Ballet: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Assar (eztabaida | ekarpenak)
t Balet izenburuaren ordez, Ballet ezarri da, birzuzenketaren gainetik
Assar (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-Baleta +Balleta)
1. lerroa:
[[Fitxategi:Snowdance.jpg|thumb|250px|[[Txaikovski]]ren ''Intxaur hauskailua''.]]
'''BaletaBalleta''' [[dantza]] mota arautu bat da, [[Pizkunde]] garaian [[Italia]]ko gorteetan sortua eta gerora [[Frantzia]]n eta [[Errusia]]n garatua. Dantzaren goi mailako forma tekniko bat da eta berezko hiztegia du. Eragin handia izan du dantza orokorrean eta balet-eskoletan irakasten da mundu osoan.
 
Balet-dantzaren obrak [[koreografia]]tuta egoten dira eta [[mimo]]a, [[antzerki]]a eta [[musika]] izaten dituzte.
6. lerroa:
Balet klasikoa da gehien ezagutzen den mota, batez ere bere teknika da azpimarratzekoa, hala nola, ''pointe'' jarrera, zangoen mugimenduak
 
== BaletarenBalletaren historia ==
 
BaletaBalleta [[XV. mendea]]ren amaierako Berpizkundean sortu zen Italiako gorteetan egiten ziren jaialdien ondorioz. Ikuskizun landu haiek [[pintura]], [[poesia]], musika eta dantza nahasten zituzten eta areto zabaletan egiten ziren. Dantza haietatik sortu zen baleta. Lehenengoetako maisu handi bat [[Domenico da Ferrara]] izan zen eta berea da gordetzen den lehenengo agiri idatzia (''Dantzatzeko eta dantzak zuzentzeko artea'').
 
=== BaletaBalleta Frantzian ===
 
Gorte italiarretako balet haiek Frantziara hedatu eta bertan garatuak izan ziren. Ordudanik eragin frantsesa nagusi izan zen baletean medeetan zehar.
16. lerroa:
[[Katalina Medicis]], [[Florentzia]]koa, [[Henrike II.a Frantziakoa]]rekin ezkondu zen eta berarekin ikuskizun haietan adituak ziren artista italiarrak eraman zituen. Horrela, [[1581]]ean ''Erreginaren balet komikoa'' ekoitzi zuen. Hori da ezagutzen den lehenengo balet-lana. [[Paris]]en antzeztu zen eta haren partitura batek osorik iraun du gaur arte. Baldassarino de Belgiojoso edo [[Balthazar de Beaujoyeux]]-ek (Frantzian hartu zuen izena) prestatu zuen eta dantzari amateurrek dantzatu zuten errege-familiaren aurrean.
 
[[Luis XIV.a]] errege zela (1643-1715), gorteko baleta bere mailarik gorenera iritsi zen. BaletarenBalletaren urrezko aroa hasi zen orduan. Garai hartan balet obra asko sortu ziren eta ia guztiak Jean Baptiste Lully konpositore italo-frantziarrak eta Charles Louis Pierre Beauchamps koreografo frantziarrak sortu zituzten. Azken honek balet mugimenduak sailkatu zituen eta balet klasikoan oinarrizkoak diren bost posizio finkatu.
 
[[1661]]ean Luis XIV.ak ''Erregeren Dantza Akademia'' sortu zuen maisuentzat. Haren helburua baletaren irakaskuntza eta sorkuntza arautzea zen eta baita balet ekoizpenen kalitatea bermatzea.
66. lerroa:
50eko hamarkadan Errusiako konpainiek errepresentazioak egin zituzten mendebaldean lehenengo aldiz. Eragin errusiarra itzela izan da baletean eta denborarekin estilo ezberdinak sortu dira: dantza librea, balet klasikoa, balet neoklasikoa eta baita forma nahasi eta esperimentalak ere.
 
BaletarenBalletaren errepertorioak aldaera handiak eskaintzen ditu. Balet modernoak eta klasikoak elkarrekin izaten dira, nahiz eta dantza garaikidea gailentzen ari dela esan behar.
 
[[Kategoria:Dantza]]
112. lerroa:
[[ko:발레]]
[[la:Pantomimus ballationis]]
[[lt:BaletasBalletas]]
[[lv:Balets]]
[[mk:Балет]]