13:23, 9 abendua 2011ko berrikusketa aldatu Vagobot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 8.359 edits t r2.7.2) (robota Erantsia: xmf:ბალეარიშ კოკეფი ← Aurreko ezberdintasuna		21:45, 26 abendua 2011ko berrikusketa aldatu desegin Elhuyar Fundazioa (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 21.358 edits Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: ~~{{ lurlanean }}~~ {{erkidego infotaula \| izena = Balear Uharteak / Balearrak 19 ⟶ 18 lerroa: \| estatutua = [[1983]]ko [[martxoaren 1]]a \| lehendakaria = [[José Ramón Bauzá]] ([[PP]]) \| hizkuntza = [[katalan]]a eta [[gaztelania]] \| kongresuan = 8 \| senatuan = 4 \| web = www.caib.es }} '''Balear Uharteak''' edo '''Balearrak'''<ref>{{Web erref\|izena=\|izenburua=154. araua\|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0154.pdf\|argitaletxea=Euskaltzaindia\|sartze-data=2011-01-19\|bestelakoa=[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=207&lang=eu&nonkodea=8.4.01&view=exonimia Exonimia zerrendan] ere biak jasotzen dira.}}</ref> ([[katalan]]ez: ''Illes Balears'' edo ''Balears''; [[gaztelania]]z: ''Islas Baleares'' edo ''Baleares'') [[Mediterranear itsaso]]ko artxipelago bat eta [[Espainia]]ko [[autonomia erkidego]] bat da. [[Iberiar penintsula]]ren ekialdera kokaturik daude.▼ ▲'''Balear Uharteak''' edo '''Balearrak'''<ref>{{Web erref\|izena=\|izenburua=154. araua\|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0154.pdf\|argitaletxea=Euskaltzaindia\|sartze-data=2011-01-19\|bestelakoa=[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=207&lang=eu&nonkodea=8.4.01&view=exonimia Exonimia zerrendan] ere biak jasotzen dira.}}</ref> ([[katalan]]ez: ''Illes Balears'' edo ''Balears''; [[gaztelania]]z: ''Islas Baleares'' edo ''Baleares'') [[~~Mediterranear itsaso~~Mediterraneo]]ko ~~artxipelago~~uhartedi bat eta [[Espainia]]ko [[autonomia erkidego]] bat da. Lau uharte nagusik ([[Mallorca]], [[Menorca]], [[Eivissa uhartea\|Eivissa]] eta [[Formentera]]) eta beste uharte txikiago ugarik ([[Cabrera]], [[Dragonera]] eta [[Conejera]] dira garrantzizkoenak) osatzen dute. [[Iberiar penintsula]]ren ~~ekialdera kokaturik~~ekialdean daude. Autonomia erkidegoaren hiriburua [[Palma Mallorcakoa]] da; eta beste hiri nagusiak, [[Formentor]], [[Eivissa]], [[Maó]], [[Pollença]] eta [[Sóller]]. [[Hizkuntza]]ren ikuspegitik, Balearrak [[Katalan Herri]]etako parte dira. ~~Autonomia erkidegoaren hiriburua [[Palma Mallorcakoa]] da.~~ == Geografia == == Uharteak ==▼ Uharteok bi taldetan banatu ohi dira: * '''Gimnesiak:''': [[Menorca]], [[Mallorca]] eta [[Cabrera]]ko uharteak eta ondoko beste uharte txikiago batzuk (Dragonera eta Aire, besteak beste). * '''Pitiusak:''': [[Eivissa uhartea\|Eivissa]] eta [[Formentera]] uharteak. Gehienak erliebe apaleko uharteak diren arren, bi mendilerro bereiz daitezke Mallorca uhartean, [[Mendikate Betikoa]]ren jarraian (Puig Major, 1.452 m). Eivissako mendiak apalagoak dira (Talaiasa, 475 m). [[Klima mediterraneo]]a da, tenperaturak gozoak (5-35 °C) eta [[prezipitazio]]ak urriak (550 mm urtean). ~~Bestalde, [[hizkuntza]]ren ikuspegitik, Balearrak [[Katalan Herri]]etako parte dira.~~ ▲== ~~Uharteak~~Historia == Balear herria izan zen bertako lehen biztanlea; gero, [[feniziar]]ren, [[Antzinako Grezia\|greziarren]] eta [[Antzinako Erroma\|erromatarren]] kolonizazioa izan zuten Balear Uharteek. [[Bandalo]]en eskuetan egon ondoan, VIII. mendean [[musulman]]ak egokitu ziren han. Lau mende luze eman ondoren, [[Jakue I.a Konkistatzailea]] Kataluniako erregeak konkistatu (1229) eta [[Mallorcako Erreinua]] osatu ondoren, [[Aragoiko koroa]]ren parte bihurtu ziren (1349). [[Errege-erregina Katoliko]]en garaian (XV m.) Espainiako koroapean geratu zen, eta bi mende eta erdi geroago Menorca [[britainiar]]ren esku gelditu zen (1713, [[Utrechteko Ituna]]). 1802. urtean Menorca Espainiako koroaren eskuetara igaro zen berriz ere. == Ekonomia == Balear Uharteak [[turismo]] lekuak dira batez ere, berezko aberastasunek horretarako aukera bikaina eskaintzen baitute: hondartzak, arte monumentuak (Palmako Katedrala eta Lonja; [[Eivissa]]ko hiri multzoa, Menorcako monumentu megalitikoak, Drach haitzuloak, eta abar). Nekazaritza (fruituak eta barazkiak), abeltzaintza, eskulangintza, ehun langintza eta Mallorca inguruko industria dira gainerako baliabide ekonomikorik garrantzitsuenak. [[Son Sant Joan]], Palma Mallorcakoko aireportuak, Espainiako aire trafiko handiena bideratzen du. == Hizkuntza == ~~Balear Uharteetako hizkuntzao ofizialak [[katalana]] eta [[gaztelania]] dira.~~ Balear Uharteetako hizkuntza [[katalan]]a da (balear dialektoa, ekialdeko katalana). [[Gaztelania]]rekin batera, katalana hizkuntza ofiziala da Balear Uharteetan. [[Balearrera\|Balearretako katalan dialektoan]] hiru azpidialekto bereizten dira: ''mallorquí, menorquí ''eta ''eivissenc ''(Mallorcakoa, Menorcakoa eta Eivissakoa). ~~[[Katalanaren balear aldaera]]ren dialektoak hauexek dira:~~ * [[Mallorkera]] * [[Menorkera]] 46 ⟶ 55 lerroa: == Hedabideak == * '''[[Egunkari]]ak''': "[[Diari de Balears]]". == Balear ezagunak == * [[Ramon Llull]] * [[Rafael Nadal]] == Erreferentziak == {{ lur \| data=2011/12/26}} {{erreferentzia zerrenda}} 61 ⟶ 72 lerroa: {{Espainiako autonomia erkidego aurkibidea}} {{Erdi-babestua}} [[Kategoria:Balear Uharteak\| ]] 98 ⟶ 108 lerroa: [[he:האיים הבלאריים]] [[hr:Baleari]] ~~[[hsb:Baleary]]~~ [[hu:Baleár-szigetek]] [[hy:Բալեարյան կղզիներ]] 155 ⟶ 164 lerroa: [[vi:Quần đảo Baleares]] [[war:Kapuropod-an Balear]] ~~[[xmf:ბალეარიშ კოკეფი]]~~ [[zh:巴利阿里群島]] [[zh-min-nan:Balear Kûn-tó]]

Balearrak: berrikuspenen arteko aldeak