Qin Shi Huang: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.6.5) (robota Erantsia: kk:Цинь Шихуанди |
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. |
||
29. lerroa:
'''Qin Shi Huang''' ([[txinera]]z 秦始皇, [[Pinyin]] Qín Shǐ Huáng, [[Wade-Giles]] Ch'in Shih-huang, edo Shih Huangti) ([[K. a. 260]], azaroa/abendua - [[K. a. 210]], irailak 10), ('''Zheng''' zuen benetako izena) Qin erreinuko erregea ([[K. a. 247]] - [[K. a. 221]]) eta [[Txina]]ko lehen enperadorea ([[K. a. 221]] - [[K. a. 210]]) izan zen.
Txuang Hsian Qineko azken erregearen semea zen eta Txao Txeng zuen jaiotza-izena. Hamahiru urte zituela egin zuten Qineko errege, eta K.a. 221ean ''Qin Shih Huang Ti'' («Txinako lehen enperadore») aldarrikatu zuen bere burua. Administrazioa zentralizatu zuen, eta horretarako 36 barruti militarretan banatu zuen inperioa. Neurriak hartu zituen, halaber, legeak eta hizkuntza-molde guztiak bateratzeko. Txina batu ostean, Li Si lehen ministroarekin batera, erreforma andana abian jarri zuen batuketa iraunkor bihurtu nahian. Horretarako, eraikuntza-proiektu erraldoiei ekin zien, [[Txinatar Harresi Handia]]ri esaterako. Konfuzioren jarraitzaileei esetsi zien, eta 213. urtean nekazaritzari, medikuntzari, magiari eta historiari ez zegozkion liburu guztiak erretzeko agindu zuen.
Hil ondoren, Xian ondoko mendi batean egindako hilobi handi batean ehortzi zuten. (1974. urtean hasi ziren 20 km<sup>2</sup> dituen hilobi horretako indusketa-lanak, eta terrakotaz landuriko sei milatik gora estatua handi, gudariak eta zaldiak, aurkitu dira). Qin Shi Huangren dinastia bera hil ondorengo laugarren urtean hautsi zen, baina hark bideraturiko egiturek zutik iraun zuten luzaroan. Haren tirania eta autokrazia gorabehera, gaur egun ere Qin Shi Huang Txinako aita fundatzailetzat jotzen da.
== Ikus, gainera ==
176 ⟶ 179 lerroa:
[[zh-min-nan:Chîn Sí Hông]]
[[zh-yue:秦始皇]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
| |||