02:02, 20 azaroa 2011ko berrikusketa aldatu Luckas-bot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 146.902 edits t r2.7.1) (robota Erantsia: mk:Кристијан Хајгенс ← Aurreko ezberdintasuna		01:34, 27 abendua 2011ko berrikusketa aldatu desegin Elhuyar Fundazioa (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 21.358 edits Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: ~~{{ lurlanean }}~~ {{Zientzialarien biografia infotaula \| izena = Christiaan Huygens 20 ⟶ 19 lerroa: \| lana3 = }} '''Christiaan Huygens''' ([[Haga]], [[1629]]ko [[apirilaren 14]]a - [[Haga]], [[1695]]eko [[uztailaren 8]]a), astronomo, fisikari eta matematikari [[Herbehereak\|holandar]] ~~bat~~ra izan zen, [[Isaac Newton]]ekin batera, astronomiaren gurasotzat jotzen dena.▼ == Biografia == ▲'''Christiaan Huygens''' ([[Haga]], [[1629]]ko [[apirilaren 14]]a - [[Haga]], [[1695]]eko [[uztailaren 8]]a), astronomo, fisikari eta matematikari [[Herbehereak\|holandar]] bat izan zen, [[Isaac Newton]]ekin batera, astronomiaren gurasotzat jotzen dena. Txikitatik astronomiarako grinarekin, adin txikiarekin ikasi zuen lenteak tailatzen (Herbehereetako espezialitatea teleskopioa asmatu zenetik, [[1608]]an) eta anaia Constantinekin batera kalitate handiko teleskopioak eraikitzera heldu zen. Froga eta errorearen metodoarekin foku luzera handiko objektiboekin irudi hobeak lortzen zirela konturatu zirenean, gero eta foku handiagoko instrumentuak eraikitzen hasi ziren. Astronomian, [[1655]]ean kalitate handiko teleskopio bat bukatu zuen: 5 cm-ko diametro eta hiru metro eta erdiko luzeraduna. Aparatu honekin [[Saturno]] planetaren inguruan eraztun bat zegoela ohartu zen eta satelite baten, [[Titan]]en, existentziaz jabetu zen. Orion nebulosa ere aztertu zuen, baita [[Marte]]ren poloak ere. Lenteen eraikuntzan eta leunketan jarraitu zuen, 37 metroko foku distantzia zuen teleskopio bat sortzeraino. Berarekin, Saturnoren eraztunak hobeto aztertu zituen, planetan sortzen zuten itzala eta eguzkiaren posizioarekiko kolore aldaketa ere ikusiz. [[1656]]an pendulu-erlojua asmatu zuen eta [[1674]]an mugimendu etengabeko sakelako erlojua, horretarako, lehendabizi segundo-emailearen penduluaren luzera zehazki finkatu, eta pendulu fisikoaren arazoari irtenbidea aurkitu zion. Fisikari bezala, argiaren lehen teoria ondulatorioa bota zuen, onda fronte bateko edozein puntu, fronte berri bat kontsidera daitekeen kontzeptutik abiatuz. Penduluaren mugimendua eta indar zentrifugoa ere aztertu zituen eta matematiketan, bigarren deribatuei buruzko kontzeptuen zirriborro batzuk egin zituen.▼ ▲Fisikari bezala, argiaren lehen teoria ondulatorioa bota zuen, onda fronte bateko edozein puntu, fronte berri bat kontsidera daitekeen kontzeptutik abiatuz. Gorputz malguen talkak arautzen dituzten legeak azaldu zituen. Penduluaren mugimendua eta indar zentrifugoa ere aztertu zituen eta matematiketan, bigarren deribatuei buruzko kontzeptuen zirriborro batzuk egin zituen. Matematikan kalkulu infinitesimala eta probabilitateen kalkulua landu zituen. [[Paris]]en lan egin zuen [[Luis XIV.a]]k gonbidaturik. Zientzien Akademiako kide izendatu zuten (1695). == Idazlanak == ''Horologium oscillatorium'' ''Traité de la lumière'' (1678) {{commonskat}} [[Kategoria:Matematikariak\|Huygens, Christiaan]] 112 ⟶ 124 lerroa: [[zh:克里斯蒂安·惠更斯]] [[zh-min-nan:Christiaan Huygens]] == Erreferentziak == {{ lur \| data=2011/12/27}}

Christiaan Huygens: berrikuspenen arteko aldeak