Mekanika kuantiko: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-segundu +segundo) |
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-batetan +batean) |
||
3. lerroa:
Mekanika kuantikoa, fisikaren adar nagusietako azkena da. [[XX. mende]] hasieran hasten da, unibertsoa azaltzen saiatzen ziren bi teoria, [[grabitazio unibertsalaren legea]] eta [[Maxwellen ekuazioak|teoria elektromagnetiko]] klasikoa, zenbait fenomeno azaltzeko nahiko izan ez zirenean. Teoria elektromagnetikoak, arazo bat sortzen zuen orekan zegoen edozein [[objektu]]ren erradiazio igorpena azaltzen saiatzen zenean, [[erradiazio termiko]] deituriko erradiazioa, osatzen duten partikulen kitzikapen mikroskopitik datorrena dena. Orain bai, elektrodinamika klasikoaren ekuazioak erabiliz, erradiazio termiko honek igortzen zuen energiak, [[infinito]] ematen zuen, objektuak igortzen zituen maiztasun guztiak batuz gero, fisikarientzako batere logikoa ez zen emaitza.
[[Mekanika estadistikoa]]ren barnean sortu ziren ideia kuantikoak [[1900]]ean. [[Louis de Broglie]]k, partikula material bakoitzak, [[uhin luzera]] bat duela proposatu zuen, bere [[masa]]rekiko alderantzizko proportzioan lotua ([[momentu lineal|momentum]] deitu zuen), eta bere abiaduragatik emana. [[Max Planck]] fisikariari, trikimailu matematiko bat bururatu zitzaion: prozesu aritmetikoan, maiztasun horien integrala, batuketa ez jarrai bategatik aldatzen bazen, emaitza bezala, jada ez zen infinitoa lortzen, eta, beraz, arazoa ezabatzen zen, eta, gainera, lortutako emaitza, ondoren neurtua zenarekin bat zetorren. Max Planck izan zen, orduan, erradiazio elektromagnetikoa, materiak, argi [[kuanto]] edo energia [[fotoi]] eran konstante estatistiko baten bidez xurgatu eta igortzen zuela zioen hipotesia adierazi zuena, konstante hori, [[Plancken konstantea]] deitua izan zelarik. Bere historia, [[XX. mendea]]rekin lotua dago, fenomeno baten lehen formulazio kuantikoa, [[1900]]eko [[abenduak 14]]an, [[Berlin]]go Zientzia Akademiako Elkarte Fisikoaren sekzio
Plancken teoria, hipotesi soilean geratuko zen urte askoz, [[Alber Einstein]]ek berriz hartu ez balu, argia, baldintza batzuetan, energia partikula independente bezala aritzen dela proposatuz (argi kuantoak edo fotoiak). Albert Einstein izan zen, [[1905]]ean, zegozkion mugimendu legeak osatu zituena bere [[erlatibitate berezi]]aren teoriarekin, elektromagnetismoa, funtsean teoria ez mekanikoa zela frogatuz. Honela amaitzen zuen, [[fisika klasiko]]a deitua izan dena, hau da, fisika ez kuantikoa. Berak, ''heuristiko'' deitu zuen ikuspuntu hau, bere [[efektu fotoelektriko]]aren teoria garatzeko. Hipotesi hau [[1905]]ean argitaratu zuen, eta, honekin, [[1921]]ean, fisikako nobel saria lortu zuen. Hipotesi hau, [[bero zehatz]]ari buruzko teoria bat proposatzeko ere aplikatu zen, hau da, gorputz baten masa unitatearen tenperatura unitate
Partikula osatzaileen abiadurak, ez du oso altua, edo argiaren abiaduratik gertukoa izan behar.
| |||