Von Neumannen arkitektura: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.7.2) (robota Aldatua: ro:Arhitectură von Neumann
No edit summary
1. lerroa:
{{Txantiloi:OpenMT-2}}
''' Von Neumannen arkitektura''' terminoa erabiltzen da [[konputagailuen arkitektura]] mota bat adierazteko, non aginduak zein datuak metatzeko biltegiratze gailu beraedo erabiltzenmemoria denberean metatzen diren, eta hauhori da desberdintasun nagusia [[HarvardenHarvard arkitektura|Harvard arkitekturarekin]]rekin alderatuta, azken honek memoria desberdinetan metatzen baititu datuak eta aginduak.
{{Txantiloi:lanean}}
''' Von Neumannen arkitektura''' terminoa erabiltzen da [[konputagailuen arkitektura]] mota bat adierazteko, non aginduak zein datuak metatzeko biltegiratze gailu bera erabiltzen den, eta hau da desberdintasun nagusia [[Harvarden arkitektura]]rekin alderatuta.
 
Konputagailu moderno gehienak arkitektura honetan oinarrituta daude, beste gailu gehigarri batzuk izan ditzaketen arren (adibidez, sagua edo teklatua bezalako kanpoko gailuen [[eten|etenak]]ak kudeatzeko dispositiboak).
 
== Abiapuntua==
[[Kategoria:Konputagailuaren arkitektura]]
Von Neumannen arkitekturaren sorrera edo abiapuntua kokatzen da [[John Von Neumann]] hungariar jatorriko matematikariak [[ENIAC]] konputagailuaren proiektuan izandako lankidetzan . John Von Neumann, 1945an, [[Los Alamos National Laboratory|Los Alamos National Laboratory-n]] lan egiten zuen, eta egun batean ENIAC eraikitzen ari zen taldeko kide batekin topo egin zuen. [[Princeton|Princetonen]], [[Albert Einstein|Albert Einsteinen]], [[Kurt Gödel| Kurt Gödelen]] eta [[Alan Turing| Alan Turingen]] lankide izandakoa, Von Neumann berehala interesatu zen ENIAC makina zeregin berri bakoitzarentzat ''birkableatzeko'' beharraren arazoaz.
 
1949rako, arazo horren soluzioa aurkitu eta garatua zuen: egin beharreko eragiketei buruzko informazioa datuak metatzeko erabilitako memoria berean metatzea, kode berean adierazia, kode bitarrean, hain zuzen ere. Bere "EDVAC" eredua izan zen ondoren eraiki ziren mota horretako konputagailuentzat. Harrezkero mintzatzen da '' Von Neumannen arkitekturaz'', konputagailuak eraikitzeko beste modu batzuk ere diseinatu zituen arren. Modu horretan gauzatutako lehen konputagailu komertziala [[UNIVAC I| UNIVAC I]] delakoa izan zen, 1951ean Sperry-Rand Corporation-ek fabrikatua, eta Estatu Batuetako Errolda Bulegoak erosia.
 
== Antolaketa==
 
Arkitektura honetan oinarritutako konputagailuek bost atal nagusi dituzte:
[[Unitate aritmetiko-logiko| Unitate aritmetiko-logikoa]] edo[[Unitate aritmetiko-logiko| UALa]], [[Kontrol unitate| kontrol-unitatea]], [[Memoria (informatika)| memoria]],[[sarrera-irteera|sarrera-irteerako]] sistema, eta [[datu-bus| datu-busa]], datuen garraiobidea eskaintzen duena atal guztien artean.
 
Halako konputagailuek honako urrats hauek egiten dituzte sekuentzialki, bata bestearen ondoren:
 
# Exekutatu beharreko hurrengo agindua eskuratzen du memoriatik, [[programaren kontagailu|programaren kontagailuak]] erakutsitako [[memoria helbide|memoria-helbidetik]], eta[[agindu-erregistro| agindu-erregistroan]] gordetzen du.
# Programaren kontagailuari gehitzen dio aginduaren luzera, hurrengo agindua erakuts dezan.
# Agindua deskodetzen du [[Kontrol unitate| kontrol-unitatearen bitartez]]. Honen zeregina da konputagailuaren beste osagaiak koordinatzea funtzio zehatz bat egiteko.
# Agindua exekutatzen da.
 
[[ar:هيكلة فون نيومان]]
17 ⟶ 31 lerroa:
[[el:Αρχιτεκτονική φον Νόιμαν]]
[[en:Von Neumann architecture]]
[[Kategoriaeu:KonputagailuarenVon Neumannen arkitektura]]
[[es:Arquitectura de von Neumann]]
[[fa:معماری فون نویمان]]
[[fi:Von Neumannin arkkitehtuuri]]