Naqsh-e Rostam: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.1) (robota Erantsia: az:Nəqşi-Rüstəm
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-pertsiar +persiar & -Pertsiar +Persiar)
1. lerroa:
[[Fitxategi:Tonbeaux-achemenides.JPG |thumb|right|320px|Naqsh-e Rostam, [[Shiraz]]etik gertu]]
'''Naqsh-e Rostam''' edo '''Nakhi-Rustam''' edo '''Naqs-i-Rustam''' ([[pertsiera]]z نقش رستم), [[Persepolis]]etik 3 kilometro ipar-mendebaldera dagoen gune arkeologiko bat da, [[Iran]]go [[Fars]] probintzian. Kokagune hau ''Næqš-e Rostæm'' ("Rostamen erretratua") deitua da, pertsiarrekpersiarrek, hilobien azpiko [[baxuerliebe]] sasanidarrek [[Rostam]] izeneko heroi mitologiko pertsiarrapersiarra irudikatzen zutela uste zutelako.
 
Haitzuloan eginiko gurutze formako eta baxuerliebedun lau errege hilobi dituen horma harritsu bat da. Hauetako bat, dituen inskripzioei kasu eginez gero, [[Dario I.a]] pertsiarpersiar erregearena izango litzateke. Dario I.aren hilobiaren ondoan aurkitzen diren gainontzeko hiru hilobiak, [[Xerxes I.a]], [[Artaxerxes I.a]] eta [[Dario II.a]]renak izango lirateke, baina ez daramate zehaztasunez identifikatuko lituzketen inongo inskripziorik. Persepolis atzeko mendian, beste antzerako bi hilobi daude, beharbada, [[Artaxerxes II.a]] eta [[Artaxerxes III.a]]ren hilobiak izango liratekeenak, amaitu gabeko hilobi bat bezala, [[Arses]]ena izango litzatekeena, edo, ziurrago, [[PertsiarPersiar Inperioa|PertsiarPersiar Inperioko]] azkeneko enperadore izan zen [[Dario III.a]]rena, [[Alexandro Handia]]k Pertsiako tronutik bota zuena.
 
Darioren hilobia, akemenidar garaiko pertsiarpersiar artean existitu ziren bi hilobi ereduetako bat da. Haitzean zulatutako hilobi bat da, [[Egipto]]ko [[hipogeo]]ak bezala. Beste eredua, [[Pasargada]]n dagoen [[Ziro II.a]]ren hilobia izango litzateke.
 
Naqsh-e Rostameko haitzean, zazpi baxuerliebe handi ere badaude, hilobien azpian, errege sasanidarrek eraikitzea agindu zituzten eskulturak.
28. lerroa:
 
# Ahura Mazda jainko handi bat da, lur hau sortu zuena, zerua sortu zuena, gizona sortu zuena, gizonarentzako zoriontasuna sortu zuena, Dario errege egin duena, errege ugarietako bat, jaun bat askorentzat.
# Dario naiz, Errege handia, Erregeen Errege, mota orotako gizakiak dituzten herrialdeetako Errege, Lur handi honetako lurralde handietako Errege, [[Histaspes]]en semea, akemenidar bat, pertsiarpersiar bat, pertsiarpersiar baten semea, ariar bat, arbaso ariarrak dituena.
# Dario Handiak dio: Ahura Mazdaren mesedeagatik, hauek dira Pertsiatik kanpora hartu ditudan herrialdeak, euren gainean errege izan naiz, zerga bat ordaindu didate, esan diedana, egin dute, nire legeak, zorrotz mendean jarri ditu: [[Media]], [[Elam]], [[Partia]], [[Herāt|Aria]], [[Baktriana]], [[Sogdiana]], [[Jwarizm]], [[Drangiana]], [[Arakosia]], [[Satagidia]], [[Gandhara]], [[Sind]], [[Amirgia]], [[eszita]]k, kapel puntazorrotzeko eszitak, [[Babilonia]], [[Asiria]], [[Arabia]], [[Egipto]], [[Armenia]], [[Kapadozia]], [[Sardes]], [[Jonia]], itsasoaren beste aldeko eszitak, ''Skudra'', [[petaso]]ak daramatzaten joniarrak, [[Libia]], [[Etiopia]], ''Maka''ko gizonak, [[Karia]].
# Dario Handiak dio: Ahura Mazdak, lurra emozioz ikusi zuenean, eman egin zidan, Errege egin ninduen, Errege naiz. Ahura Mazdaren mesedeagatik, bere tokiaren mende jartzen dut, esaten dizuedana, egin dutena, nik nahi nuen bezala. "Zenbat herrialde konkistatu ditu Dariok?" pentsatzen baduzue: Ikus itzazue tronu gainean dauden guztien eskulturak, berehala jakingo duzue, berehala ezagutuko duzue: pertsiarpersiar gizonaren [[lantza]] oso urrun joan da, berehala ezagutuko duzue: pertsiarpersiar gizon batek, Pertsiatik oso urruti borrokatu du.
# Dario Erregeak dio: Egina izan dena, Ahura Mazdaren borondatez egin dut. Ahura Mazdak laguntza eman dit nik nire lana egin arte. Ahura Mazdak gaitzetik babes nazala, nire errege etxea eta lur hau bezala: Ahura Mazdari erregutzen diot, Ahura Mazdak eman diezadala!
# O, gizon, Ahura Mazdaren agindua denak, ez zaitzatela atzera bota, ez zaitezte bide onetik irten, ez zaitezte matxinatu!
 
[[Fitxategi:Naqsh-eRostam Chardin.jpg|thumb|right|Naqsh-e Rostam Chardinek ikusia [[1723]]an PertsiaraPersiara egin zuen bidaian]]
 
== Kanpo loturak ==