Kolonia (geografia politikoa): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.2) (robota Aldatua: pt:Colónia |
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa:
{{
▲{{Argitzeko|atzerritar estatu batek menperatua duen lurraldeari|Kolonia (argipena)}}
[[Fitxategi:Colonization 1945.png|thumb|400px|Estatuak eta beren menpeko herrialdeak (koloniak), 1945ean.]]
[[Fitxategi:Trust and Non-Self-Governing Territories.djvu|225px|thumb|Nazio Batuen Erakundearen zerrenda: ordezko agintaritzako eta autogobernurik gabeko lurraldeak (dokumentu ofiziala).]]
'''Kolonia''' atzerritar [[Estatu]] baten mendean dagoen herrialdea da.
== Kolonia motak ==
Hainbat kolonia mota izan dira. Aipagarrienak hauek dira:
=== Ustiaketa koloniak ===
Bertako baliabideez jabetu eta [[metropoli]]aren interesen arabera erabiltzen zituzten. Metropoliko funtzionarioek gobernatzen zituzten, eta haiek, aldi berean, botere guztiak zituen gobernari nagusi baten mende zeuden. Kolonia mota usuena izan zen, eta halakoak ziren, adibidez, [[Afrika]] beltzekoak eta [[Ekialde Urrun]]ekoak.
=== Kolonizatzaileez bete ziren koloniak ===
Boterea [[gobernu autonomo]] baten esku zegoen, baina haren gainetik [[gobernadore]] bat zegoen metropoliak hautatua. Kolonizazio mota hori [[britainiar]]ren mende zeuden kolonietan egin zen, batez ere: [[Kanada]]n, [[Australia]]n, [[Zeelanda Berria]]n. Herrialde horietan [[Europa]]tik joandako jende askok hartu zuen bizilekua, eta bertako biztanleak baztertuta utzi zituzten erreserbetan.
=== Protektoratuak ===
Bertako gobernua zuten herrialdeetan erabili zen: [[Egipto]]n, [[Maroko]]n, [[Tunisia]]n, eta abarretan. Itxura batean herrialdeko politikaz bertako agintariak arduratzen baziren ere, ez zegoen egiazko [[autogobernu]]rik, metropoliaren babespean baitzegoen kolonia, eta haren ordezkariek hartzen zituzten funtsezko erabakiak.
=== Ordezko agintaritza ===
[[Alemania]]k [[Lehen Mundu Gerra]]n bere koloniak galdu zituenean, [[Nazio Elkartea]]k beste herri batzuei eman zien haiek gobernatzeko kargua, eta orduan sortu ziren kolonia mota horiek.
=== Merkataritza eskubideak ===
[[Txina]]n eta beste herrialde batzuetan herri [[inperialismo|inperialistek]] abantaila eta eskubide batzuk lortu zituzten [[merkataritza]]n, hitzarmen batzuen bitartez. Merkataritza eskubide haietaz baliatuta, hiri eta portu garrantzitsu asko metropoliaren esku geratu ziren.
== Ikus, gainera ==
* [[Kolonialismo]]
* [[Inperio kolonial]]
[[Kategoria:Kolonialismoa]]
9 ⟶ 42 lerroa:
[[ar:مستعمرة]]
[[ast:Colonia alministrativa]]
[[zh-min-nan:Si̍t-bîn-tē]]▼
[[bg:Колония]]▼
[[bs:Kolonija (politika)]]
▲[[bg:Колония]]
[[cs:Kolonie]]
[[cy:Trefedigaeth]]
[[da:Koloni]]
[[de:Kolonie]]
[[et:Koloonia]]▼
[[el:Αποικία]]
[[en:Colony]]
[[es:Colonia administrativa]]▼
[[eo:Kolonio]]
▲[[es:Colonia administrativa]]
▲[[et:Koloonia]]
[[fa:مستعمره]]
[[fi:Siirtomaa]]▼
[[fiu-vro:Võõravõimumaa]]▼
[[fr:Colonie]]
[[
[[hi:उपनिवेश]]
[[hr:Kolonija]]
30 ⟶ 62 lerroa:
[[is:Nýlenda]]
[[it:Colonia (insediamento)]]
[[
[[ka:კოლონია]]
[[kk:Отарлау саясаты]]
[[ku:Kolonî]]
[[la:Colonia]]
[[lt:Kolonija (gyvenvietė)]]▼
[[lv:Kolonija]]
▲[[lt:Kolonija (gyvenvietė)]]
[[mwl:Quelónia (Stória)]]
[[nl:Kolonie (staatkundig)]]
[[
[[no:Koloni]]
[[pl:Kolonia (geografia polityczna)]]
[[pt:Colónia (possessão)]]
[[qu:Kulunya]]
[[ru:Колония]]
[[simple:Colony]]
[[sl:Kolonija (geografija)]]
▲[[fi:Siirtomaa]]
[[sv:Koloni]]
[[th:อาณานิคม]]▼
[[tl:Kolonya]]
▲[[tr:Koloni (politik)]]
[[tt:Колония]]
▲[[th:อาณานิคม]]
[[tr:Koloni (politik)]]
[[uk:Колонія]]
[[vi:Thuộc địa]]
▲[[fiu-vro:Võõravõimumaa]]
[[zh:殖民地]]▼
▲[[zh-min-nan:Si̍t-bîn-tē]]
[[zh-yue:殖民地]]
▲[[zh:殖民地]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
| |||