Xaria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.7.2) (robota Erantsia: bo:ཤ་རི་ཡ།
1. lerroa:
[[Fitxategi:Countries with Sharia rule.png|thumb|380px|Xaria indarrean dagoen herrialdeak.]]
{{ lurlanean }}
'''Xaria''' ([[arabiera]]z شريعة ''xariʿa'', "''bidea''"/"''patua''") [[islam]]aren lege sistemari eta [[islam]]eko bizitzako atal guztiei egiten die erreferentzia. Hainbat gairi buruz aipatzen da, hala nola [[politika]], [[ekonomia]], banketxeak, negozioak, kontratuak, [[familia]], [[sexu]]alitatea, garbitasun eta gai sozialei buruz adibidez.
 
'''Xaria''' edo '''sharia''' ([[arabiera]]z شريعة ''xariʿa'', "''bidea''"/"''patua''") [[islam]]aren lege sistemari eta [[islam]]eko bizitzako atal guztiei egiten die erreferentzia. HainbatIslamaren gairilegea buruzda, [[Koran]]ean, Sunnan, herri tradizioetan eta islamaren lehenengo bi mendeetako musulman jakintsuen lanean oinarritzen dena. Hainbat gai aipatzen daditu, hala nola [[politika]], [[ekonomia]], banketxeak, negozioak, kontratuak, [[familia]], [[sexu]]alitatea, garbitasun eta gai sozialei buruzsozialak, adibidez.
Lege islamikoa, erabiltzen den lege erlijioso hedatuena da, eta munduko hiru sistema juridiko erabilietarikoena da, [[zuzenbide komun]] eta [[zuzenbide zibil]]arekin batera. Islamaren Urrezko Garaian, zuzenbide islamiko klasikoak zuzenbide komunaren garapenean eragin zuela uste da, baita zuzenbide zibilaren hainbat instituzioren garapenean ere.
 
Lege islamikoa, da erabiltzen den lege erlijiosoerlijiosorik hedatuena da, eta munduko hiru sistema juridiko erabilietarikoenahedatuena da, [[zuzenbide komun]] eta [[zuzenbide zibil]]arekin batera. Islamaren Urrezko Garaian, zuzenbide islamiko klasikoak zuzenbide komunaren garapenean eragin zuela uste da, baita zuzenbide zibilaren hainbat instituzioren garapenean ere.
 
Musulmanak ez diren beste lege sistema askoren aztarnak ikus daitezke sharian: antzinako arabiar beduinoenak, [[Meka]]ko merkataritza legearenak, [[Medina]]ko nekazaritza legearenak, konkistatuko herrietakoenak, eta erromatarren eta juduen legearenak.
 
Sharia legea dela esatea, baina, ez da erabat zuzena, legeaz haragokoa baita. Shariak erlijioa, politika, gizarte eta etxeko ohiturak, eta bizitza pribatua, dena hartzen du. Berez, musulman guztiei dago zuzendua, baina musulman gizartean bizi den pertsona orori aplikatzen zaio neurri batean; herrialde musulmanetatik kanpo bizi direnean edo bidaiatzen dutenean, ez daude sharia betetzera derrigorturik. Sharia ez da [[gizaki]]arentzat kritikagarri, Jainkoaren nahian oinarritzen baita.
 
Shariaren arauak bi multzotan bana daitezke: elizkizun eta errituei buruzkoak, batetik, eta lege eta politikari buruzkoak, bestetik. Baina halere, shariaren atal gehienek eragin gutxi izan dute, edo batere eraginik ez, musulman gizarte gehienetan, salbu eta islamiartze aldi batean txertatu direnetan ([[Sudan]]en, [[Iran]]en, [[Saudi Arabia]]n eta neurri batean, [[Libia]]n). Baina garrantzi handikoa da etxeko auzietan, hala nola familia, ezkontza edota ondoretasun arazoetan.
 
== Ikus, gainera ==
* ''[[Mufti]]''
 
{{commonskat|Sharia}}
 
[[Kategoria:Islama]]
15 ⟶ 24 lerroa:
[[be-x-old:Шарыят]]
[[bg:Шариат]]
[[bo:ཤ་རི་ཡ།]]
[[bs:Šerijat]]
[[ca:Xaria]]
60 ⟶ 68 lerroa:
[[ta:இஸ்லாமியச் சட்ட முறைமை]]
[[te:షరియా]]
[[th:กฎหมายชะรีอะฮ์ชาริอะห์]]
[[tl:Sharia]]
[[tr:Şeriat]]
69 ⟶ 77 lerroa:
[[vi:Sharia]]
[[zh:伊斯蘭教法]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}