Kubismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.6.5) (robota Erantsia: pnb:کیوبزم
1. lerroa:
[[Fitxategi:JuanGris.Portrait_of_Picasso.jpg|thumb|140px|right|"Picassoren''Retrato de erretratua"Picasso'', [[1912]]. [[Juan Gris]].]]
{{ lurlanean }}
'''Kubismoa''' [[arte modernoa]]ren mugimendu abangoardista da, [[XX. mende]]ko lehenengo bi hamarkadetan eta [[Frantzia]]n garatutakoa. [[Pablo Picasso]], [[Georges Braque]] eta [[Juan Gris]] bultzatzaile nagusiak izan ziren [[margolaritza]] eta [[eskultura]] arloetan. Poeten artean, berriz, [[Guillaume Apollinaire]] eta [[Jean Cocteau]] aipatzekoak dira, besteak beste.
[[Fitxategi:JuanGris.Portrait_of_Picasso.jpg|thumb|right|"Picassoren erretratua", [[1912]]. [[Juan Gris]].]]
 
[[1919]] inguruan [[surrealismoa]]k eztanda egin zuen eta kubismoa ordezkatu zuen.
'''Kubismoa''' [[arte modernoa]]ren mugimendu abangoardista da, [[XX. mende]]ko lehenengo bi hamarkadetan eta [[Frantzia]]n garatutakoa. [[Pablo Picasso]], [[Georges Braque]] eta [[Juan Gris]] bultzatzaile nagusiak izan ziren [[margolaritza]] eta [[eskultura]] arloetan.
 
==Kubismoaren funtsa==
Poeten artean, berriz, [[Guillaume Apollinaire]] eta [[Jean Cocteau]] aipatzekoak dira, besteak beste.
Kubismoa Parisen sortu zen 1907 inguruan. Sorreran, [[emozio]]en eta [[sentsualitate]]aren adierazpidea helburutzat zuen aurreko artearen kontrako erreakzio intelektuala izan zen; hala, kubisten margolaritza sistema analitikoa zen, eta hiru dimentsiotako objektuak zatikatuak eta aldi berean ikuspegi desberdinetatik berriro definituak margotzen zituzten. Uko egiten zioten artearen oinarrizko printzipio bati, arteak [[izadi]]ari imitatu behar diola esaten duenari; eta kubistek beren artea izadian oinarritzen bazuten ere, ez ziren espazioa, forma, kolorea, berregiten saiatzen, aitzitik, errealitatea desitxuratua margotzen zuten.
 
[[Fitxategi:Juan_Gris_003.jpg|thumb|right|140px|''Guitarra y mandolina'', [[1919]]. Juan Gris.]]
[[1919]] inguruan [[surrealismoa]]k eztanda egin zuen eta kubismoa ordezkatu zuen.
==Historia==
Kubismoaren lehen aldian (1907-1912), lanak, hala nola P. Picassorenak eta G. Braquerenak, adimenari zuzenduak ziren; aldi horri "errealismo kontzeptuala" deitu izan zaio, objektuak adimenak, ez begiak, antzematen dituen bezala ageri baitira margotuak. Hurrengo aldia "sintetikoa" deitu zen (1913-1920 gutxi gorabehera): margolanak forma gutxiagoz eta soilagoz osatuak ziren, koloreak biziagoak ziren, eta artista askok ''collage''-aren ''[[trompe l´oeil]]'' efektua (ikuspuntuarekin jokatuz, [[erliebe]]a duten objektu errealen ilusioa sortzen duen teknika) erabili zuten, [[Juan Gris]]ek esate baterako. Beste margolari kubista garrantzizkoak [[Robert Delaunay|Robert]] eta [[Sonia Delaunay]], [[Roger de la Fresnaye]], [[Albert Gleizes]], [[Jean Metzinger]], [[Marcel Duchamp]] eta [[Fernand Léger]] izan ziren. Afrikako maskaren eragina badu ere, Picassoren ''[[Demoiselles d´Avignon]]'' lanean (1907), kubismoaren oinarrizko ezaugarri asko ageri dira.
 
Kubismoa berez margolaritzako estiloa bada ere, eragin handia izan du XX. mendeko [[arkitektura]]n eta [[eskultura]]n. Eskultore kubisten artean [[Alexander Archipenko]], [[Raymond Duchamp-Villon]] eta [[Jacques Lipchipitz]] dira aipatzekoak. Bestalde, [[Le Corbusier]] arkitektoak 1920-1930. urteetan egin zituen lanak ere kubismoaren estetikan oinarritzen dira.
{{eskulturagintza zirriborroa}}
 
[[Kategoria:Arte mugimenduak]]
20 ⟶ 22 lerroa:
[[ar:مدرسة تكعيبية]]
[[az:Kubizm]]
[[be:Кубізм]]
[[be-x-old:Кубізм]]
[[bg:Кубизъм]]
51 ⟶ 52 lerroa:
[[kn:ಘನಾಕೃತಿ ಕಲೆ]]
[[ko:입체파]]
[[ku:KubîzmKubizm]]
[[lt:Kubizmas]]
[[lv:Kubisms]]
63 ⟶ 64 lerroa:
[[oc:Cubisme]]
[[pl:Kubizm]]
[[pnb:کیوبزم]]
[[pt:Cubismo]]
[[ro:Cubism]]
83. lerroa:
[[zh:立体主义]]
[[zh-min-nan:Li̍p-thé-chú-gī]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}