Bartolome Santa Teresa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa:
{{Biografia infotaula oinarria
| izena = Bartolome Madariaga
| irudia =
| izen osoa = Bartolome Madariaga Garate
| ezizena = Frai Bartolome Santa Teresarena
| jaiotza data = [[1768]]ko [[abenduaren 21]]a
| jaiotza hiria = [[Etxebarria]]
12 ⟶ 11 lerroa:
| heriotza herrialdea = [[Gipuzkoa]]
}}
'''Bartolome Madariaga Garate''' edo '''Frai Bartolome Santa Teresarena''' ([[Etxebarria]], [[Bizkaia]], [[1768]]ko [[abenduaren 21]]a - [[Lazkao]], [[Gipuzkoa]], [[1836]]) euskal
[[Korella]]ko ([[Nafarroa]]) [[karmeldar]]etan sartu zen, Frai Bartolome Santa Teresarena izena hartuz. [[Lazkao]], [[Iruñea]] eta [[Tutera]]n egin zituen eliz ikasketak [[1808]]rako Markinako karmeldarren komentuan zegoen. Bertan sermolari eta predikari famatua izan zen eta Hegoaldeko Euskal Herri guztian barrena ibili zen lan horretan.
[[Espainiako Independentzia Gerra]]n,
Ondoren, [[1813]]an berak antolatu zuen, berriz, Markinako komentua, eta hasieran bera izan zen han bizi izan zen bakarra. [[1817]]-[[1820]] urte bitartean komentu hartako nagusi izan zen. [[Burgos]]en eta [[Santander]]ren ere egon zen. Azkenik, fraide gazteen heziketaren arduradun izan zen, Lazkaoko komentuan, hil zen arte.
Bi lan nagusi utzi zituen bizkaieraz idatzita: ''Euscal Errijetaco olgueeta ta dantzeen neurrizco-gatz-ozpinduba'' (1816), dantzen lizuntasunari buruzko saio morala; ''Icasiquizunak'' (1816-1819, hiru liburuki), hamar aginduei eta zazpi sakramentuei buruzkoa. Gaztelaniaz ere bi liburuxka idatzi zituen: ''Plauto Bascongado o el bascuence de Plauto en su comedia Poenulo ''(1828). Plautoren pasarte batzuen interpretazioa euskararen bidez eskaintzen du, lehenbizi, eta, ondoren, [[Fleury de Lécluse|Leclusen]] ''Manuel de la Langue Basque'' izeneko liburuaren kontrako iritzi batzuk ageri dira. Bien arteko eztabaidak aurrera segitu zuen, eta Léclusek ''Plauto Polígloto'' izeneko liburuxkaz erantzun baitzion, Fray Bartolomek bigarrena argitaratu zuen: ''Anti-Plauto polígloto o defensa del Plauto Bascongado y de la impugnación del Manual de la Lengua basca, de Mr. Lécluse'' (1829). Iztuetak ere eztabaidan parte hartu zuen Fray Bartolomeren kontra.
== Lanak ==
=== Saiakera ===
* ''[[Euscal Errijetaco olgueeta ta dantzeen neurrizco gatz-ozpinduba]]'' ([[1816]]). Bere lanik ezagunena da zalantzarik gabe. Bertan, euskal dantzen gaineko balorazioa egin zuen, sarritan bekaturako aukera bihurtzen direla aipatuz.
* ''Plauto Bascongado o el bascuence de Plauto en su comedia Poenulo ''(1828)
* ''Anti-Plauto polígloto o defensa del Plauto Bascongado y de la impugnación del Manual de la Lengua basca, de Mr. Lécluse'' (1829)
=== Erlijioa ===
* ''[[Jaungoicoaren amar Aguindubeetaco lenengo bosteen Icasiquizunac]]'' ([[1816]])
32 ⟶ 37 lerroa:
[[Kategoria:Bizkaiko idazleak|Madariaga, Bartolome]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
| |||