Von Neumannen arkitektura: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
tNo edit summary
1. lerroa:
{{OpenMT-2}}
'' 'Von Neumann-enNeumannen arkitektura''' terminoa erabiltzen da [[konputagailuen arkitektura]] mota bat adierazteko, non aginduak zein datuak biltegiratze gailu edo memoria berean metatzen diren, eta hori da desberdintasun nagusia [[Harvard arkitektura|Harvard arkitekturarekin]] alderatuta, azken honek memoria desberdinetan metatzen baititu datuak eta aginduak.
 
Konputagailu moderno gehienak arkitektura honetan oinarrituta daude, beste gailu gehigarri batzuk izan ditzaketen arren (adibidez, sagua edo teklatua bezalako kanpoko gailuen [[eten|etenak]] kudeatzeko dispositiboak
 
== Abiapuntua==
Von Neumann-enNeumannen arkitekturaren sorrera edo abiapuntua kokatzen da [[John Von Neumann]] hungariar jatorriko matematikariak [[ENIAC]] konputagailuaren proiektuan izandako lankidetzan.
John Von Neumann, 1945an, [[Los Alamos National Laboratory|Los Alamos National Laboratory-n]] lan egiten zuen, eta egun batean ENIAC konputagailua eraikitzen ari zen taldeko kide batekin topo egin zuen. Honek hitz egin zion ENIAC makina zeregin berri bakoitzarentzat ''birkableatzeko'' beharraren arazoaz, eta Von Neumann, [[Princeton|Princetonen]], [[Albert Einstein|Albert Einsteinen]], [[Kurt Gödel|Kurt Gödelen]] eta [[Alan Turing|Alan Turingen]] lankide izandakoa, berehala interesatu zen arazo horretaz.
 
1949rako, arazo horren soluzioa aurkitu eta garatua zuen: egin beharreko eragiketei buruzko informazioa datuak metatzeko erabilitako memoria berean metatzea, kode berean adierazia, kode bitarrean, hain zuzen ere. Bere "EDVAC" eredua izan zen ondoren eraiki ziren mota horretako konputagailuentzat. Harrezkero mintzatzen da '' Von Neumann-enNeumannen arkitekturaz'', konputagailuak eraikitzeko beste modu batzuk ere diseinatu zituen arren. Modu horretan gauzatutako lehen konputagailu komertziala [[UNIVAC I |UNIVAC I]] delakoa izan zen, 1951ean Sperry-Rand Corporation-ek fabrikatua, eta Estatu Batuetako Errolda Bulegoak erosia.
 
== Antolaketa==
23. lerroa:
# Agindua exekutatzen da. Aginduaren exekuzioaren ondorioz, programaren kontagailuaren balioa alda daiteke, eta horri esker hainbat eragiketa errepikatu daitezke. Esate baterako, programaren kontagailua alda daiteke baldintza aritmetiko jakin bat betetzen denean, eta horrela, aritmetika eta logikari esker, ordenagailuak ' erabakiak hartu ahal ditzake'. Erabaki horiek konplexuak izatera irits daitezke.
 
== ''Von Neumann-enNeumannen arkitektura'' terminoaren sorrera==
'' Von Neumann-enNeumannen arkitektura'' terminoa txosten batean oinarrituta sortu zuten, zehazki Von NeumannNeumannek berak idatzitako '' First Draft of a Report on the [[:es:EDVAC| EDVAC]]'' (EDVAC konputagailuari buruzko txostenaren lehen zirriborroa) ([[1945| 1945]]) izeneko txostenean, non memorian metatutako programaren kontzeptua proposatzen zuen. Dokumentu hori landu zuten [[:es:ENIAC| ENIAC]] [[konputagailu |konputagailuaren]] ondorengoa izango zenaren eraikuntzari begira, eta haren edukia [[:es:John Presper Eckert| John Presper Eckertek]], [[:es:John William Mauchly| John William Mauchlyk]],[[:es:Arthur Burks| Arthur Burksek]] eta beste batzuek garatu zuten zenbait hilabetez, John Von Neumann-ek txostenaren zirriborroa idatzi baino lehen. Horregatik, beste teknologo batzuek ([[ David A. Patterson]] eta [[ John L. Hennessyk]]) ''' Eckert-Mauchly arkitektura''' terminoaz ordezkatzea sustatzen dute.<ref>David A. Patterson eta John L. Hennessy, Organización y diseño de computadores, Aravaca. McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A., 09/1994.</ref>
 
David A. Patterson eta John L. Hennessy, Organización y diseño de computadores, Aravaca. McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A., 09/1994.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
 
[[Kategoria:Konputagailuaren arkitektura]]
 
[[ar:هيكلة فون نيومان]]
[[ast:Arquiteutura von Neumann]]
[[be:Архітэктура фон Нэймана]]
[[bg:Архитектура на фон Нойман]]
[[bs:Von Neumannova arhitektura]]
[[ca:Arquitectura de von Neumann]]
[[cs:Von Neumannova architektura]]
[[de:Von-Neumann-Architektur]]
[[el:Αρχιτεκτονική φον Νόιμαν]]
[[en:Von Neumann architecture]]
[[es:Arquitectura de von Neumann]]
[[fa:معماری فون نویمان]]
[[fi:Von Neumannin arkkitehtuuri]]
[[fr:Architecture de von Neumann]]
[[he:ארכיטקטורת פון נוימן]]
[[hr:Von Neumannova arhitektura]]
[[hu:Neumann-elvek]]
[[id:Arsitektur von Neumann]]
[[is:Von Neumann arkitektúr]]
[[it:Architettura di von Neumann]]
[[ja:ノイマン型]]
[[ko:폰 노이만 구조]]
[[la:Architectura von Neumann]]
[[lv:Fon Neimana arhitektūra]]
[[nl:Von Neumann-cyclus]]
[[no:Von Neumann-arkitektur]]
[[pl:Architektura von Neumanna]]
[[pt:Arquitetura de von Neumann]]
[[ro:Arhitectură von Neumann]]
[[ru:Архитектура фон Неймана]]
[[sh:Von Neumannova arhitektura]]
[[sk:Koncepcia Johna von Neumanna]]
[[sq:Arkitektura e Von Neumann]]
[[sr:Фон Нојманова архитектура]]
[[sv:Von Neumann-arkitekturen]]
[[th:สถาปัตยกรรมฟอนนอยมันน์]]
[[tr:Neumann Mimarisi]]
[[uk:Архітектура фон Неймана]]
[[zh:冯•诺伊曼结构]]