Abertzaletasun: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
EmausBot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.6.4) (robota Erantsia: kk:Патриотизм
Euskal Herriko atala Eusko Abertzaletasuna artikulura lekualdatu dut.
12. lerroa:
* nazionalismo = ''nacionalismo {{es}}, nationalisme {{fr}}, nationalism {{en}}, Nationalismus {{de}}.
 
== EuskoIkus abertzaletasunagainera ==
===* [[Eusko abertzaletasuna ===]]
=== Izena ===
* [[Nazionalismoa]]
Historian, zein aberritako abertzale ziren bereizteko, Euskal Herriaren abertzaleek ''eusko abertzale'' terminoa erabili dute, jeltzaleek ez ezik ([[Sabino Arana Goiri]]ren garaitik), baita ezker abertzalekoek ere (ikus, adibidez, [[Eusko Abertzale Ekintza]] alderdiaren izena bera).
* [[Irlandar nazionalismoa]]
* [[Galestar nazionalismoa]]
* [[Eskoziar nazionalismoa]]
* [[Bretainiar nazionalismoa]]
* [[Korsikar nazionalismoa]]
* [[Kataluniar nazionalismoa]]
* [[Galiziar nazionalismoa]]
* [[Espainia nazionalismoa]]
 
[[Fitxategi:Flag of the Basque Country.svg|right|200px|thumb|[[Ikurrina]], eusko abertzale gehienek erabiltzen duten bandera]]
[[Fitxategi:Arrano Beltza.svg|thumb|right|200px|[[Arrano Beltza]], hainbat eusko abertzalek erabilia]]
Esanahi horrekin berarekin ''[[euskal]] abertzale'' erabiltzen da gaur egun,<ref>[[etimologia|Etimologikoki]], «euskararen abertzale» esanahia du.</ref> segur aski [[EAJ]]k ''Eusko Abertzaleak'' izena erregistratu zuelako, [[1980ko hamarkada]]n, eta ordezkaritza duen hainbat tokitan bere hautetsien taldeak izendatzeko erabiltzen duelako.<ref>EAJk ''Eusko Abertzaleak'' izeneko taldeak sortu ditu, konparazio batera, [http://www.gipuzkoablogs.net/jjgg/EuskoAbertzaleak/?lp_lang_pref=eu Gipuzkoako Batzar Nagusietan], [http://www.portugalete.org/portal/RecursosWeb/DOCUMENTOS/1/0_1290_1.pdf Portugaleteko Udalean] eta [http://www.parlamentovasco.org/e_comorga_gru_ACT.html Eusko Legebiltzarrean].</ref> [[Eusko Alkartasuna]] ere saiatu zen izen hori bereganatzen, baina EAJ aurreratu zitzaion.<ref>Imanol Murua Uria: [http://paperekoa.berria.info/harian/2006-09-02/002/772/lege_info.htm «Hura bai haustura»], ''Berria'', 2006-09-02.</ref> Gerora, bi alderdi politikoak koalizioan aritu zirenean, Gipuzkoan elkarrekin erabili zuten izen hori, [[2001]]ean.<ref>«La Junta Electoral del País Vasco deja sin espacios públicos gratuitos a PNV-EA, por no presentarse en las tres provincias vascas como una única coalición. En Vizcaya y Álava se presentan bajo la denominación PNV-EA, y en Guipúzcoa concurren bajo el nombre PNV-EA-Eusko Abertzaleak, a fin de que los dos partidos puedan formar posteriormente dos grupos parlamentarios propios.» Espainiako Barne Arazoetako Ministerioaren [http://www.mir.es/gl/DGRIS/Cronologia/2001/abril.htm web orria, 2001eko apirileko albisteei buruzkoa], 2010-07-08an hartua.</ref> Nolanahi ere, badirudi azkenaldian [[ezker abertzalea]]k uko egin diola ''eusko abertzale'' izenari (Eusko Abertzale Ekintza alderdiaren izenean izan ezik), nahita edo Espainiako legeak horretara bultzatuta. Izan ere, Espainiako legeak gaztelaniazko izen generikoak erregistratzea galarazten duen arren (edonork izen horiek libre erabiltzeko aukera izan dezan), ez ditu berdin babesten gainerako hizkuntza ofizialak.
 
Bestetik, maila akademikoan erabiliagoa da euskal nazionalismoa forma<ref>EHUn euskal nazionalismoari buruzko masterrak izen hori du: [http://www.euskalnazionalismoa.ehu.es/p179-1000/eu Euskal nazionalismoa XXI. mendean]</ref><ref>[http://www.uztaro.com/hemeroteka_bil.html?modulo=hemeroteka_bil&bila=nazionalismo&modulo=hemeroteka_bil&_submit.x=0&_submit.y=0 Nazionalismoari buruzko artikulu batzuk ''Uztaro''n, tartean euskal nazionalismoari buruzkoak]</ref>, ziur aski nazioartean ''[[nazionalismo]]'' kontzeptua erabili ohi delako [[Nazionalismoari buruzko ikasketak|nazionalismoari buruzko ikasketetan]] (maiz, ingelesez: ''nationalism studies'').
 
=== Izana ===
Eusko abertzaletasunak, oinarrian, Euskal Herriaren [[nazio]] izaera aldarrikatzen du. Era berean, eta maila ezberdinetan bada ere (maila sinbolikotik independentzia proposamenetaraino), Euskal Herriaren lurralde batasuna aldezten du, Euskal Herriaren lurralde eremua zehaztean terminoaren usadiozko definizioa hartuta.<ref>«Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa (Beherea eta Garaia) eta Zuberoa batera izendatzeko erabil bedi ''Euskal Herria'' izena». Euskaltzaindia, 137. araua («''Euskal Herria'' izena»).</ref>
 
Euskal Herrian, hainbat erakunde [[Politika|politikori]] deitzen zaie abertzale (''eusko abertzale'' esanahiarekin): [[Abertzaleen Batasuna]]ri, [[Aralar (politika)|Aralarri]], [[Batasuna]]ri, [[Bildu]]ri, [[EH Bai]]ri, [[Eusko Abertzale Ekintza]]ri, [[Eusko Alkartasuna]]ri, [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]ri, [[NaBai]]ri, eta abarri.
 
Alderdi politikoez harago, abertzaletasunak eragin handia du Euskal Herriko [[gizarte]] eragile nahiz erakundeetan.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|2}}
 
== Ikus, gainera ==
 
* [[Ezker abertzalea]]
* [[Nazionalismo]]a
* [[Jeltzale]]a
 
== Kanpo loturak ==
=== Eusko abertzaletasuna ===
* ''Abertzaletasuna krisian'' mahai-ingurua, ''Argia'' astekariak antolatua: [http://www.argia.com/argia-astekaria/2191/sinestu-adostu-eta-ausartu-behar-du-abertzaletasunak/osoa testua] eta [http://www.argia.com/multimedia/bideoa/abertzaletasuna-krisian bideoa].
* ''Abertzaletasuna Araban'' mahai-ingurua, ''Argia'' astekariak antolatua: [http://www.argia.com/larrun/htdocs/araba1.htm testua].
* [http://www.euskalnazionalismoa.ehu.es Euskal nazionalismoari buruzko ikasketak EHUn]
{{Erdi-babestua}}
 
[[Kategoria:Abertzaleak]]
[[Kategoria:Nazionalismoa]]
[[Kategoria:Politika]]