Klaudio Ptolomeo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Artikulua Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea
1. lerroa:
{{ lurlanean }}
{{Argitzeko|zientzialariari|Ptolomeo (argipena)}}
 
[[Fitxategi:Ptolemy 16century.jpg|thumb|right|250px|Klaudio Ptolomeo XVI. mendeko grabatu alemaniar baten arabera]]
{{Biografia infotaula oinarria
'''Klaudio Ptolomeo''', [[greziera]]z Κλαύδιος Πτολεμαῖος, ([[90]] - [[168]]{{erref behar | 2010eko otsaila}}) [[geografo]], [[astronomo]] eta [[astrologo]] [[Grezia|grekoa]]. [[Alexandria]]n bizi eta lan egin zuen.
| izena = Klaudio Ptolomeo
| irudia = Ptolemy 16century.jpg
[[Fitxategi:Ptolemy| oina = 16century.jpg|thumb|right|250px|Klaudio Ptolomeo [[XVI. mendekomende]]ko grabatu alemaniar baten arabera]].
| izen osoa = Klaudio Ptolomeo
| ezizena =
| jaiotza data = [[100]] inguru
| jaiotza hiria = Ptolemais Hermiu
| jaiotza herrialdea = [[Egipto]]
| heriotza data = [[170]] inguru
| heriotza hiria = Canope
| heriotza herrialdea = Egipto
}}
 
'''Klaudio Ptolomeo''', [[greziera]]z Κλαύδιος Πτολεμαῖος, [[latin]]ez ''Claudius Ptolemæus'', (Ptolemais Hermiu, [[Egipto]], [[100]] inguru - Kanope, Egipto, [[170]] inguru<ref>{{en}} [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/482098/Ptolemy Ptolomeo ''Britannica'' entziklopedian]</ref>) Egiptoar jatorriko [[geografo]], [[astronomo]] eta [[matematika]]ri [[Grezia|greziarra]] izan zen.
 
[[Lurra]] irudikatzeko proiekzio konikoaren aitzindaritzat jotzen da.
 
== KanpoBizitza loturaketa obra ==
* [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Ptolemy/Tetrabiblos/home.html Tetrabiblos astrologi-tratatua]
 
Alexandrian bizi izan zen ia bizi osoan. Jakintza-alor asko landu zituen, astronomia, matematika, [[optika]], geografia eta [[musika]], besteak beste.
 
Bere garaiko ezaguerak eta ideiak hainbat obratan bildu zituen. Harenlan nagusia ''Mathematike syntaxis'' da '' (Matematika-sistema)'', [[arabia]]rrek hura zabaldu zutenean ''Almagesto'' deitua. Liburu horretan teoria astronomiko bat asmatu zuen zeruko argizagien higidurari buruz; Ptolomeok uste zuen [[Lurra]] zela unibertsoaren erdigunea eta haren inguruan ibiltzen zirela biraka [[Ilargia]], [[Eguzkia]], [[planeta]]k eta [[izar]]rak.
 
Greziarrek eta arabiarrek ontzat hartu zuten Ptolomeoren sistema eta, azken horien bidez, Europara sartu eta [[Erdi Aroa]] arte iraun zuen, harik eta [[XVI. mende]]an [[Koperniko]]k eta [[Keppler]]rek teoria heliozentrikoa frogatu zuten arte.
 
Horretaz gainera, Ptolomeok optikako obra bat idatzi zuen eta [[astrolabio]] bat asmatu zuen, angeluak neurtzeko.
 
Bere garaiko geografo handiena izan zen. Zazpi liburukitako geografia-obra mardul bat idatzi zuen ''(Geographike hyphegesis)''; lehenengoan, mapak egiteko arauak eta argibideak eman zituen, eta, besteetan, mapak egin zituen, eta hiri jakin batzuen latitudeak eta luzerak zehaztu. Mapa batzuetan, Pirinioetako eta [[Euskal Herri]]ko hainbat toki aipatu eta hiri batzuen kokalekuen berri eman zuen.
 
Halaber, kalkulu batzuk egin zituen Lurraren zirkunferentzia neurtzeko; hark ateratako emaitza, ordea, benetakoa baino laburxeagoa geratu zen.
 
Erdi Aroan, idazlan hura geografiako oinarritzat hartzen zen. Obra hartan, [[Asia]] gehiegi luzatzen zen ekialdera, eta, antza denez akats horrek nahasturik, [[Kolon]]ek Asian zegoela uste izan zuen [[Karibe]]ko kostaldeak ikusi zituenean.
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
<references/>
 
== Kanpo-loturak ==
{{Commonskat|Ptolemy}}
* [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Ptolemy/Tetrabiblos/home.html Tetrabiblos astrologi-tratatua]
{{biografia zirriborroa}}
 
{{DEFAULTSORT:Ptolomeo, Klaudio}}
[[Kategoria:Geografoak|Ptolemaios, Klaudios]]
[[Kategoria:Astronomoak|Ptolemaios, KlaudiosGeografoak]]
[[Kategoria:Astrologoak|Ptolemaios, KlaudiosAstronomoak]]
[[Kategoria:Astrologoak]]
[[Kategoria:100eko jaiotzak]]
[[Kategoria:170eko heriotzak]]
 
[[als:Ptolemäus]]