrikuspenen arteko aldeak

'''Francisco Jiménez de Cisneros''' edo '''Cisneros kardinala''' ([[Torrelaguna]], [[Madril]], [[Espainia]], 1436 - [[Roa]], [[Burgos]], [[Espainia]], 1517ko azaroaren 8a) espainiar [[elizgizon]]a eta [[politika]]ria izan zen.

 

Familia handiki batean sortu zen. [[Alcala de Henares]]en eta [[Salamanca]]n egin zituen [[apaiz]]-ikasketak. [[Frantziskotarrak|Frantziskotar]] ordenatu, eta ordena horretako herrialde-burua (1494), Toledoko [[artzapezpiku]]a (1495), kardinala eta [[Gaztelako Inkisidore Nagusia]] (1507) izan zen. [[Fernando Katolikoa]] erregea hil zenean, [[Aragoi]]ko erregeorde egin zuten, 1516. urtean.

 

 

1499tik aurrera, gogor jokatu zuen [[islam]]iarren aurka; [[Granada]]ko eta [[Alpujarrak|Alpujarretako]] matxinadak gupidarik gabe zapaldu zituen (1502an [[arabiar]] guztiak kristautu egin behar zutela agintzen zuen errege-pragmatika eman zuen). Estatu-gizon nagusi bihurtu zen [[Elisabet Katolikoa]] erregina hil ondoren (1504). 1507tik aurrera, [[Ipar Afrika]] konkistatzeko ahaleginak egin zituen, Espainiako Inperioa Mediterraneo aldera zabaldu nahi izan zuen Fernando Katolikoaren gogoaren aurka. Espainiako Inperio katolikoaren babesle porrokatua zelarik, [[Nafarroa]]ren burujabetasunaren aurkako erasoen alde azaldu zen, eta Ipar Afrikaren konkistari ekin zion, Bizargorri berbereak hutsean utziko zuen saioa gertatu bazen ere. 1516an Fernando erregea hil eta, erregeorde gisa, gogor zapaldu zuen Nafarroako erregea [[Joannes Albretekoa]] Iruñera itzultzeko ahalegina. Cisneros kardinala 1517an hil zen, [[Karlos I.a Espainiakoa|Karlos I.a Espainiako]] errege berria Espainiara etorri eta berehala.

 

 

[[es:Francisco Jiménez de Cisneros]]

[[ja:フランシスコ・ヒメネス・デ・シスネロス]]