Ezki: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
MerlIwBot (eztabaida | ekarpenak)
t robota Erantsia: os:Сусхъæд
No edit summary
18. lerroa:
}}
 
'''Ezkiak''' 30 espezie inguru dituen ''Tilia'' [[genero]]ko zuhaitzak dira, jatorriz [[Ipar hemisferio]]aren alde epeletakoak, [[Asia]]koak (bertan espezie kopuru handiena aurkitu ahal dela), [[Europa]]koak eta [[Ipar Amerika]]ren sortaldekoak; ez dira agertzen Ipar Amerikaren sartaldean. [[Cronquist]] sailkatze sistema zaharraren arabera, genero hau Tiliaceae familian sartzen zen, baina Angiospermen Talde Filogenikoan <!--[[Angiosperm Phylogeny Group|APG]]--> egindako ikerketa genetikoen ondorioz gaur egun [[Malvaceae]] familian sartzen da.<br /><br />
 
[[Fitxategi:Lisc lipy.jpg|thumb|150px|left|''Ezki'' hostoak]]
Ezkiak Estatu Batuetan '''linden''' deitzen dira eta Erresuma Batuan '''lime'''. Izen biak ''lind'' sustrai [[Germaniar hizkuntzak|Germaniarretik]] datoz. Ez izenak eta ez zuhaitzak ez dute zer ikusirik (''Citrus aurantifolia'') espezieko "lima" deitutako fruituarekin. Ipar Amerikan askotan '''Basswood''' legez ere ezagutzen dira, ikus beherago haien [[#erabilerak|erabilerak]].
 
''Tilia'' generoko landareak orri jauskorreko zuhaitzak dira, 20-40m altu izan daitezkeenak, ''oblique-cordate'' eta 6-20cm zabal diren orriekin; Iparreko lur epeletan bizi dira. Espezien kopurua ez da zehatza, espezie gehienak hibridoak erraztasunez sortzeko gauza direlako, bai hazten direnean eta bai berez sortzen direnean; hurrengo zerrendan gehienek onartutako espezie gehienak sartu dira.
 
;==Espezieak==
* ''[[Tilia americana]]'' Ezki amerikarra (Basswood Ipar Amerikan)
* ''[[Tilia amurensis]]'' Amurreko ezkia
63 ⟶ 60 lerroa:
 
=== Erabilerak ===
[[Fitxategi:Lisc lipy.jpg|thumb|150px|left|''Ezki'' hostoak]]
Zuhaitzek lore lurrintsu eta nektar kopuru handidunak ematen dituzte, medikuntzarako erabilitako ezki-lorea. Garrantzi handiko landareak dira erle zaintzaileentzat eztia ekoizterakoan, haiengandik sortzen den eztia zurbila baina zapore handikoa da. Lorekin ezki-ura ere atontzen da. ''T. cordata'' da medikuntzarako gehien erabiltzen den espeziea; konposatu aktiboko kopuru handiak dituelako. Orri gazteak eta orrien begiak jangarriak dira. Lepidoptero batzuen larbek ezkien orriak jaten dituzte, beste batzuen artean [[Lime Hawk-moth]], [[Buff-tip]] eta [[Coxcomb Prominent]] espezieetakoak.
 
Ezkien [[zur]]a biguna eta lantzeko erraza da. Merkataritzan [[''basswood]]'' legez ezagutzen da, batez ere [[Ipar Amerika]]n.
 
Ezkiaren hur txikiak jangarriak dira.
71 ⟶ 69 lerroa:
Ezkia [[Slovenia]]ren herri-ikurra da; bertan ''lipa'' deitzen da.
 
== HonezIkus, gain ikusgainera ==
* [[Dragostea Din Tei]] - ezkiei buruzko [[Romania]]/[[Moldova]]ko [[aire]]a
* [[Unter den Linden]] - ezkiz edertutako etorbidea [[Berlin]]en, [[Alemania]]