18:08, 18 abendua 2011ko berrikusketa aldatu Luckas-bot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 146.902 edits t r2.7.1) (robota Erantsia: cv:Çулăм ← Aurreko ezberdintasuna		21:48, 26 abendua 2011ko berrikusketa aldatu desegin Elhuyar Fundazioa (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 21.358 edits Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: ~~{{ lurlanean }}~~ [[Fitxategi:Fire02.jpg\|thumb\|right\|300px\|Sua]] '''Sua''' [[erregai]] baten [[oxidazio]] -prozesu azkarra da, non [[bero]]a, sugarrak eta [[gas]]ak sortzen diren. Errekuntzaren agerpena da sua. Prozesu exotermikoa da., ~~Horrela~~hau da, ~~errekuntzaren~~beroa ~~agerpena~~ematen dadu ~~sua~~beti. Argia ere eman ohi du. == Historia == Ezinbesteko tresna eta aurrerabidea izan da gizakiarentzat. 1981ean [[paleoantropologo]]ek aurkitu zutenez, [[Kenia]]ko gizakiak bazekien sua erabiltzen orain dela 1.420.000 urte inguru. Erabilera ugari izan zituen suak antzinako garaietan (argia emateko, janariak prestatzeko, abereak uxatzeko edo ehizatzeko, sasiak erretzeko eta abarretarako). [[Neolito]]ko biztanleek, adibidez, lurrak sasiz garbitzeko erabili zuten sua, eta lursailak zabaltzeko; errautsa, berriz, [[ongarri]] gisa erabiltzen zuten. Sua pizteko teknikari dagokionez, ez da gauza segurua noiz ikasi zuen gizonak sua pizten, era horretara izadian aurkitutako sua gorde beharrari ihes egiteko. [[Silex]] harria eta [[pirita]] harria elkarren kontra joz, edo zulo batean esku artean hartutako makila sartu eta igurtzita txinparta sortuz, pizten zen sua ia mundu osoan. Asiako hego-ekialdean, Indonesian eta Filipinetan, sua pizteko tresna berezi bat asmatu eta erabili zen; [[banbu]]-zuhaitzaren hodi txiki batean airea hertsatuz, beroa eta sua sortzen zuten. Horietako teknika batzuk haurren jokoetan gorde dira herrialde askotan. Europan 1800ean asmatu zen metalezko pistoi su-emailea. 1827an [[John Walker]] ingeles kimikariak pospoloa asmatu zuen, [[fosforo sulfato]]a erabilita. Sua pizteko teknikak arras erraztu diren arte (pizgailuak, pospoloak eta abar), sua, piztu baino gehiago, gorde egin izan da; hala, [[Euskal Herri]]ko baserrietan adibidez, beheko sua itzal ez zedin, gauez brasak bildu eta ''lotan'' uzten zen, errautsez estalita, hurrengo egunean berriro bizitzeko. == Ikus, gainera == 32 ⟶ 39 lerroa: [[cr:Ishkuteu]] [[cs:Oheň]] ~~[[cv:Çулăм]]~~ [[cy:Tân]] [[da:Ild]] [[de:Feuer]] ~~[[diq:Adır]]~~ [[el:Φωτιά]] [[en:Fire]] 77 ⟶ 82 lerroa: [[lt:Ugnis]] [[lv:Uguns]] ~~[[mdf:Тол]]~~ [[mk:Оган]] [[ml:തീ]] 83 ⟶ 87 lerroa: [[ms:Api]] [[mwl:Fuogo]] ~~[[my:မီး]]~~ [[nap:Ffuoco]] [[ne:आगो]] 105 ⟶ 108 lerroa: [[sk:Oheň]] [[sl:Ogenj]] ~~[[sn:Moto]]~~ [[sq:Zjarri]] [[sr:Ватра]] 115 ⟶ 117 lerroa: [[th:ไฟ]] [[tl:Apoy]] ~~[[tn:Molelo]]~~ [[tr:Ateş]] [[tt:Ут]] 131 ⟶ 132 lerroa: [[zh-min-nan:Hoé]] [[zh-yue:火]] == Erreferentziak == {{ lur \| data=2011/12/26}}

Su: berrikuspenen arteko aldeak